گروه اقتصاد کلان
رکود اقتصادی در سال جاری، روزهای سختی را برای کشور به دنبال داشت و مسکن‌هایی همچون بسته خروج از رکود و تزریق نقدینگی هم چاره‌ساز آن نشد. هر آمار و ارقامی نیز که از شاخص‌های کلان اقتصادی منتشر می‌شود بیشتر عمق بحران رکود را نشان می‌دهد. اقتصاد ایران که در سال گذشته با پشت سر گذاشتن رشد اقتصادی منفی توانسته بود به رشدی 3درصدی دست پیدا کند طبق برآوردها در سال 94 در خوش‌بینانه‌ترین حالت ممکن رشدی یک درصدی خواهد داشت و البته این پیش‌بینی سردمداران اقتصاد کشور است و نهادهای بین‌المللی برای امسال رشد اقتصادی منفی را تخمین زده‌اند. اما رکود فقط دامن تولید و رشد اقتصادی را نگرفته؛ وضعیت اشتغال نیز که قبل‌تر هم وضعیت نامطلوبی داشت و به شدت آسیب‌پذیر شده بود، کم‌کاری چرخ اقتصاد ضربه آخر را به آن زد؛ تا جایی‌که نرخ بیکاری در هر فصل 94 عمیق‌تر شده و تعداد بیشتری از شاغلان از بازار کار کنار گذاشته شدند. طبق تازه‌ترین اطلاعات مرکز آمار در پاییز امسال 7/10درصد از جمعیت فعال(شاغل و بیکار) بیکار بوده‌اند که این شاخص نسبت به پاییز 1393، 0.2درصد افزایش و نسبت به تابستان 1394، 0.2درصد کاهش داشته است. آن‌طور که از جداول
آماری این گزارش برمی‌آید کماکان وضعیت اشتغال استان‌های محروم قرمز است و با اختلاف زیادی از کلان‌شهرها، نرخ‌های بیکاری بالا را به خود اختصاص داده‌اند. استان کرمانشاه که تابستان امسال با نرخ بیکاری 15درصد بیشترین جمعیت بیکار را در خود جای داده بود همچنان نه تنها صدرنشین استان‌های بیکار است بلکه در فصل پاییز بیکارتر هم شده و نرخ بیکاری 18درصدی را ثبت کرده است. این درحالی است که استان مرکزی به عنوان اشتغال‌زاترین استان، نرخ بیکاری 5درصدی را به خود اختصاص داده است. اما از میان استان‌ها بیشتر از همه وضعیت نرخ بیکاری استان یزد قابل توجه است. این استان که در پاییز سال گذشته با نرخ بیکاری 6درصدی در دسته استان‌های اشتغالزا جا می‌گرفت، امسال با رشدی دو برابری به نرخ بیکاری 12.4درصد رسیده است. این آمار شاید گویاترین بازنمایی از ضربه رکود به اقتصاد باشد؛ زیرا استان یزد به عنوان یک استان صنعتی سال‌هاست که هم برای بومیان خود و هم مناطق همجوار شغل‌آفرینی می‌کند اما با رکود اقتصادی امسال بسیاری از واحدهای تولیدی آن یا تعطیل شده‌اند یا تولید واقعی بسیار کمتری از ظرفیت خود داشته‌اند. حاصل چنین فرآیندی خروج تعداد بسیار
زیادی از شاغلان از بازار کار را رقم زده و استان یزد را به رسته استان‌های با نرخ بیکاری بالا سوق داده است.
طبق طرح آمارگیری نیروی کار مرکز آمار در پاییز 1394، 38.1درصد جمعیت 10ساله و بیشتر از نظر اقتصادی فعال بوده‌اند؛ یعنی در گروه شاغلان و بیکاران قرار گرفته‌اند. بررسی تغییرات نرخ مشارکت اقتصادی حاکی از آن است که این نرخ نسبت به فصل مشابه در سال قبل(پاییز 1393) 0.8درصد افزایش و نسبت به فصل گذشته(تابستان 1394) 0.8درصد کاهش یافته است. همچنین نرخ بیکاری جوانان 15 تا 29ساله حاکی از آن است که 22.7درصد از فعالان این گروه سنی در پاییز 1394 بیکار بوده‌اند. بررسی تغییرات فصلی نرخ بیکاری جوانان 15 تا 29ساله نشان می‌دهد، این نرخ نسبت به فصل مشابه در سال قبل(پاییز 1393)، 0.9درصد افزایش و نسبت به تابستان 1394، 0.7درصد کاهش یافته است. بررسی سهم اشتغال ناقص نشان می‌دهد که در پاییز 1394، 10.5درصد جمعیت شاغل به دلایل اقتصادی(فصل غیرکاری، رکود کاری، پیدا نکردن کار با ساعت بیشتر و...) کمتر از 44ساعت در هفته کار کرده و آماده برای انجام کار اضافی بوده‌اند. این درحالی است که 35.9درصد از شاغلین 15ساله و بیشتر، 49ساعت و بیشتر در هفته کار کرده‌اند. نتایج این گزارش نشان می‌دهد، نرخ مشارکت اقتصادی در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط
شهری نسبت به نقاط روستایی کمتر بوده است. همچنین نرخ مشارکت اقتصادی کل کشور حاکی از افزایش 0.8درصدی این نرخ نسبت به فصل مشابه در سال قبل و کاهش 0.8درصدی آن نسبت به فصل گذشته است.
بررسی اشتغال در بخش‌های عمده اقتصادی نشان می‌دهد که در پاییز 1394 بخش خدمات با 49.8درصد بیشترین سهم اشتغال را به خود اختصاص داده است. در مراتب بعدی بخش‌های صنعت با 32.6درصد و کشاورزی با 17.6درصد قرار دارند. بررسی نرخ بیکاری
جوانان24-15ساله نیز حاکی از آن است که 25.4درصد از جمعیت فعال این گروه سنی بیکار بوده‌اند. این شاخص در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط شهری نسبت به نقاط روستایی بیشتر بوده است. بررسی روند تغییرات نرخ بیکاری جوانان 24-15ساله کل کشور نشان می‌دهد که این شاخص نسبت به فصل مشابه در سال گذشته همچنین نسبت به فصل قبل 0.3درصد کاهش یافته است.
بررسی سهم شاغلین 15ساله و بیشتر با ساعت کار معمول 49ساعت و بیشتر نشان می‌دهد 35.9درصد شاغلین به طور معمول بیش از 49ساعت در هفته کار می‌کنند. این شاخص که یکی از نماگرهای کار شایسته است، نشان می‌دهد در کشور سهم زیادی از شاغلین بیشتر از استاندارد کار می‌کنند.
