سایه شوم طرحهای مخربی چون سد کارون 3 بر سر مناطق اطراف این تخریبهای بزرگ محیطزیست گسترده است. طرحهایی که تنها تخریب محیطزیست نیستند بلکه تخریب فرهنگ، تنوع و شیوه زندگی مردمی هستند که آواره مناطق دیگر میشوند و خود این مردم تبدیل میشوند به عنصر مخرب محیطزیست.
برای ساخت سدهایی که روی رودخانههای کارون و دز بسته شده است هزاران نفر آواره شدند. جمعیت بومی روستایی و عشایری که به خاطر آبگیری سد کارون 3 به حاشیه شهرها و روستاهای اطراف پناه بردند با مشکل بیکاری روبهرو هستند. این انسانها که در طول نسلها همزیستی کاملی با محیطزیست اطراف خود داشتند و مانند هر جانور دیگر به اندازه نیاز خود از محیط استفاده میبردند حالا از روی فقر و بیکاری ویرانگر محیط طبیعی اطراف خود شدهاند.
یکی از شیوههای کسب درآمد برای این مردم تهیه زغال از درختهای بلوط یا بریدن سرشاخههای درختها برای غذای دام است. اتفاقی که تبدیل به یکی از مهمترین عوامل تخریب جنگلهای زاگرسی شده است.
بیشترین عرصههای جنگلهای بلوط در مناطق «دهدز» و «ایذه» قرار گرفتهاند. مناطقی که بخشی از 15هزار آواره سد کارون 3 مساحت بیش از 180هزار هکتاری جنگل و مرتع آن را منبع درآمد ناچیز خود قرار دادهاند.
درختهای این منطقه بریده و در گودالهای بزرگی انداخته و سپس با نفت به آتش کشیده میشوند تا زغال کیسهیی 45 تا 50هزار تومانی از آن گرفته شود. زغالی که در شهرهای اطراف فروخته میشوند.
همچنین این جمعیت بزرگ که در کانونهای جمعیتی درون جنگلها زندگی میکنند، با وجود عبور خط لوله گاز برای گازرسانی به چهارمحالوبختیاری از داخل منطقه زندگیشان، فاقد گازرسانی هستند و از چوب جنگلهای زاگرسی برای گرم کردن خود در فصول سرد سال استفاده میکنند.
هژیر کیانی، کارشناس جنگلهای زاگرسی و فعال محیطزیست، درباره این روند میگوید: «براساس پژوهشهای ما، در صورت ادامه این روند هم جنگلها نابود میشوند و هم مخاطرات جدی گونههای دارویی منطقه را تهدید خواهد کرد.»
او درباره تخریب محیطزیست برای امرار معاش توسط مردم محلی هم میگوید: «مردم میگویند که به ما گاز بدهند اگر درخت را قطع کردیم دست ما را قطع کنند یا اینکه اگر اشتغال ایجاد شود ما دیگر زغال درست نمیکنیم.»
او درباره راهحل اکوتوریسم برای درآمدزایی در این منطقه که پتانسیل گردشگری بالایی هم دارد، میگوید: «هجوم گردشگرها به این منطقه که مردم آن با دست خالی زندگی میکنند، برای این مردم فایدهیی ندارد. برای این کار نیاز به زیرساخت، آموزش و سرمایه هست. ایذه شهر موزه آثار عیلامی است. اما آیا مردم تحت محاصره سد کارون 3 که روزانه باید با بارج یدککش به آن طرف دریاچه بروند تا با دبه آب آشامیدنی بیاورند، میتوانند در زمینه اکوتوریسم موفق باشند؟»