در سطح جهانی تاثیر فناوری نوین در تولید و بهرهبرداری از هواپیما همانند اسب سرکشی بوده که به آسانی رام نشده و با هر گام که به جلو برداشته، بنیان کسب و کارهای موجود را بهشدت لرزانده است. اگر نتوان سریعتر از آن فکر کرد و قواعد لازم را تنظیم کرد و در واقع هوشمندانه به مهار آن پرداخته نشود شاید موجب شود تا جامعه انسانی از بهرهوری اقتصادی و اجتماعی و حتی سیاسی محروم باشد. بنابراین تدوین و برقراری قواعد حقوقی به صورت دوراندیشانه و اصلاح ساختار صنعت بر پایه تجربیات بینالمللی میتواند تنها راهکار مهار این اسب سرکش یعنی بهکارگیری فناوری پیشرفته در بهرهبرداری از هواپیما و انجام سفر هوایی ایمن بهشمار آید.
تولید انواع هواپیماها و رشد سریع و گسترده فعالیت آنها در سراسر جهان و همچنین وجود ویژگیهای متفاوت از جمله مشخصه سرعت برای هواپیما که میتواند در مدت کوتاهی از فضای هوایی تعدادی از کشورها گذر کند، تفکر تدوین مقررات ویژه را به همراه داشت. به تدریج کشورهای جهان با تصویب قوانین خاص، اصول و قواعد حقوقی مرتبط با هواپیما را در سامانه حقوقی کشور خود تعریف کردند.
در دهههای قبل، قواعد حاکم بر روابط بینالملل از طریق عرف بینالمللی شکل مییافت ولی آن کم و بیش جایگاه دیرینه خود را به معاهدات دوجانبه یا چند جانبه داده است. این معاهدات تا اندازهیی روابط میان دولتها را در جامعه بینالمللی قانونمند و حقوق و تکالیف آنها را در زمینه حقوق بینالملل هوایی معین میکند. در این رابطه، تلاش سازمانهای بینالمللی به ویژه سازمان بینالمللی هوانوردی کشوری (ایکائو) بیتاثیر نبوده است.
ضرورت دارد تا دولت (سازمان هواپیمایی کشوری) ضمن حضور فعالانهتر در اجلاسهای ایکائو و مشارکت در روند تدوین استانداردهای بینالمللی هوانوردی کشوری نسبت به بازنگری مقررات و استانداردهای ملی با توجه به پیشرفتهای مدرن بهطور جدی اقدام کند.
از طرف دیگر کمتر از یکصد سال از اختراع هواپیما یعنی واقعیت یافتن افسانه پرواز در جهان بشری میگذرد. با توجه به ماهیت وسایل پرنده، امور هوانوردی و صنعت حملونقل هوایی بینالمللی تاثیر بسزایی بر مسائل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و روابط بینالملل داشته است. با گذشت سالها نهتنها صنعت حمل و نقل هوایی برنامه پرواز میان دو کشور را تهیه و به مرحله اجرا درآورده بلکه با جابهجایی مسافر و بار از قارهیی به قاره دیگر به وسیله مدرنترین هواپیماها، طبیعت بینالمللی هوانوردی را آشکارتر کرده تا جایی که مسافران خطوط هوایی حدود یکپنجم جمعیت جهان برآورد میشوند و تقریبا حدود 25 درصد تجارت بینالمللی (بهلحاظ ارزش) به وسیله حمل و نقل هوایی صورت میپذیرد.
در حقیقت دولتها نتوانستند در برابر تغییرات سریع روابط بینالملل و پیشرفت فناوری در زمینه هوانوردی کشوری بیتفاوت باقی بمانند. آنها به زودی دریافتند که باید کنترل امور هوانوردی را در دست گرفته و هواپیما را به عنوان یک ابزار مفید در جهت منافع بشری مورد استفاده قرار دهند. همچنین با عبور هواپیما از مرز کشورها و جابهجایی سریع مردمان موجبات برقراری ارتباطات نزدیک بینالمللی فراهم میشد.
در افق چشمانداز بیست ساله جامعه ایرانی در زمینههای اقتصادی باید دارای ویژگیهای توسعه یافته، برخوردار از دانش پیشرفته، متکی بر سهم برتر منابع انسانی و سرمایه اجتماعی در تولید ملی، دست یافته به جایگاه اول اقتصادی در سطح منطقه آسیای جنوب غربی (شامل آسیای میانه، قفقاز، خاورمیانه و کشورهای همسایه)، رشد پر شتاب و مستمر اقتصادی، ارتقای نسبی سطح درآمد سرانه و رسیدن به اشتغال کامل، دارای تعامل سازنده و موثر با جهان بر اساس اصول عزت، حکمت و مصلحت باشد.
در حالی که با بازسازی ساختار صنعت از طریق گسترش شبکه هوایی کشور و اتصال این شبکه با سایر نقاط در کشورهای هدف و آمادهسازی بستر تامین اعتبار مالی داخلی و خارجی برای سرمایهگذاری خصوصی برای تامین ناوگان هوایی متناسب و حمایت و پشتیبانی از شرکتهای هواپیمایی ایرانی در جهت ارتقای نظام مدیریتی آنها و امکانپذیری رقابت سالم میان آنها و همچنین شرکتهای هواپیمایی خارجی فعال در مسیرهای هوایی منتهی به مقصد ایران و ایجاد عدم تمرکز در مدیریت فرودگاهها و بهنگامسازی و تجاریسازی فرودگاهها به ویژه بینالمللی با اعمال سیاست فعال کردن مشارکت بخش خصوصی ـ عمومی برای توسعه و مدیریت فرودگاهها و استفاده از مدیران مطلع و واقعگرا برای کاهش روش سعی و خطا و سرعت بخشیدن به اجرای نقشه راه و توسعه آموزش با تمرکز بر موارد اجتماعی برای افزایش کیفیت و رضایتمندی مشتریان و ارتقای ایمنی هوانوردی و در نهایت مقرراتزدایی در صنعت هوانوردی کشوری میتوان زمینههای توسعهیافتگی و دستیابی به جایگاه اول اقتصادی در منطقه را فراهم آورد. اگر چه با توجه به حضور فعال بازیگران در کشورهای منطقه رقابت در صحنه تجاری کمی سخت به نظر میآید ولی به عنوان
یک عضو جامعه جهانی باید نسبت به اصلاح نگرشها به سمت استفاده از تجربیات بینالمللی و با رویکرد تحقیق و توسعه و با احترام به حقوق مشتری و کارکنان اقدام کرد تا با توسعه صنعت هوانوردی کشوری و با اتکا به اعتماد مشتریان و در تعامل با کشورهای جهان سهم حملونقل هوایی کشور را در بازار منطقه افزایش داد.