آمارها نشان می‌دهد میزان گرسنگی در جهان رو به کاهش گذاشته است، با این حال در همین زمان، تعداد افرادی که در ارتفاعات زندگی می‌کنند و دست در پنجه نبود امنیت غذایی کرده‌اند، بین سال‌های2000 و 2012 میلادی به میزان 30درصد روبه فزونی گذاشته است. این آمار توسط سازمان خواروبار جهانی و در روز جهانی کوهنوردی اعلام شده است.
طرح بررسی «مکان‌یابی آسیب‌پذیری مردم کوه‌نشین نسبت به ناامنی غذایی» که توسط فائو در حال انجام است نشان می‌دهد تعداد افرادی که در مناطق کوهستانی کشورهای در حال توسعه زندگی می‌کنند و از ناامنی تامین مواد غذایی در رنجند، از 253میلیون نفر در سال2000 به 329میلیون نفر در سال2012 رسیده است. این درحالی است که در همین مدت جمعیت کوهستان‌نشین جهان تنها 16درصد رشد داشته است.
معنای این آمار این است که از هر سه کوهستان‌نشین در کشورهای در حال توسعه، چه در مناطق شهری و چه در مناطق روستایی، یک نفر با سوءتغذیه و گرسنگی دست در پنجه است، حال آنکه این نسبت به‌طور کلی یک نفر از هر نه نفر است. این در حالی است که اگر تنها بر مناطق روستایی متمرکز شویم که تامین غذای آنها وابسته است به منابع طبیعیی مانند زمین، آب وجنگل‌ها، این اعداد حتی نگران‌کننده‌تر هم می‌شود: یک نفر از هر دو نفر کوهستان‌نشین در مناطق روستایی کشورهای در حال توسعه با ناامنی غذایی روبه‌روست.
مناطق کوهستانی 22درصد از سطح خشکی‌های زمین را می‌پوشانند و مأمن حدود 13درصد از جمعیت انسانی هستند. «در سال‌های اخیر، شرایط زندگی این مردمان رو به وخامت گذاشته و آسیب‌پذیری آنها در مقابل گرسنگی رو به افزایش نهاده است. آب و هوای سخت و زمین‌های سخت و لم یزرع، در کنار حاشینه نشینی اجتماعی و سیاسی، عمده دلایل آسیب‌پذیرترشدن کوهستان‌نشینان در مقابل کمبودهای غذایی‌اند.» این را دبیرکل فائو، خوزه گراتزیانو دا سیلوا، در پیشگفتار این بررسی می‌گوید. او ادامه می‌دهد: «درراستای تلاش‌های ما برای نیل به اهداف توسعه پایدار، از جامعه جهانی و صاحبان منابع می‌خواهیم برای سرمایه‌گذاری بیشتر در مناطق کوهستان‌نشین و تقویت تلاش‌های فائو دست به اقدام بزنند.»
ارتفاعات حساس
پرونده افزایش گرسنگی تنها پرونده‌یی نیست که برای کوهستان‌نشینان باز شده است. 90درصد از این کشاورزان در کشورهای در حال توسعه زندگی می‌کنند و وابستگی شدیدی به کشاورزی معیشتی دارند.
اکوسیستم محل زندگی آنها شکنندگیی دارد که به آسانی از تغییرات اقلیمی تاثیر می‌پذیرد. توماس هوفر دبیر انجمن کوهنوردی بین‌المللی می‌گوید: «این برای کوهستان‌نشینان به معنی یک بی‌عدالتی تاسف‌بار است: جوامعی که یکی از کمترین مقادیر کربن را در جهان تولید می‌کنند، یکی از نخستین‌هایی هم هستند که باید بار تغییرات اقلیمی ناشی از اشاعه کربن در جو را به دوش بکشند.» هوفر می‌افزاید: «دمای بالاتر باعث می‌شود آفت‌ها و بیماری‌ها از شیب کوه‌ها بالاتر بروند. کاهش محصولات زراعی و دامی هم واقعیتی رو به گسترش است. به علاوه، افزایش حوادثی از قبیل سیل‌ها، توفان‌ها، بهمن‌ها و لغزش‌های زمین هم به نابودی زیرساخت‌ها و کشته شدن افراد انجامیده‌اند و همزمان دسترسی این کوهستان‌نشینان به جاده‌ها، مدارس، بازار‌ها و خدمات سلامت را محدود کرده است.»
از این منطقه به آن منطقه
تنها در آفریقا تعداد کوهستان‌نشینانی که با خطر ناامنی غذایی روبه‌رو شده‌اند، با یک افزایش 46درصدی از سال2000 تا 2012، از 59میلیون نفر به 86میلیون نفر رسید. با این حال، این واقعیت را هم نباید از نظر دور داشت که جمعیت کسانی که برای سکونت به کوهستان پناه آورده بودند هم در همین مدت افزایش یافته بود. عمده این افراد در شرق آفریقا ساکنند و جمعیت آنها 65درصد از کل کوهستان‌نشینان در خطر را تشکیلی می‌دهد.
در امریکای لاتین و جزایر کاراییب هم با یک افزایش 22درصدی از سال2000 تا سال2012، تعداد کوهستان‌نشینان در خطر از 39میلیون نفر به 48میلیون نفر رسیده است. هر چند در مدت این 12سال، جمعیت افراد آسیب‌پذیر در این قاره از 30درصد به 31درصد افزایش پیدا کرده است.
این اعداد و نسبت‌ها در آسیا اندکی بزرگ‌ترند که این هم به‌دلیل جمعیت بیشتر این قاره است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که تعداد کوهستان‌نشینان آسیب‌پذیر در فاصله 12ساله مورد مطالعه با 40میلیون نفر افزایش به 192میلیون نفر رسیده است و این افزایشی 26درصدی را نشان می‌دهد.
بنا به گزارش «تعادل» به نقل از فائو، برای کاهش شکاف ایجاد شده و تغییر الگوی گرسنگی در جهان، اقدامات و تعهدات سیاسی موردنیاز است. آنچه مردم کوهستان‌نشین به آن احتیاج دارند رشد پایداری است که امکان دسترسی به غذا، سرمایه و منابع را برای آنها فراهم آورد، خصوصا برای اقشار فقیرتر آنها و زنان تا بتوانند پتانسیل‌های‌شان را هویدا کنند.
