سعودی‌ها برای هر سناتور امریکایی 3میلیون دلار کنار گذاشته بودند
گروه ایران محمدرضا ستاری
مذاکرات هسته‌یی سوای اینکه موضوعی ملی است، برای دانشجویان و پژوهشگران علوم سیاسی به‌ویژه در ایران، به‌عنوان موفق‌ترین مذاکرات پس از جنگ سرد بسیار مطرح و قابل‌تامل است. این مذاکرات پیوند زننده حوزه فکر و عمل در دستگاه سیاسی ایران بوده و سبب شده نشست‌ها و مقالات تحقیقی مختلفی در طول یک سال گذشته توسط کارشناسان و اساتید حول موضوع هسته‌یی برگزار و منتشر شود. از همین رو انجمن علوم سیاسی ایران با همکاری خانه اندیشمندان علوم‌انسانی، عصر دیروز میزبان سیدعباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه و عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌یی بود تا تازه‌ترین رویکرد‌های دستگاه دیپلماسی کشورمان را از زبان این دیپلمات بلندپایه جویا شود.
به گزارش «تعادل»، عراقچی در ابتدای صحبت‌های خود ضمن اشاره به زمان چند ماهه مذاکرات و مسیر پرفراز و نشیب توافق و تصویب آن در مجالس ایران و امریکا و اتحادیه اروپا گفت: ما و گروه1+5 تعهدات متقابلی داشتیم که تا به اینجای کار طرفین به تعهدات خود پایبند بوده‌اند. عراقچی تاکید کرد: یکی از کارهای پیچیده و مهمی که پس از توافق هسته‌یی صورت گرفت، تدوین شیوه‌نامه‌ها و اصول رفع تحریم‌ها بود که این کار به سبب چند لایه بودن تحریم‌ها بسیار مشکل بود. این شیوه‌نامه در سایت وزارت خزانه‌داری امریکا و اتحادیه اروپا پس از روز اجرایی شدن قرار می‌گیرد و جنبه رسمی به خود خواهد گرفت. باتوجه به اینکه تحریم‌ها با هم تداخل داشتند دقیقا باید مشخص می‌شد که وقتی تحریم‌ها لغو شوند چه اتفاقی می‌افتد و بنگاه‌های اقتصادی چگونه می‌توانند با ایران کار کنند و این مساله حتی بعد از برجام هم کلاف سردرگمی است و قرار شد با تدوین شیوه‌نامه این کلاف سردرگم باز شود. رییس ستاد پیگیری برجام ادامه داد: لیست ارائه شده در این شیوه‌نامه‌ها لیست بسته‌یی نیست و به‌صورت سوال و جواب تدوین شده، به‌طوری که سوال و جواب‌ها می‌تواند در آینده ادامه یابد و هر شرکتی
می‌تواند این سوالات را از وزارت خزانه‌داری امریکا یا اتحادیه اروپا بپرسد.
ایران در حال تبدیل شدن به قدرتی فرامنطقه‌ای
عراقچی بااشاره به بیانیه اخیر کاخ سفید و نامه جان کری به وزیر خارجه کشورمان گفت: این اتفاق بزرگی بود که رخ داد، زیرا دولت امریکا در این بیانیه تاکید کرد که هرگونه قانونی که منجر به توقف برجام شود توسط رییس‌جمهوری این کشور وتو خواهد شد. همچنین درمورد قانون ویزا که توسط لابی صهیونیستی و سعودی قصد اخلال در اجرای برجام را داشت، جان کری در نامه‌یی به آقای ظریف تعهد کرد که دولت امریکا به‌صورتی عمل خواهد کرد تا نقضی در اجرای برجام رخ ندهد.
عراقچی گفت: باید واقعیت را بپذیریم که همه تحریم‌های ایران لغو نخواهند شد و فقط تحریم‌های مرتبط با برنامه هسته‌یی هستند که لغو می‌شوند. اساسا مذاکرات ما نیز درراستای برنامه هسته‌یی بود. وی تاکید کرد: برجام برخی نقاط ضعف ما را در مولفه‌های اقتصادی پوشش می‌دهد. نمی‌گویم که پس از برجام اقتصاد شکوفا خواهد شد. این امر مربوط به فعالان اقتصادی و دولت است. برجام تنها می‌تواند موانع را بردارد و من به‌شخصه به آینده ایران امیدوارم و فکر می‌کنم که کشور در حال حرکت در یک مسیر فراتر از قدرت منطقه‌یی است. دیپلماسی اقتصادی وزارت خارجه هم در دوران پسا برجام متفاوت خواهد بود و ماموریت‌های مهمی را برای نمایندگی‌های خود تعریف کرده و آنها را ملزم به وصل ارتباطات گذشته کرده‌ایم.
بعیدی‌نژاد در حال فراهم کردن مقدمات کار اجرا
وی دستاوردهای دیگر برجام که نشان‌دهنده عمل طرف مقابل به تعهدات خود است را بسته شدن پرونده (پی‌ام‌دی) دانست و گفت: باوجود اعتقاد برخی دوستان که عقیده داشتند این پرونده بسته نمی‌شود، این اتفاق افتاد و این پرونده توسط شورای حکام مختومه و باعث شد ما دو تعهد خود را در راکتور اراک و خروج اورانیوم عملی کنیم. این عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده کشورمان اظهار داشت: با اجرایی شدن تعهدات طرفین مذاکره، به احتمال زیاد در روز جمعه به آخر خط خواهیم رسید و شنبه یا یک‌شنبه روز اجرایی شدن برجام است و قرار است طی بیانیه‌یی مشترک توسط آقای ظریف وزیر امور خارجه کشورمان و خانم موگرینی اعلام شود. هم‌اکنون آقای بعیدی‌نژاد در وین مشغول رایزنی و فراهم کردن مقدمات این مساله است.
تضمین اجرای برجام قدرت ایران است
عراقچی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: آنچه موجب شد طرف‌های ما پای میز مذاکره آمده و حق غنی‌سازی ایران را به‌رسمیت بشناسند و حتی کشورهای دیگر را نیز تشویق به همکاری هسته‌یی با ایران کنند، به سبب قدرت و اقتدار درونی جمهوری اسلامی ایران است. در دنیا با هیچ کشور ضعیفی چنین مذاکره‌یی صورت نمی‌گیرد. وی افزود: درست است که تحریم‌ها برای ما هزینه داشت، اما برخلاف خواست غربی‌ها باعث به زانو درآمدن ایران نشد و اگر آنها از تحریم‌ها و حمله نظامی ناامید نمی‌شدند پای میز مذاکره نمی‌آمدند. ما همیشه به کسانی که سوال می‌کنند، چه تضمینی در اجرای برجام وجود دارد، پاسخ می‌دهیم که تضمین اجرای برجام قدرت ایران است، زیرا خود برجام کاغذی بیش نیست و غربی‌ها هیچ‌گاه از منافع خود کوتاه نخواهند آمد، اما تا وقتی که قدرت ایران ادامه داشته باشد، برجام حفظ خواهد شد.
قدرت بدون دیپلماسی کور است
عراقچی با برشمردن سه مولفه قدرت شامل قدرت خدادادی، قدرت اکتسابی و قدرت دیپلماسی گفت: برجام باعث شد که یکی از توانایی‌های جمهوری اسلامی که توان حوزه دیپلماسی بود، کشف شود. توانایی دیپلماتیک توانی است که باعث نقد شدن قدرت یک کشور می‌شود و به قول اساتید علوم سیاسی، توان دیپلماسی بدون قدرت ضعیف است. وی خاطرنشان کرد: دیپلمات کارش حرف زدن است که متکی به منابع پشت‌سر خود است. اگر پشت‌سر قوی نباشد حرفش باد هواست، ولی اگر منابع پشت‌سر او قدرتمند باشد، آن زمان است که حرفش تبدیل به تیغی برنده می‌شود. دیپلماسی یک هنر است و بدون قدرت ضعیف است. ازسوی دیگر قدرت بدون دیپلماسی کور بوده و ممکن است یک کشور را به سمت خطر راهنمایی کند.
هزینه سنگین لابی سعودی
عراقچی در پایان، در پاسخ به سوال کیهان برزگر رییس موسسه مطالعات و پژوهش‌های استراتژیک خاورمیانه مبنی بر تلاش لابی‌های سعودی در امریکا برای سنگ‌اندازی در اجرای برجام گفت: سعودی‌ها برای این کار هزینه سنگینی کردند به‌طوری‌که ما اطلاع داریم برای هر نماینده کنگره مبلغ 3میلیون دلار کنار گذاشته بودند. وی افزود: تنش جاری میان ایران و عربستان تاثیری در اجرای برجام ندارد، البته واقعه سفارت یک شوک بود که رفع شد. باید تاکید کنم که ما در این مسیر اجازه تحمیل اراده عوامل خارجی را به هیچ عنوان نخواهیم داد.
