بورس تهران دیروز، روز آرام و بی‌افت‌وخیزی را سپری کرد. بیراه نیست اگر گفته شود که در نخستین روز کاری این هفته، هیچ اتفاق خاصی رخ نداد. همچنان حجم معاملات به طرز نگران‌کننده‌یی در سطحی پایین قرار دارد. گویی بازار سرمایه در ابتدای این هفته همچنان در تعطیلات به‌سر می‌برد. تنها امیدی که در این روزها برای سهامداران بورسی وجود دارد، به ثمر نشستن مذاکرات هسته‌یی با قدرت‌های غربی و البته کارگر افتادن بسته خروج غیرتورمی از رکود است.
در انتهای هفته گذشته، وزیر اقتصاد و دارایی در نشست مدیران شرکت‌های هلدینگ و سرمایه‌گذاری کشور با معاون اول رییس‌جمهور، در این باره گفت: در بسته خروج غیرتورمی از رکود برای بازار سرمایه نیز ماموریت تعریف شد که آن تامین مالی بلندمدت بنگاه‌های بزرگ کشور است. اگرچه طی سال‌های اخیر بازار سرمایه کشور به‌لحاظ ارزش بازار، توسعه قابل‌ملاحظه‌یی پیدا کرده اما عمده معاملات و مبادلات در بازار سرمایه، در بازار ثانویه بوده و بازار سرمایه در تامین مالی بنگاه‌ها و فعالیت‌های اقتصادی نقش قابل‌ملاحظه‌یی را ایفا نکرده است. در سال گذشته که اوج فعالیت بازار سرمایه و تامین مالی تولید بود، حدود 27هزارمیلیارد‌تومان به بخش تولید کشور ازطریق بازار سرمایه منابع تزریق شد که اگر این را مقایسه کنیم با میزان مشارکت بازار پول که بیش از 200هزارمیلیارد‌تومان بود نشان می‌دهد که اکنون بازار سرمایه در مقایسه با بازار پول نقش قابل‌ملاحظه‌یی را ایفا نمی‌کند. دکتر طیب‌نیا اظهارداشت: جهت‌گیری اصلی دولت و سیاست‌های طراحی‌شده در سبد خروج از رکود این است که ما بتوانیم نقش بازار سرمایه را در تامین مالی بنگاه‌ها افزایش دهیم. آنجا احکام متعددی پیش‌بینی
و ابزارهای مالی جدیدی معرفی شده که می‌توانند این نقش را برای ما ایفا کنند.
وی گفت: همه ما می‌دانیم به‌شرطی بازار سرمایه جذابیت کافی برای سرمایه‌گذاران پیدا می‌کند که ما بازار ثانویه فعال و موثری داشته باشیم؛ آن چیزی که ابزارهای مالی موجود در بازار سرمایه را برای مردم جذاب می‌کند و آنها را مایل به سرمایه‌گذاری در این بازار می‌کند عمدتا بازدهی بالا و مهم‌تر از آن قدرت نقدشوندگی بالا در بازار سرمایه کشور است. شرط اینکه دارایی‌ها از قدرت نقدشوندگی بالا برخوردار باشد این است که بازار، بازاری پُررونق باشد. طیب‌نیا تصریح کرد: ما در ماه‌های گذشته و تحت‌تاثیر شرایط عمومی که بر اقتصادمان حاکم شد و باتوجه به محدودیت‌های مالی و تنگنای اعتباری در بازار سرمایه هم دچار محدودیتهایی شدیم و حجم معاملات و مبادلات در بازار سرمایه با کاهش روبه‌رو بود.
زمانی در سال‌های گذشته در بازار سرمایه به 800میلیارد‌تومان هم رسید اما متاسفانه در این ایام حتی در بعضی از روزها حجم معاملات ما به زیر100میلیارد‌تومان هم کاهش پیدا کرد که باید این مشکل را حل‌وفصل کنیم؛ بازار ثانویه پُررونق داشته باشیم تا بتوانیم سرمایه‌گذاران را به‌سمت این بازار جذب کنیم.
باتوجه به اینکه سیاست‌گذاران از مشکل اصلی بازار سرمایه که همانا پایین بودن حجم معاملات است، مطلع هستند، انتظار می‌رود برای بازگشت رونق و اعتماد سرمایه‌داران به بازار سرمایه اقدامات لازم را انجام دهند. چنانچه وضعیت فعلی بازار سهام ادامه پیدا کند و سهامداران به‌کلی از شرایط قطع‌امید کنند، پیش‌بینی سرعت فرار سرمایه‌ها از بازار غیرممکن بوده و احتمالا ضربه‌یی جبران‌ناپذیر به بدنه بورس تهران وارد خواهد آمد.
بازار از نگاه آمار
در روز گذشته جمعا 420میلیون‌و730هزار اوراق بهادار به‌ارزش تقریبا 164میلیارد‌تومان در 41هزار‌و281دفعه در بازار سرمایه ایران ردوبدل شد. از این میزان 69میلیارد‌تومان، معادل 42درصد از کل معاملات، به دادوستد سهام و حق‌تقدم در بورس و فرابورس اختصاص داشت. همان‌طور که قبلا اشاره شد این میزان به‌شدت کم و نگران‌کننده است و در مقایسه با روزهای خوب بورس، کمتر از 10درصد است. 36درصد از معاملات نیز به ارزش 59میلیارد‌تومان، صرف معاملات عمده شد. سهم معاملات اوراق بدهی و اوراق تسهیلات مسکن نیز از کل معاملات به‌ترتیب 19 و 2درصد بود.
همچنین طی معاملات روز گذشته، بیشترین اثر مثبت بر شاخص کل از‌آن گروه مواد و محصولات دارویی بود. این گروه توانست شاخص کل را 32واحد ارتقا دهد. لازم به ذکر است که در روز گذشته سهام اغلب شرکت‌های دارویی با صف خرید و درنتیجه افزایش قیمت مواجه شد. همچنین پس از این گروه، گروه خودرو و ساخت قطعات، استخراج کانه‌های فلزی و گروه ساختمانی قرار گرفتند و توانستند به‌ترتیب 14، 14 و 5 واحد شاخص کل را ارتقا دهند.
از طرف دیگر، گروه محصولات شیمیایی، شرکت‌های چندرشته‌یی صنعتی، فلزات اساسی و محصولات غذایی و آشامیدنی بیشترین اثر منفی را بر شاخص گذاشته و هرکدام به‌ترتیب 24، 23، 9 و 3واحد شاخص کل را تنزل دادند.
رشد آهنی شاخص
درحالی‌که روند معاملات روز گذشته به‌آرامی به‌سمتی حرکت می‌کرد که شاخص کل با افت اندکی مواجه شود، در لحظات پایانی معاملات، انجام چند معامله روی نمادهای کچاد (معدنی و صنعتی چادرملو) و کگل (معدنی و صنعتی گل‌گهر) باعث افزایش قیمت این سهم‌ها شده و درنتیجه شاخص کل مثبت شد. لازم به ذکر است که افزایش قیمت سهام این دو شرکت باعث شد شاخص کل جمعا بیش از 15واحد رشد کند. به این ترتیب شاخص کل بورس تهران با رشد 5/1واحدی، در عدد 71445واحد بسته شد. همچنین رشد قیمت سهام شرکت ایران‌خودرو باعث شد شاخص کل 11واحد ارتقا پیدا کند. سهام ایران‌خودرو از این منظر در صدر فهرست اثرگذاران مثبت بر شاخص کل لقب گرفت.
از طرف دیگر سهام شرکت صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس (فارس) به‌تنهایی شاخص کل را 22واحد تنزل داد. پس از آن نمادهای وغدیر (هلدینگ غدیر) و وصندوق (سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی) هرکدام به‌ترتیب شاخص کل را 12 و 6واحد تنزل دادند.
