گروه انرژی|حمید مظفر|
نخستین روز زمستان با نشست خبری شرکت آب‌منطقه‌یی پایتخت آغاز شد. کم‌آبی، چاه‌های غیرمجاز، کاهش سطح آب‌های زیرزمینی و آلودگی آب‌های تهران از جمله موضوعاتی است که در مورد وضعیت آب پایتخت مطرح است و خسرو ارتقایی مدیرعامل شرکت آب‌منطقه‌یی استان تهران در نشست روز سه‌شنبه در مورد آنها توضیح داد. یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که در پایتخت مطرح است بحث تجاوز به حریم رودخانه‌هاست که در طرح جلوگیری از آب‌های تهران به آن رسیدگی می‌شود؛ طرحی که در سال جاری 2میلیارد تومان اعتبار داشته و در سال آینده پیشنهاد شده 10میلیارد بودجه داشته باشد. این پیشنهاد افزایش 5برابر به خوبی میزان اهمیت این مساله را نشان می‌دهد.
جلوگیری از تجاوز به حریم رودخانه‌ها و برخورد با متجاوزان همیشه جزو بحث‌های داغ و جنجالی در پایتخت بوده است. مدیرعامل شرکت آب‌منطقه‌یی تهران در پاسخ به «تعادل» درباره وضعیت استفاده غیرمجاز از حریم رودخانه‌های تهران به مصوبه شورای عالی امنیت ملی اشاره کرد و گفت: «در سال 1378 به دلیل بحران خشکسالی مصوبه برای جلوگیری از آلودگی آب تهران داشتیم.این مصوبه بعداز 15 تا 16 سال مورد بازنگری قرار گرفت و در مردادماه سال جاری مصوبه جدیدی جایگزین مصوبه پیشین شد.» او در ادامه بیان کرد که وزارت نیرو به عنوان متولی اصلی دستگاه‌های قضایی، نیروی انتظامی و استانداری‌ها را مکلف کرد با تمام واحدهای آلاینده که در بستر یا حریم رودخانه‌ها قرار دارند، برخورد کنند. ارتقایی تاکید کرد که این طرح، کار بزرگی است. او برای توضیح بیشتر مثال زد که در بستر و حریم رودخانه جاجرود حدود 1200واحد وجود دارد که سالانه شاید 100 تا 150 واحد قابل برخورد هستند. او در این باره گفت: «گاهی حتی رفتن به این واحدها کار دشواری است. موقعیت قرارگیری آنها بسیار مهم است.» او ادامه داد که برای مثال در اطراف رودخانه کن بقایای یک رستوران را باید به قطعات کوچک تبدیل
کنند تا بتوانند از رودخانه و با پای پیاده انتقال بدهند. مدیرعامل شرکت آب‌منطقه‌یی تهران تصریح کرد که اگر اعتبارات طرح جلوگیری از آلودگی آب‌های تهران افزایش پیدا کند، می‌توانند بخش عمده‌یی از این واحدها که نقش آلایندگی دارند را از بین ببرند و از رودخانه خارج کنند. او با اشاره به اینکه امسال 73مورد آزادسازی بستر انجام شده است، تاکید کرد: «ما به صورت جدی این را در برنامه خود قرار داده‌ایم. در سال گذشته بیش از 100هکتار آزادسازی داشته‌ایم. در سال 94 نیز 18هکتار آزادسازی انجام شده است.» اعتبار طرح جلوگیری از آلودگی آب تهران کمتر از 2میلیارد تومان است اما ارتقایی تاکید کرد که پیشنهاد این شرکت برای بودجه سال آتی 10میلیارد تومان است.
نخستین مساله‌یی که درباره آب پایتخت مطرح می‌شود، میزان بارندگی و حجم سدهای آن است. خسرو ارتقایی مدیرعامل شرکت آب‌منطقه‌یی تهران نیز سخنان خود را با همین مساله آغاز کرد. او با اشاره به اینکه بارندگی‌های استان تهران از ابتدای سال آبی جاری یعنی اول مهرماه نزدیک به 100میلی‌متر بوده است، گفت: «سال گذشته این میزان 65میلی‌متر بود که حدود 50درصد نسبت به گذشته افزایش داشته است.» به این ترتیب امسال تهران پاییز خوبی به لحاظ بارندگی داشته است چرا که طبق گفته ارتقایی این میزان بارندگی نسبت به درازمدت (آمار 48ساله) حدود 16درصد افزایش داشته است. البته 100میلی‌متر بارندگی باید تا مهر سال آینده به حدود 340میلی‌متر برسد تا وضعیت نرمال باشد. بر همین اساس وضعیت مخازن نیز در سطوح پنج‌گانه به وضعیت مطلوب‌تری رسیده است. ارتقایی در این باره گفت: «آمار سدهای پنج‌گانه تامین‌کننده آب نشان می‌دهد که نسبت به سال گذشته 170میلیون مترمکعب مثبت هستیم اما هنوز هم نسبت به آنچه باید باشیم حدود 60میلیون مترمکعب منفی هستیم.» او تاکید کرد که سال گذشته بارندگی بعد از عید و در پایان فروردین وضعیت را بهتر کرد.
مساله دیگری که در این نشست خبری مطرح شد، طرح‌های‌آبی در دست اجرا در استان تهران بود. یکی از این طرح‌ها «جلوگیری از فرار آب سد لار» است. طبق گفته مدیرعامل شرکت آب‌منطقه‌یی تهران اکنون بیش از 30 سال از بهره‌برداری این سد می‌گذرد اما تنها یک‌سوم از آب آن به دست تهرانی‌ها می‌رسد و دو‌سوم مابقی فرار می‌کند؛ به همین خاطر طرحی در نظر گرفته شده تا حقابه مورد نیاز از این طریق تامین شود که طبق وعده ارتقایی تا پایان سال 94 این عملیات اجرایی آن آغاز می‌شود. بر اساس این طرح یک‌سوم دیگر از آب سد به سمت تهران خواهد آمد و یک‌سوم دیگر همچنان برای حقابه زیست‌محیطی و پایین‌دست جاری خواهد شد. این پروژه بناست تهران و شهرهای شرقی استان تهران نظیر بومهن و رودهن را تا حد زیادی از بحران کمبود آب نجات بدهد. ارتقایی با اشاره به اینکه این پروژه حدود 300میلیارد تومان هزینه خواهد داشت، گفت: «سرمایه‌گذاری از طریق بخش غیردولتی صورت خواهد گرفت اما حدود 100میلیارد تومان از منابع دولتی تامین خواهد شد.»
طرح احیا و تعادل‌بخشی آب‌های زیرزمینی یکی از حیاتی‌ترین طرح‌های کشور به شمار می‌رود که مدیرعامل شرکت آب‌منطقه‌یی تهران نیز به آن اشاره کرد. او با بیان اینکه شورای دشت ورامین تشکیل شده است، گفت: «دشت ورامین و دشت تهران-شهریار حدود 80 تا 85درصد از استان تهران را تشکیل می‌دهند و بزرگ‌ترین دشت‌های استان به شمار می‌روند که به عنوان دشت‌های پایلوت برای اجرای طرح احیا و تعادل‌بخشی انتخاب شده‌اند.» او همچنین اظهار کرد که بیش از 650حلقه چاه غیرمجاز مسدود شده و 300 کنتور نیز بر چاه‌های مجاز نصب شده است. البته او تاکید کرد که باید حداقل 2000حلقه چاه غیرمجاز مسدود شوند و بیش از 1000کنتور نیز روی چاه‌های مجاز نصب شود. البته طبق گفته ارتقایی سالانه به‌طور متوسط 350چاه غیرمجاز مسدود می‌شد اما به لطف طرح‌های جدید و تخصیصی که حدود یک‌ماه و نیم به آنها داده شده است، اقدام دوبرابری در این باره صورت گرفته است. در این بین او اشاره کرد که استان تهران تاکنون حدود 65درصد از تخصیص‌های خود را در همه بخش‌ها به صورت کلی دریافت کرده است؛ تخصیص این شرکت در مجموع 150میلیارد تومان بوده که تاکنون 90میلیارد تومان دریافت کرده است.
