بنابر اعلام سازمان حسابرسی، اجرای الزامات استاندارد حسابداری تجدید نظر شده شماره 15 به سال 94 موکول شد. با توجه به اینکه با لازم‌الاجرا شدن این استاندارد، شرکت‌های سرمایه‌گذاری و سایر شرکت‌ها باید در پایان هر سال، سود ناشی از افزایش ارزش در سرمایه‌گذاری‌های سریع المعامله خود را شناسایی کنند، این ابهام مالیاتی وجود داشت که آیا سود شناسایی شده از این بابت مشمول مالیات است یا خیـر؟ و جزییات این موضوع چگونه است؟ لذا سازمان حسابرسی برای تعیین تکلیف ابهامات موجود در تعامل با سازمان امور مالیاتی و سازمان بورس و اوراق بهادار، اجرای الزامات مربوطه را که پیش‌تر قرار بود، در سال 93 اعمال شود، به سال 94 موکول کرد. استاندارد شماره 15 حسابداری، به نحوه حسابداری سرمایه‌گذاری‌ها و الزامات افشای اطلاعات مربوط به این حوزه، می‌پردازد. یکی از موارد تجدید نظر شده در استاندارد مذکور، این است که سرمایه‌گذاری‌های سریع‌المعامله جاری باید به خالص ارزش فروش در ترازنامه منعکس شوند، صرف‌نظر از اینکه سرمایه‌گذاری‌ها تا تاریخ ترازنامه به‌فروش رسیده یا در آن تاریخ موجود باشند. با توجه به اینکه با لازم‌الاجرا شدن این استاندارد، شرکت‌های
سرمایه‌گذاری و سایر شرکت‌ها موظف می‌شوند در پایان هر سال، سود ناشی از افزایش ارزش در سرمایه‌گذاری‌های سریع المعامله خود را شناسایی کنند، این ابهام مالیاتی وجود داشت که آیا سود شناسایی شده از این بابت مشمول مالیات است یا خیـر؟ و جزییات این موضوع، باید چگونه باشد؟ لذا سازمان حسابرسی برای تعیین تکلیف ابهامات موجود در تعامل با سازمان امور مالیاتی و سازمان بورس و اوراق بهادار، اجرای الزامات مربوطه را که پیش‌تر قرار بود در سال جاری، اعمال شود، به سال آینده موکول کرد.
اقدام سازمان حسابرسی هوشمندانه بود
در همین رابطه دبیرکل کانون نهادهای سرمایه‌گذاری درباره تاثیر اقدام سازمان حسابرسی در تاخیر اصلاح استاندارد شماره ۱۵ حسابداری گفت: اجرای این مصوبه می‌توانست عرضه هزاران میلیارد تومان سهام در بورس را به‌دنبال داشته باشد. بهروز خدا رحمی، درباره تاثیر موکول کردن اجرای الزامات اصلاح استاندارد شماره 15 حسابداری به سال 94 بر شرکت‌های بورسی اظهار کرد: به تاخیر انداختن اجرای این استاندارد نتیجه تدبیر هوشمندانه و به‌موقع سازمان حسابرسی بود. وی در توضیح این اصلاحیه استاندارد شماره 15 حسابداری گفت: آن دسته از سرمایه‌گذاری‌هایی که جاری و سریع‌المعامله تلقی می‌شدند، باید به ارزش تابلو در صورت‌های مالی شرکت‌ها منعکس شوند و از این جهت باید سود بابت مابهالتفاوت قیمت خرید و قیمت روز تابلو شناسایی شود. خدارحمی افزود: بخش قابل توجهی از سرمایه‌گذاری مشمول این اصلاحیه می‌شد که باید به بهای روز تابلو محاسبه شوند، در حالی که هنوز آن سرمایه‌گذاری انجام شده جزو دارایی‌هاست و هنوز سودی از محل فروش عاید شرکت نشده است. خدا رحمی با بیان اینکه تصمیم عجولانه‌یی که در مورد اصلاح استاندارد شماره 15 حسابداری گرفته شد، بحث مالیات بر سود
ناشی از مابهالتفاوت قیمتی سرمایه‌گذاری‌ها بود، گفت: افزایش ارزش و شناسایی سود بدون اینکه هیچ اتفاقی رخ دهد، طبق گفته سازمان امور مالیاتی مشمول مالیات می‌شد؛ این مالیات بیش از 20درصد بود که باید پرداخت می‌شد.
دبیرکل کانون نهادهای سرمایه‌گذاری تاکید کرد: این نگرانی وجود داشت که تصمیم سازمان حسابرسی منجر به عرضه گسترده سهام در بورس شود که مشمول معافیت مالیاتی است، همین امر منجر به عرضه هزاران میلیارد تومان سهام پیش از پایان سال مالی شرکت‌ها می‌شد.
وی گفت: راهکار جایگزین شرکت‌ها این بود که به‌جای پرداخت بیش از 20درصد مالیات و افزایش هزینه کسورات، سهام در بورس عرضه شود و در شرایط فعلی بازار معقول نیست. خدارحمی با بیان اینکه عرضه سهام در بورس تنها مشمول 1.5 تا 2درصد کارمزد و مالیات می‌شود، گفت: این امر بهتر از آن بود که شرکت‌ها از محل افزایش سود ناشی از سرمایه‌گذاری‌های‌شان مشمول مالیات بیش از 20درصدی شوند. وی با تاکید بر اینکه جلسات متعددی با سازمان امور مالیاتی و سازمان حسابرسی برگزار شد، گفت: یکی از تدابیر خوب اندیشیده شده که توسط سازمان حسابرسی ابلاغ شد تاخیر در اجرای اصلاح استاندارد شماره 15 حسابداری است. دبیرکل کانون نهادهای سرمایه‌گذاری افزود: در این خصوص مقرر شد تا ضمن بررسی ابعاد اجرایی و مالیاتی این اصلاحیه استاندارد، آثار سوئی برای بازار سهام در شرایط فعلی نداشته باشد.
اقدام مثبت سازمان حسابرسی در بررسی بیشتر مصوبه پرابهام
همچنین یک کارشناس در خصوص تعویق اجرای مصوبه سازمان حسابرسی در مورد اصلاحیه استاندارد شماره 15 حسابداری گفت: بیش از این در مورد این مصوبه انتقادی را مطرح کرده بودم که در صورت اجرای آن تاثیر منفی بازار دریافت خواهد کرد. فردین آقابزرگی افزود: خوشبختانه اجرای این مصوبه تا رفع ابهامات حداقل تا سال آینده به تعویق افتاد، تا ابعاد اجرایی آن به‌طور کامل مشخص شود. این مدیرعامل کارگزاری که پیش از این در گفت‌وگو با فارس در خصوص اصلاح استاندارد شماره 15 حسابداری اثرات منفی آن را به‌مسوولان دولتی گوشزد کرده بود، افزود: هنوز ابعاد و آیین‌نامه‌های اجرایی این مصوبه برای مسوولان ارشد سازمان حسابرسی دارای ابهاماتی است و باید در این خصوص بررسی‌ها تکمیل شود. وی با مثبت خواندن تعویق اجرای این مصوبه گفت: طبق این استاندارد شرکت‌ها باید مابهالتفاوت قیمت تابلو و ارزش دفتری سهام خریداری شده را، در سود غیر عملیاتی لحاظ کنند و این موضوع مشمول مالیات 22.5درصدی در بورس و 25درصدی در شرکت‌های غیر بورسی می‌شد. این مدیرعامل کارگزاری در توضیح تفاوت میان استاندارد شماره 15 و اصلاحیه جدید که به سال 94 موکول شده ، گفت: در استاندارد قبلی
شرکت‌های سرمایه‌گذاری از محل فروش سهام 0.5درصد مالیات می‌پرداختند و بر مبنای آن به سازمان امور مالیاتی لایحه می‌دادند که معاف از مالیات فروش هستیم؛ اما اکنون شرکت‌ها باید از محل سود ناشی از مابهالتفاوت قیمت سرمایه‌گذاری 22.5درصد مالیات می‌پرداختند، چرا که این سهم پیش از فروش مشمول مالیات شده و در واقع بار مالیاتی به‌دنبال داشت.
وی گفت: در صورت اجرای این مصوبه که شرکت‌ها باید بابت مابهالتفاوت مبلغ دفتری و ارزش روز مشمول مالیات شوند، طبیعتا شرکت‌ها با عرضه سهام در بورس از معافیت مالیاتی استفاده می‌کردند و عرضه‌های سنگین سهام را به‌دنبال داشت. این کارشناس بازار سرمایه با تاکید دوباره بر اینکه مباحث مالیاتی و اجرای این مصوبه باید به‌طور کامل و دقیق بررسی شود، گفت: در این زمینه راهکارهای مناسبی وجود دارد که موجب کاهش آثار منفی بر بازار سهام خواهد شد. آقا بزرگی با اشاره به اینکه اکنون نقطه جذابی برای ورود سرمایه‌گذاران به بورس است، گفت: در این برهه حساس نباید اخبار و مصوبه‌های منفی بازار را دچار ابهام و سرمایه‌گذاران را مردد کند.
این مدیرعامل کارگزاری با اشاره به اینکه P/E شرکت‌های بورسی طی 9 ماهه ابتدای سال گذشته عدد 8 را نشان می‌داد، گفت: این میزان اکنون در 6 ماهه ابتدای سال 93 کمتر از 5 است و به لحاظ کارشناسی با عدد 4 هم محاسبه می‌شود. وی گفت: با توجه به اینکه شرکت‌ها به لحاظ درآمد ثابت و میزان تولید و فروش مشکل خاصی ندارند و حتی برخی محدودیت آنها نیز برداشته شده با فرض عدم نتیجه در مناسبات برون مرزی، پیش‌بینی بازدهی مثبت در ماه‌های پایانی سال 93
وجود دارد.
