گروه اقتصاد کلان مرضیه امیری
طبق قانون هدفمندسازی یارانه‌ها، روند اصلاح نرخ حامل‌های انرژی باید تا پایان سال جاری به پایان می‌رسید اما لایحه پیشنهادی برنامه ششم نشان می‌دهد که این روند تا پنج سال آینده هم ادامه خواهد داشت. چنانکه سازمان مدیریت‌وبرنامه‌ریزی در متن لایحه برنامه ششم پیشنهاد کرده است: «به دولت اجازه داده می‌شود که با تصویب شورای اقتصاد قیمت آب، حامل‌های انرژی و سایر کالاها و خدمات یارانه‌یی تا سال1399 اصلاح و از منابع حاصل به صورت هدفمند، پرداخت یارانه مستقیم در چارچوب بودجه‌های سالانه اقدام لازم را به عمل آورد». برخی کارشناسان بر این‌باورند که دولت متمایل به هدفمندکردن یارانه‌ها به‌شیوه فعلی نیست و اگر چنین بندی در لایحه پیشنهادی برنامه ششم آمده، برای ایجاد تغییر قانونی و از طریق مجلس در شیوه آن است. «هادی حق‌شناس»، کارشناس اقتصادی و نماینده مجلس هفتم در گفت‌وگو با «تعادل» می‌گوید: «نیت از پیشنهاد چنین تبصره‌یی در برنامه ششم توسعه این است که به مجلس فرصتی جهت تصمیم‌گیری برای تغییر روند هدفمندسازی یارانه‌ها بدهد.»
در لایحه برنامه ششم توسعه، ادامه‌یافتن اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌ها پیشنهاد شده است. به‌نظر شما تصویب این پیشنهاد چه بازخوردی در اقتصاد خواهد داشت؟
در حال‌حاضر باتوجه به اینکه پرداخت یارانه‌های نقدی برای دولت سالانه 40هزار میلیارد تومان (معادل بودجه عمرانی) هزینه دربردارد، ادامه‌یافتن چنین روندی نه عقلایی است و نه متناسب با درآمد؛ بنابراین مطمئنا دولت از هدفمندکردن یارانه‌ها به‌شیوه فعلی رضایت ندارد، اما پیشنهاد چنین تبصره‌یی در برنامه ششم توسعه این است که مجلس درباره آن تصمیم‌گیری کند. اگرچه مجلس قبلا اجازه حذف یارانه پردرآمدها را به دولت داده بود اما دولت درنظر دارد در قالب برنامه‌ششم توسعه هم مجوز آن را داشته باشد و محدودسازی دایره شمول یارانه‌های نقدی به‌صورت یک آیین‌نامه تدوین شود. بنابراین پیشنهاد این تبصره در لایحه برنامه ششم به‌معنای ادامه روند فعلی یا افزایش مبلغ یارانه‌های نقدی نیست، بلکه می‌تواند به‌معنای اخذ مجوز از مجلس برای تغییر شیوه پرداخت‌ها باشد.
در مورد افزایش قیمت حامل‌های انرژی چطور؟ آیا اقتصاد کشور ظرفیت افزایش بیش از این در قیمت‌های سوخت، آب و برق را دارد؟
باتوجه به قانون هدفمندسازی یارانه‌ها، روند افزایشی قیمت حامل‌های انرژی تا رسیدن به قیمت فوب خلیج‌فارس باید ادامه پیدا کند اما باتوجه به اینکه قیمت نفت در سال‌های اخیر افت داشته و پیرو آن از قیمت فرآورده‌های آن کاسته شده است، همین حالا هم قیمت حامل‌های انرژی به قیمت فوب نزدیک است و نیازی به افزایش بیشتر از حد فعلی حامل‌های انرژی وجود ندارد.
این تبصره به تصویب دولت و مجلس خواهد رسید؟
تبصره ادامه اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌ها قطعا در دولت تصویب خواهد شد، اما بهارستانی‌ها برای آن محدودیت قائل می‌شوند و دولت را مکلف به حذف یارانه پردرآمدها خواهند کرد.
