گروه جهان
عربستان ناخشنود از تحولات خاورمیانه در 2015 سال جدید میلادی را ماجراجویانه‌تر از همیشه آغاز کرده است. اقدامات چند روز اخیر ریاض در عرصه سیاست داخلی و خارجی، نه‌تنها اعتراض شدید کارشناسان و نظریه‌پردازان روابط بین‌الملل را در پی داشت که باعث شد برخی متحدان استراتژیک عربستان نیز ازجمله ایالات متحده با کنار گذاشتن ملاحظات سیاسی آشکارا از نگرانی‌های خود نسبت به تبعات این ماجراجویی‌ها صحبت کنند. روزنامه وال‌استریت ژورنال دوشنبه در گزارشی بااشاره به اقدام عربستان در قطع یکطرفه روابط دیپلماتیک با ایران نوشته که با ماجراجویی‌های ریاض، سیاست‌های میان‌مدت دولت باراک اوباما در منطقه به‌شدت تحت‌تاثیر قرار گرفته و مقام‌های امریکایی را شدیدا نگران کرده است. در شرایطی که امریکا خواستار خویشتنداری طرفین شده و کاندیدا‌های انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور اقدامات دولتمردان سعودی را عامل شعله‌ورتر شدن اختلافات منطقه‌یی خوانده‌اند، برخی کارشناسان سیاسی از این فراتر هم رفته و با رجعت به نارضایتی‌های کهنه عربستان از سیاست‌های واشنگتن در خاورمیانه و تحولات دو سال اخیر منطقه از تلاش عربستان برای کارشکنی و ضربه زدن به «اجرای
توافقنامه برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) بین تهران و 1+5 » با اهرم تنش‌آفرینی خبر داده‌اند. ازجمله تحولاتی که در دو سال گذشته باعث نارضایتی عربستان شده بود توافق هسته‌یی ایران و قدرت‌های جهانی، بازگشت قریب‌الوقوع ایران به بازار نفت و تقویت موضع تهران در تحولات سوریه و عراق و شکست در جنگ یمن بود.
اقدام سازمان‌یافته ریاض
میخاییل گوسی‌اف کارشناس سیاسی در روسیه، در این باره می‌گوید: «مقام‌های عربستان‌سعودی بارها نارضایتی خود را از دستیابی مذاکره‌کنندگان هسته‌یی به برجام اعلام کرده‌اند و از اینکه این برنامه برای لغو تحریم‌ها درمورد ایران به اجرا در می‌آید، ابراز نگرانی کرده‌اند.»گوسی‌اف با طرح این احتمال که عربستان‌سعودی، نمر باقر النمر روحانی بلندپایه شیعه، را برای اجرای برنامه گسترده تنش‌آفرینی علیه ایران اعدام کرده، می‌گوید: «ریاض می‌دانست تهران در قبال این اقدام سکوت نخواهد کرد و از واکنش تهران می‌تواند برای ضربه زدن به برجام استفاده کند. حتی قبل از عقد برجام و در مراحل مذاکرات ایران و گروه 1+5، عربستان‌سعودی بارها برای ناکام گذاشتن این مذاکرات و جلوگیری از عقد این توافقنامه بسیار مهم بین‌المللی برنامه‌ریزی کرده و حتی بودجه نیز اختصاص داده بود. به‌همین دلیل احتمال زیاد وجود دارد که اعدام آیت‌الله نمر درراستای نقشه بزرگی انجام گرفته تا تحریم‌ها درمورد ایران لغو نشود.»به گزارش رویترز، هیلاری کلینتون نیز در یک کنفرانس خبری در پاسخ به پرسشی درباره چگونگی مدیریت شرایط امروز خاورمیانه ازسوی وی به‌عنوان یک رییس‌جمهور گفته است:
«مشخص است این موضوع سوالات جدی را مطرح می‌کند که ما باید مستقیما از دولت سعودی بپرسیم. به‌نظر من اقدامات ریاض در اعدام مخالفان ناراضی، ناآرامی بیشتری را در داخل عربستان موجب خواهد شد. ما با دولت‌هایی در ارتباطیم و در برخی موضوعات با آنها همکاری می‌کنیم که در بسیاری از سیاست‌ها و ارزش‌ها با ما مغایرت دارند. فکر می‌کنم که حتی دوستان ما که با آنها در بسیاری از موارد همکاری داریم نباید از انتقادات و سوالات ما درباره اجرای قانون و برخورد با اقلیت‌ها مصون بمانند.»
به گزارش آسوشتیدپرس، رند پل نامزد جمهوری‌خواه انتخابات امریکا نیز به‌طور مستقیم اعدام 47نفر را در عربستان به باد انتقاد گرفته و گفته است: «ما درحالی به فروش سلاح به عربستان ادامه می‌دهیم که این کشور مسوول به آتش کشیده شدن و ایجاد تنش در منطقه خاورمیانه است. سیاست خارجی من کمی متفاوت است. عقیده‌یی به این مساله ندارم به افرادی که دشمن هستند، کمک کنم و به تامین سلاح برای متحدان القاعده بپردازم؛ کاری که اوباما انجام می‌دهد.» وی با انتقاد از عربستان، دولت باراک اوباما و هیلاری کلینتون را مقصر خوانده و گفته است: «هر دو این افراد از مسلح کردن مخالفان در سوریه علیه دولت دمشق حمایت کرده‌اند. من این کار را نمی‌کنم. «این نامزد جمهوری‌خواه همچنین گفته است: «مداخله اوباما در خاورمیانه نه تنها کافی نبوده بلکه ناچیز هم بوده است و به عقیده من این به نفع ما نیست.» با این همه رویترز به نقل از مقامات عربستان دیروز (دوشنبه) نوشته که عصبانیت امریکا برای آنها مهم نیست.
سوال از دولت کامرون
در شرایطی که انتقادها از دولت عربستان افزایش یافته است، روزنامه ایندیپندنت گزارش داده که رهبران احزاب سبز و لیبرال دموکرات انگلیس از دیوید کامرون نخست‌وزیر این کشور، خواسته‌اند این مساله را مشخص کند که چرا به عضویت عربستان در شورای حقوق بشر سازمان ملل رای مثبت داده است. گفته شده رهبران مخالف از دولت انگلیس خواسته‌اند تا نقش خود را در رای دادن به عضویت عربستان در شورای حقوق بشر سازمان ملل و پس از آنکه این کشور 47 نفر را اعدام کرد، مشخص کند. اسناد دیپلماتیک منتشر شده ازسوی ویکی لیکس در سال2015 مشخص کرد که انگلیس و عربستان هر دو به یکدیگر قول دادند تا به هم رای دهند و جایگاهی در این شورا داشته باشند. ناتالی بنت رهبر حزب سبز انگلیس در این باره گفته است که نقش عربستان در شورای حقوق بشر سازمان ملل سوالات جدیدی را به‌وجود آورده، به‌ویژه پس از آنکه این کشور 47نفر را اخیرا اعدام کرد. وی همچنین خواستار بررسی عمومی درباره اسناد منتشر شده و تصمیم انگلیس در حمایت از عربستان باوجود سابقه نامناسب در زمینه حقوق بشر شده است.
تیم فارون رهبر لیبرال دموکرات‌ها نیز گفته است: «زمان آن رسیده تا دیوید کامرون موضع خودش را مشخص و اعلام کند که دلیل حمایتش از دولت عربستان چه بوده است.»
