در پی بحران جدی آب در کشور، مرکز پژوهش‌های مجلس در تازه‌ترین گزارش خود تاکید کرده با توجه به‌کاهش بارندگی‌ها در سال‌های اخیر و خشکسالی‌های اتفاق افتاده و همچنین پراکنش نامناسب مکانی و زمانی بارندگی‌ها در کشور، طرح «تامین آب کشاورزی و شرب فلات مرکزی و جنوب شرق ایران» ارایه شده است. بر اساس این طرح دولت مجاز است که جهت تامین نیاز آبی مناطق مختلف کشور که دارای معضل آب هستند، اقدام به وارد کردن آن از کشورهای همسایه کند. از سوی دیگر بخشی از بحران مذکور به‌دلیل افزایش مصرف برق در زمان پخش بازی‌های جام جهانی و در نتیجه آن افزایش تولید برق آبی است. حسن اطاعتی مجری طرح بهره‌برداری شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران با اشاره به افزایش 21درصدی تولید برق آبی در سه ماهه اول سال جاری، پیش‌تر در این مورد گفته بود با آغاز بازی‌های جام جهانی 2014 که اغلب در ساعت‌های پیک شب برگزار می‌شد، نقش نیروگاه‌های برق آبی در تامین بار پیک برق سراسری بسیار مشهود و موثر بود. با وجود چنین حساسیت ویژه‌یی به‌حل بحران کمبود آب، این نگرانی وجود دارد که توجه ویژه به این بخش و تخصیص میلیاردها تومان به آن، دیگر منابع انرژی از جمله برق را با
کمبود اعتبارات روبه‌رو کند. اگر این نگرانی به واقعیت بپیوندد و برای مثال، به موازات تاکید صرف به حل بحران آب، به صنعت برق کشور بی‌توجهی شود، چه بسا تا مدت دیگری با محدودیت‌هایی در این زمینه نیز روبه‌رو شویم و شاهد خاموشی‌های مکرر در کلان‌شهرها باشیم. اگر چه بحران آب بسیار جدی است و حل آن صرف بودجه و عزم ملی شهروندان و دولت را طلب می‌کند و با وجود اینکه فعالان و کارشناسان صنعت برق نیز به این امر واقف هستند، اما با این همه نگرانی‌های مذکور نیز همچنان بر قوت خود باقی هستند.
ارتباط تنگاتنگ آب و برق
محمد پارسا، عضو سندیکای صنعت برق با بیان اینکه صنعت آب و برق ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند و نمی‌توان از هیچ از یک از این دو غفلت کرد در گفت‌وگو با «تعادل» اظهار کرد طبیعی است که با توجه به محدودیت‌های بودجه‌یی و وضعیت اقتصادی کشور، توجه بیش از اندازه به یک بخش، موجب می‌شود از تسهیلات و بودجه اختصاص داده به بخش‌های دیگر کاسته شود اما با توجه به بحران آبی که کشور با آن روبه‌رو است، اگر این وضعیت ادامه پیدا کند 5 تا 10 سال دیگر با کشوری بیابانی و خشک روبه‌رو هستیم که این وضعیت به نفع صنعت برق کشور هم نیست. وی در ادامه افزود وقتی منابع آبی محدود شود، سدهای آبی که منبع تولید برق هستند نیز قادر به این کار نیستند و از آن جایی که در حدود 10هزار مگاوات از برق کشور از این سدها تولید می‌شود و از طرف دیگر نیروگاه‌های سیکل ترکیبی هم نیاز به آب دارند، بحران آب موجب بحران برق نیز خواهد شد. پارسا تصریح کرد در 40سال اخیر ظلم زیادی به منابع آبی و مدیریت مناسب آنها شده و در شرایط فعلی دولت و وزارت نیرو باید تصمیم قاطعی بگیرند تا مدیریت بحران مناسبی را پیش برده که بخش‌های دیگر نیز متضرر نشوند.
نیازی به این همه سد نداشتیم
عضو سندیکای صنعت برق کشور با یادآوری روش‌های قدیمی استحصال و نگهداری از آب در ادامه افزود پیشینیان ما از روش‌های سنتی مانند قنات در نگهداری و بهره‌برداری از منابع آبی استفاده می‌کردند که برنامه‌ریزان و مدیران اجرایی امروز نیز باید بیشتر به این نوع مدل‌ها رجوع کنند اما متاسفانه به جای این امر، سدسازی‌های بی‌رویه در دستور کار قرار گرفت که بسیاری از این سدها غیرکارشناسی بودند و موجبات هدر رفتن منابع آبی ما را فراهم کردند.
وی خاطرنشان کرد در حال حاضر 50درصد از آب سدها تبخیر می‌شود و الزامی به احداث این همه سد نبود چرا که هر منبع انرژی محدود است و این سطح از بهره‌برداری از منابع آبی به ضرر ما تمام شد. پارسا با اشاره به برنامه‌های وزارت نیرو گفت این وزارتخانه درصدد است از طرح‌هایی مانند بازیافت آب، احداث تصفیه خانه آب و فاضلاب و شیرین کردن آب، منابع آبی بیشتری را فراهم کند اما باید توجه داشت که روش‌های سنتی مانند قنات و استفاده بهینه از آب‌های زیرزمینی از روش‌های بهینه هستند که باید در دستور کار این وزارتخانه قرار بگیرد.
راه‌حل؛ واقعی کردن قیمت‌ها
حمید چیت چیان، وزیر نیرو پیش‌تر از افزایش قیمت آب در تهران خبر داد و گفت: «قیمت پلکانی آب را در تهران به‌شدت افزایش می‌دهیم و جدول جدید را به زودی منتشر و اعلام می‌کنیم». وی همچنین تصریح کرده است: «برای افزایش مصرف آب در تهران اقدامات ویژه‌یی انجام خواهیم داد، در این راستا دستگاه‌هایی نصب خواهیم کرد که اگر مصرف آب خانواری بالارفت آب مشترک قطع شود. » محمد پارسا نیز معتقد است برای غلبه بر مشکلات فعلی در حوزه آب و برق باید به بحث واقعی شدن قیمت‌ها و خصوصی‌سازی نیروگاه‌های تولید برق توجه جدی شود. وی افزود اگر قیمت‌های آب و برق واقعی نشود قابل پیش بینی است که تا چند سال دیگر بحران آب، شامل بخش برق هم شده و کشور با خاموشی روبه‌رو شود. عضو سندیکای صنعت برق کشور گفت دولت باید بیش از پیش به تخصیص تسهیلات در بخش آب توجه کند و بستر مناسب برای واقعی شدن قیمت‌ها و خصوصی‌سازی در صنایع برق و آب را فراهم کند. با وجود اینکه بسیاری گرانتر شدن انرژی را راهکاری برای فرهنگ‌سازی در جهت کاهش استفاده بی‌رویه از آن عنوان می‌کنند و همچنین خصوصی‌سازی در این حوزه را پیشنهاد می‌کنند اما یکی از نگرانی‌های جدی در این زمینه توان مالی شهروندان است. با توجه به وضعیت اقتصادی کشور و کاهش قدرت خرید مردم، این نگرانی وجود دارد که واقعی شدن قیمت انرژی‌هایی مانند آب و برق و سپردن سازوکار آنها به بخش خصوصی، موجب شود اکثریتی از مردم محروم توان دستیابی آسان و کم هزینه به این منابع را نداشته باشند، پارسا در پاسخ به این سوال گفت به این بهانه که قیمت‌های واقعی و خصوصی‌سازی منابع انرژی موجب فشار مضاعف بر مردم می‌شود، 50 سال کشور را عقب انداخته‌ایم و مردم چوب بی‌تدبیری‌های ما را می‌خورند. وی خاطرنشان کرد وقتی از قیمت‌های واقعی صحبت می‌شود این امر حقوق و دستمزد مردم را هم شامل می‌شود و اگر همه قیمت‌ها اعم از خدمات ارایه شده به مردم و دریافتی‌های آنها واقعی نشود، تورم، فقر و بحران کمبود انرژی و منابع دامنگیر همه خواهد شد.
