گروه راه و شهرسازی|نیره خادمی|
گزارش نظارتی پروژه‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌یی شهرداری نشان می‌دهد، حدود 53درصد از عقب‌ماندگی پروژه‌های شهرداری به دلیل کمبود نقدینگی است و اکنون همزمان با نزدیک شدن به زمان ارائه بودجه95 به نظر می‌رسد شهرداری تهران باید با شناسایی فرصت‌ها و تهدیدها در حوزه درآمدزایی، 3راهکار توجه به مطالبات پیمانکاران، عدم فروش املاک شهرداری و نهادینه کردن اجاره‌داری به‌عنوان منابع درآمدی جایگزین، کاهش ساخت‌وساز و ایجاد روش‌های نوین را در نظر بگیرد.
علیرضا دبیر، رییس کمیسیون برنامه و بودجه شورا در جریان ارائه گزارش نظارتی پروژه‌های تملک دارایی سرمایه‌یی شهرداری تهران به دویست و هجدهمین جلسه شورای اسلامی پایتخت، البته باز هم از عدم دسترسی به گزارش‌های مالی و فاینانس شهرداری گلایه کرد. او گفت: از طریق بازدیدهای میدانی و دیگر سیستم‌های شهرداری، این گزارش نظارتی را تهیه کرده‌ایم. مهم‌ترین دلیل عقب‌ماندگی پروژه‌ها، مشکلات مالی و کمبود نقدینگی بوده است. به‌طوری‌که بیش از ۴۰درصد پروژه‌ها با مشکل مالی مواجه شده‌اند. حدود یک‌چهارم پروژه‌های مناطق و معاونت‌ها به دلیل عدم ابلاغ اعتبار شروع نشده است. همچنین ۲۳درصد پروژه‌های شهرداری دارای تغییر هستند به این معنی که ۱۸درصد پروژه‌ها درباره سال اتمام پروژه از طرح و پیش‌بینی اولیه منحرف شده‌اند. وی افزود: مدیران شهرداری اجازه نمی‌دهند ما به این اطلاعات دسترسی داشته باشیم با این حال ما از طریق دسترسی به سیستم‌های دیگر و بازدیدهای کارشناسان، گزارش نظارتی 6ماهه پروژه‌های تملک دارایی سرمایه‌یی سال۹۴ شهرداری تهران را تهیه کرده‌ایم. علیرضا دبیر اضافه کرد: بررسی‌ها نشان داد ۱۵۳۷پروژه مستمر و ۸۱۸پروژه غیرمستمر در شهر تهران
در حال اجراست. از این ۲۳۵۵پروژه، تعداد ۱۹۶۰پروژه در مناطق و ۳۹۵پروژه در معاونت‌های شهرداری تهران اجرا می‌شود. تنها ۱۰۰پروژه توسط کارشناسان کمیسیون بازدید نشده که مربوط به پروژه‌هایی است که اعتبار آنها توسط شهرداری به واحد اجرایی ابلاغ نشده است. میانگین پیشرفت فیزیکی مورد انتظار در زمان بازدید از پروژه‌های غیرمستمر در مناطق شهرداری تهران ۵۰درصد بود اما کارشناسان با پیشرفت ۳۶درصدی پروژه‌ها مواجه شدند و ۱۴درصد عقب‌ماندگی در پروژه‌های مناطق مشاهده شد. به‌طور کلی میزان پیشرفت مورد انتظار در کل پروژه‌های غیرمستمر شهرداری حدود ۵۴درصد بود اما با میانگین پیشرفت ۳۴درصدی پروژه‌ها در 6ماهه اول سال مواجه شدیم. مشکلات مربوط به زمین، طراحی و برنامه‌ریزی، پیمانکار، اجرا و مالی از مهم‌ترین مشکلات شناسایی شده برای پیشرفت پروژه‌های غیرمستمر شهرداری تهران بوده است. وی درباره وضعیت مطالعات پروژه‌های غیرمستمر شهرداری افزود: در 6ماهه اول سال ۹۴ مطالعات بیش از ۶۰درصد پروژه‌های کل شهرداری تهران توسط شهرداری انجام شده و مطالعات کمتر از ۳۰درصد پروژه‌ها به مشاور سپرده شده است.
علیرضا دبیر با اشاره به جدول مقایسه‌یی بین وضعیت اجرایی پروژه‌ها در سال‌های۹۰ تا ۹۴ گفت: سال جاری بیشترین‌درصد پروژه‌هایی که فعالیت اجرایی ندارند را شاهد هستیم. سال۹۰ در چنین تاریخی حدود ۵درصد پروژه‌ها فعالیت اجرایی نداشتند، در سال ۹۱ حدود ۱۳درصد، در سال۹۲ حدود ۱9درصد، در سال ۹۳ حدود ۲۸درصد و امسال حدود ۳۲درصد پروژه‌های غیرمستمر شهرداری در مقطع بازدید یا متوقف بودند یا شروع نشده بودند.
وی درباره نحوه ارجاع کار پروژه‌های سرمایه‌یی غیرمستمر از سال‌های ۹۰ تاکنون افزود: ۳۶درصد پروژه‌ها در سال ۹۴ با مناقصه عمومی؛ ۸درصد با مناقصه محدود؛ ۳۳درصد استعلامی؛ ۱۱درصد ترک تشریفات (واگذاری به شرکت‌های دولتی و خصوصی)؛ ۹درصد واگذاری به شرکت‌ها و سازمان‌های وابسته اجرا شده است. در این موضوع حرکت رو به رشدی ندیده‌ایم ما از شهرداری تهران در این خصوص گله‌مندیم. این شیوه‌های اجرای پروژه‌ها در حسابرسی‌ها خودش را نشان می‌دهد.
همزمان با ارائه این گزارش نیز برخی اعضای شورا پیشنهادات یا انتقاداتی را نسبت به آن مطرح کردند. محمد سالاری، رییس کمیسیون معماری و شهرسازی با اشاره به نزدیک شده به زمان ارائه لایحه بودجه 95 گفت: من از آقای دبیر می‌خواهم ایرادات را آسیب‌شناسی و دسته‌بندی کنند. از نظر من اشکالات مربوط به مقتضیات جامعه و تصمیماتی بود که شورا در برنامه ۵ ساله گرفته بود و برخی از مشکلات هم مربوط به مناطق و شهرداری بود. شهرداری تهران در ارائه بودجه باید موضوع مطالبات پیمانکاران را جدی بگیرد و بحث عدم فروش املاک شهرداری و نهادینه کردن اجاره داری به عنوان منابع درآمدی جایگزین و کاهش ساخت و ساز و ایجاد روش‌های نوین باید در دستور کار قرار بگیرد. شهرها به سمت دیجیتالی شدن و هوشمندسازی می‌روند؛ یکی از راه‌های سهل‌الوصول برای درآمد ساماندهی دکل‌ها و ایجاد شبکه نوری است که باید دستورکاری ایجاد شود برای افزایش درآمد از حوزه‌های نرم‌افزاری. هادی ساعی هم گفت: در این گزارش شهرداری برای اتمام پروژه‌های فعلی به ۳۷هزار میلیارد تومان پول نیاز دارد. شهرداری برای سال ۹۵ تعهد جدید ایجاد نکند و پروژه‌های فعلی را به اتمام برساند. در جدول علت تاخیر
پروژه‌ها مهم‌ترین دلیل کمبود نقدینگی بود و ۴۰درصد پروژه‌ها با مشکل مالی مواجه بودند و این وحشتناک است. اگر این مبالغ پرداخت نشود هم موضوع دیون پیش می‌آید و هم این دیرکردها ضررهای مالی برای شهرداری تهران به همراه خواهد داشت. درباره پروژه‌های استعلامی باید فکر کرد و تعداد آنها باید به حداقل برسد. مطالبات پیمانکاران نیز باید پرداخت شود.
دنیامالی، رییس کمیسیون عمران نیز گفت: امکان ندارد ۶۴درصد پروژه‌های تهران بدون مطالعات انجام شود یا مطالعه آن در خود شهرداری انجام شود. آقای دبیر مطمئن باش من از تو بهتر می‌دانم در پروژه‌های عمرانی شهرداری چه خبر است. به ولله من نمی‌خواهم از شهرداری دفاع کنم من می‌خواهم واقعیت نشان داده شود. انصاف را رعایت کنیم. برای تهیه این گزارش‌ها هیچ استانداردی در کل کشور وجود ندارد؛ مگر می‌شود گزارش تحلیل نداشته باشد. حافظی، رییس کمیسیون سلامت و خدمات شهری درباره گزارش کمیسیون برنامه و بودجه نیز گفت: هزینه تمام شده برخی پروژه‌ها از قیمت عرف بیشتر است. نمی‌شود پذیرفت نقاشی روی دیوار در یک منطقه متری ۲۵۰هزار تومان و در یک منطقه یک‌میلیون و ۲۰۰هزار تومان باشد. چمران نیز در این باره گفت: در دوره ما ۷۰درصد پروژه‌ها استعلامی بود و در حال حاضر به ۹درصد رسیده است. این گزارش سیاه‌نمایی نبود و هر آنچه را دیده بودند در این گزارش ارائه دادند. حکیمی‌پور نیز درخواست کرد تا این گزارش منتشر شود و به اطلاع عموم برسد و مردم از جزییات این کار با خبر شوند. پیرهادی، عضو هیات رییسه شورا نیز کاهش هزینه‌های فاقد توجیه در سال 94 را از نتیجه‌های این گزارش دانست اما از رییس کمیسیون برنامه و بودجه خواست ادبیات گزارش‌دهی را به شهرداری و استانداردهای معمول نزدیک کنند.
