من قبلا به برزیل سفر کردهام، سفر دو هفتهیی به برزیل آن هم در اوج مسابقات فوتبال شاید برای شناخت برزیل 8میلیون کیلومتر مربعی با ۲۰۰میلیون جمعیت و انسانهایی از نژادهای سیاه، سفید و سرخ و رشد خیرهکننده اقتصادی در ۱۵سال گذشته کافی نباشد، ولی دانستن اینکه چه عاملی باعث شده تولید ناخالص داخلی (GDP) این کشور از رقم ۶۴۵میلیارد دلار در سال۲۰۰۰ به ۲۲۵۴میلیارد دلار در سالهای اخیر برسد، من را به تحقیق در این مورد ترغیب کرد و به این منظور به نکاتی از اقتصاد و فرهنگ برزیل در این یادداشت پرداختهام که از دیدگاه من مهم و اثرگذار بودهاند.
1- برزیل مانند سایر کشورهای این منطقه (شیلی، آرژانتین، ونزوئلا و...) تا دهه۱۹۸۰ توسط نظامیان اداره شده و از زیرساختهای مناسبی برخوردار است. شبکه راهها، هواپیمایی، مخابرات، اینترنت، برق و گاز مدرن و کارآمد است. اگرچه برزیل فاقد راهآهن مسافری و شبکه گسترده مترو است ولی زندگی در آن راحت و لذتبخش است. این کشور در امر مارکتینگ (نمود و ظهور کشور) بسیار موفق بوده، فوتبال، موزیک و قهوه معرف برزیل است و باعث شده توریستهای زیادی جذب برزیل شوند. سرمایهگذاری خارجی در این کشور موتور محرک اقتصاد است و فقط در سال۲۰۱۲ این کشور ۶۵میلیارد دلار سرمایه خارجی جذب کرده است.
2- این کشور باوجود تولید ناخالص داخلی بیش از دوهزار میلیارد دلاری و رتبه هفتم اقتصاد دنیا، فاقد برندهای معتبر جهانی است و اگر دو مارک قهوه این کشور و کارخانه سازنده هواپیماهای مسافری را نادیده بگیریم، فقط دو شرکت صادرکننده خدمات فنی و مهندسی در زمینه راه و سدسازی دارد که شهرت جهانی دارند و حضور شرکتهای چندملیتی در بازار خودرو و خدمات این کشور چشمگیر است. حجم بالای اقتصادی برزیل را بنگاههای کوچک و متوسط اقتصادی تشکیل میدهند.
3- برزیلیها جزو شادترین مردم دنیا هستند و مردم این کشور باوجود اینکه وضع مالیشان از مردم ایران بهتر نیست (10هزار دلار درآمد سالانه در مقابل ۱۵۰۰۰دلار ایران) ولی راحتتر و شادتر زندگی میکنند.
4- صادرات این کشور سالانه حدود ۲۴۰میلیارد دلار یعنی ۱۲درصد تولید ناخالص داخلی این کشور و واردات این کشور نیز بههمین میزان است. صادرات این کشور را قهوه، سنگآهن، خودرو، قطعات خودرو و سویا تشکیل میدهد. ایران در زمینه صادرات و واردات با برزیل دارای موازنه تجاری منفی است، چون از این کشور واردکننده گوشت و کالاهای اساسی هستیم و اقلام محدودی برای صادرات به این کشور داریم، بعد از لغو تحریمها بازار بزرگی برای صادرات اقلام پتروشیمی وجود دارد که میتواند تراز تجاری را بهبود بخشد.