سال 2008 بود که «برنارد مدوف» به سوژه اصلی رسانههای امریکایی تبدیل شد؛ چهرهیی که بزرگترین اختلاس تاریخ را به نام خود ثبت کرد. برنارد مدوف دست به کلاهبرداری عظیمی زده بود که دنیا تاکنون همانند آن را از سوی یک نفر تجربه نکرده بود. این رسوایی مالی درست زمانی منتشر شد که دنیا به خصوص غرب درگیر بحران مالی گستردهیی شده بود. همین مساله کافی بود که افکار عمومی با حساسیت و خشم بیشتری پرونده مدوف را دنبال کنند. فردی که به اتهام جعل اسناد، پولشویی، فریب سرمایهگذاران و همچنین در نهایت اختلاس 75 میلیارد دلاری توسط پلیس امریکا بازداشت شد.
یکی از اصلیترین اتهامات مدوف استفاده از سیستم پونزی برای پرداخت سود به سرمایهگذاران بود. سیستم پونزی زمانی است که صاحب بنگاه بدون اینکه فعالیت اقتصادی خاصی با پول سرمایهگذاران انجام دهد، تنها با پول سرمایهگذاران جدید به سرمایهگذاران قبلی سود بدهد. مدوف به خوبی از پس این کار برآمد و توانسته بود اعتبار هنگفتی برای شرکتش کسب کند تا جایی که بسیاری از چهرههای مشهور رسانهیی، هنری و سیاسی جزو مشتریان او محسوب میشدند. سیستم پونزی روشی بود که از حدود 91 سال قبل آغاز شد و در طول چند دهه، بارها و بارها این روش در حجمهای گوناگون و در نقاط مختلف دنیا صورت گرفت.
شرکت سرمایهگذاری برنارد مدوف در والاستریت که از سال 1960 شروع به کار کرده بود به خاطر رسوایی مالی مدیر آن به کار خود پایان داد. متهم این اختلاس تاریخی در دادگاه امریکا به 150 سال حبس و پرداخت غرامتی معادل 170 میلیارد دلاری محکوم شد. این در حالی است که وی در زمان صدور حکم ۷۱ سال سن داشت پس قطعا در حبس خواهد مرد.
متهم مالی روس در انتظار آزادی
یک سال پس از انتشار خبر بزرگترین اختلاس مالی دنیا، خبر دیگری از شمال اروپا منتشر شد؛ خودور کوفسکی که از سال 2003 به جرم انواع تخلفات اقتصادی از جمله فرار مالیاتی و اختلاس متهم و روانه زندان شده بود، در سال 2009 بار دیگر توسط دادگاه روسیه به جرم اختلاس و پولشویی محکوم شد که تا سال 2017 همچنان در زندان باقی بماند.
اختلافات سیاسی او با ولادیمیر پوتین باعث شد که برخی محاکمه او را با انگیزههای سیاسی بدانند. در آن زمان ثروت شخصی وی حدود ۱۵ میلیارد دلار برآورد شده بود. این در حالی بود که مقامات مالیاتی روسیه ادعا میکردند که شرکت یوکوس بیش از ۲۷ میلیارد دلار از بدهی مالیاتیاش را نپرداخته است.
ظهور و سقوط خودورکوفسکی در صحنه اقتصاد روسیه یادآور این عبارت مشهور است که «دولتی که آنقدر بزرگ است که میتواند هر آنچه شما احتیاج دارید برایتان فراهم کند، همان دولت بزرگی است که میتواند هر آنچه دارید از شما بگیرد.»
اختلاس خانوادگی در اندونزی
محمد سوهارتو دومین رییسجمهور اندونزی بود که بعد از بر سر کار آمدن از طریق کودتا در سال 1967 برای 32 سال بر این کشور حکومت کرد تا اینکه در سال 1998 با استعفای خود قدرت را به مردم واگذار کرد. سوهارتو اقتصاد اندونزی را متحول کرد. تورم لجام گسیخته را تحت کنترل درآورد و اقدامات بسیاری را برای تشویق سرمایهگذاری خارجی در اندونزی
انجام داد.
خصوصیسازی گسترده در منابع طبیعی و اصلاح قانون کار به نفع شرکتهای چند ملیتی باعث شد تا سرمایهگذاران بینالمللی رویکرد بهتری نسبت به اندونزی پیدا کنند. همچنین سوهارتو موفق شد تا از نهادهای غربی مانند بانک جهانی وام بگیرد. او درهای اقتصاد اندونزی را به روی اقتصاد جهان باز کرد و شرکتهای دولتی را به فروش رساند. در همین دوران بود که بسیاری از معادن اندونزی در اختیار شرکتهای غربی قرار گرفت.
اما با وجود اقداماتی که سوهارتو به نفع اقتصاد اندونزی انجام داد، بخش قابل توجهی از ثروت این کشور را هم به جیب زد. میزان اختلاس سوهارتو در دوران زمامداری بین 15 تا 35 میلیارد دلار تخمین زده میشود. در سال 2000 با شروع تحقیقات در مورد فساد مالی سوهارتو، او تحت بازداشت خانگی قرار گرفت. او متهم بود که تنها در یک مورد 571 میلیون دلار از پولهای دولت را به بنیادی تحت نظر خود بخشیده و از آن پول جهت سرمایهگذاری خانوادگی بهره برده است. هرچند شرایط جسمانی نامناسب سوهارتو باعث شد که وی از حضور در دادگاه معاف شود اما در سال 2002 پسر سوهارتو به خاطر فساد مالی و جرایم دیگر به 15 سال زندان محکوم شد. دامنه محکومیت خانواده سوهارتو به اینجا محدود نشد و در سال 2003 نیز برادر ناتنی وی به جرم فساد مالی و اختلاس 10 میلیون دلاری از منابع دولتی به چهار سال زندان محکوم شد.
اختلاس از منابع مالی دولت فیلیپین
مارکوس دیکتاتور فقید فیلیپین؛ فردی که در دوران ریاستجمهوری خود مبالغ هنگفتی را از طریق استقراض خارجی در صنایع و زیرساختهای فیلیپین سرمایهگذاری کرد و اصلاحات اقتصادی گستردهیی را به کار گرفت اما دولت او از لحاظ مالی یکی از فاسدترین کارنامههای دوران معاصر را از خود بر جای گذاشت، فسادی که شامل اختلاس گسترده منابع مالی دولت توسط اطرافیان مارکوس میشد. تخمین زده میشود که میزان اختلاس او طی 31 سال فعالیت به عنوان رییسجمهور فیلیپین، مبلغی بین 5 تا 10 میلیارد دلار باشد.