گروه جهان
معرفی سفیر عربستان به بغداد بعد از 25سال پس از دیدار و گفتوگوی محمدجواد ظریف و عادل الجبیر در حاشیه نشست وین، دومین خبری است که میتواند به طور جدی نشانهیی از تغییر جهت در سیاست خارجی این کشور در منطقه باشد. به گزارش خبرگزاری فرانسه، یک مقام وابسته به وزارت امور خارجه عربستان درباره بازگشایی سفارت این کشور در بغداد گفت: «کارکنان سفارت عربستان که 35 نفر هستند روز سهشنبه وارد بغداد شدند. سفیر نیز قرار است پنجشنبه وارد بغداد شود و در مراسم رسمی گشایش سفارتخانه شرکت کند. پیشبینی میشود کنسولگری عربستان در اربیل عراق هم دایر شود.» روابط دیپلماتیک عربستان و عراق پس از حمله عراق به کویت قطع شد. «طراد عبدالله الحسین الحارثی» آخرین سفیر مقیم این کشور در عراق بود که از سال 1983 تا 1990 در عراق به عنوان سفیر عربستان خدمت کرد. پس از حمله امریکا به عراق و سقوط صدام و روی کار آمدن دولت شیعی در عراق، عربستان حاضر نشده بود که به این کشور سفیر معرفی کند.
دشمنی ریشهدار
عربستان سعودی و عراق پس از پایان جنگ جهانی اول با وجود داشتن بیش از 800کیلومتر مرز مشترک همواره رابطه پر فرار و نشیبی را تجربه کردهاند. به گزارش دیپلماسی ایرانی، در دهههای 1960 و 1970 ریاض بر این باور بود که بغداد از جنبشهای سیاسی مخالف منافع عربستان سعودی در این کشور و در دیگر کشورهای خاورمیانه حمایت میکند. عراق در اوایل سال 1974 سیاستهای خارجی خود را تعدیل کرد و این مساله در اوایل سال 1975 به کاهش تنشها میان ریاض و بغداد منجر شد. اما در سال 1990 پس از حمله صدام به کویت، عربستان سعودی سفارت خود را در عراق تعطیل کرد. حمله عراق به کویت تهدیدی برای امنیت عربستان تلقی میشد از این رو عربستان از امریکا خواست در کمک به مقابله عربستان با نیروهای عراقی به این کشور نیرو اعزام کند. در سال 1992 نیز عربستان سعودی شماری از رهبران مخالف رژیم صدام در عراق را به ریاض دعوت کرد. شاهزاده عبدالله، ولیعهد عربستان سعودی در آن زمان برای نشان دادن ناخشنودی خود از رژیم حاکم در بغداد به رسانهها اجازه داد از دیدارش با برخی از مخالفان صدام فیلمبرداری کنند.
پس از سال 2003 با وجود سقوط صدام گمانهزنیها بر این مبنا بود که رابطه دو کشور بار دیگر از سر گرفته میشود اما شرایط برای از سرگیری روابط همواره تحت تاثیر عواملی چون سیاستهای نفتی، روی کار آمدن دولت شیعی در عراق که به نظر این کشور از حمایت ایران برخوردار بود، قرار گرفته است. با وجود آنکه عراق در سال 2009 سفارت خود را در ریاض بازگشایی کرد اما به نظر میرسید ریاض به خاطر عوامل منطقهیی مجبور به بازگشایی سفارت شده و به همین دلیل هم از اعزام سفیر به این کشور تاکنون خودداری کرده است. به گزارش العالم، این سیاست مبنی بر امتناع اعزام سفیر به عراق به تدریج تغییر کرد. در چهارم ژانویه سال 2015 یک هیات عالیرتبه سعودی با «نزار خیرالله» معاون وزیر خارجه عراق درباره گشودن سفارت سعودیها در بغداد رایزنی کرده بود. با این همه عربستان به طور جدی اقدامی در معرفی سفیر انجام نداد. ریاض در سال 2012 سفیر غیرمقیمی به نام «فهدبن عبدالمحسن الزید» داشت که استوارنامه خود را در آن هنگام تحویل جلال طالبانی، رییسجمهوری وقت عراق داده بود.
از این رو معرفی سفیر جدید این کشور به عراق در این هفته نشانهیی روشن از تغییر سیاست و موضعگیری این کشور به مسائل منطقهیی و عراق است هر چند آشکار نیست که آیا عربستان
تحتفشار امریکا این کار را انجام داده است یا خیر.
معرفی سفیر جدید واکنشهای متفاوتی را در میان سیاستمداران عراقی برانگیخته است. نمایندگان عراقی روی خوشی به از سرگیری روابط و سفیر جدید نشان ندادهاند. به گزارش پایگاه اینترنتی نبأ، برخی از نمایندگان پارلمان عراق با توجه به اینکه سفیر جدید عربستان زمانی از حامیان جبهه النصره بوده است، معتقدند که این سفارت ممکن است به نمایندگی داعش و سایر گروهکهای تروریستی در عراق تبدیل شود. «قاسم الاعرجی» نماینده پارلمان عراق گفت: «آقای السبهان فرمانده میدانهای جنگ است نه یک دیپلمات برای سفارت! او از بانیان جبهه النصره در سوریه است و در چارچوبهای دیپلماتیک کار نمیکند و تعجب ما این است که دولت عراق چگونه او را پذیرفته است.»
در مقابل «هدی البهادی» عضو ائتلاف ملی عراق گفته است، اقدام عربستان به معرفی سفیر یک مساله بسیار مهم و مثبت و گامی در جهت درست است، چون زمان بسیار طولانی بود که منتظر چنین گامی بودیم. «علی الجورانی» عضو تجمع الامل هم اظهار کرده تعیین سفیر عربستان در عراق یک گام مثبت در جهت تنشزدایی با همسایه بزرگی به نام عربستان است.
سفیر جدید کیست؟
«ثامر السبهان» سفیر جدید عربستان در عراق یک افسر نظامی با درجه سرتیپ ستاد است و قبلا در سفارت عربستان در لبنان مشغول خدمت بوده است. السبهان متولد 1967 است و دوران تحصیل خود را در مدرسه الجزیره گذرانده و در سال 1985 دیپلم گرفته است. در سال 1988 موفق به اخذ مدرک کارشناسی در رشته علوم سیاسی از دانشگاه نظامی ملک عبدالعزیز شده و بعد از آن برای گذراندن دورههای نظامی به ایالات متحده امریکا رفته است.
پس از آن السبهان مسوولیتهای مختلفی را در نهادهای نظامی عربستان عهدهدار شده است. او درحالی به عنوان سفیر عربستان در عراق تعیین شده که سابقه خدمت در کنار وزرای دفاع غربی را در کارنامه خود دارد که بارزترین آنها دیک چنی، وزیر اسبق دفاع و معاون اسبق رییسجمهوری امریکا، تام کینگ وزیر دفاع سابق بریتانیا و سرلشکر ژوزف هور فرمانده کل نیروهای مرکزی امریکاست. براساس برخی از اسناد محرمانه که به بیرون درز کرده است السبهان زمانی که در سفارت عربستان در بیروت کار میکرد، مسوول ارائه کمک به گروهک تروریستی جبهه النصره در سوریه بوده است. مقامات سعودی به دنبال آن هستند تا نشان دهند که دیگر به دنبال روابط خصمانه نیستند و از تنشزدایی استقبال میکنند. اما انتخاب شخصیتی همچون السبهان حاکی از آن است که عربستان همچنان گوشه چشمی نسبت به برقراری دوباره روابط تنشزا دارد.