بازسازی محرابی که سر از آلمان درآورد

۱۳۹۴/۰۹/۰۱ - ۰۰:۰۰:۰۰
کد خبر: ۳۳۴۵۳

«در سفرم به کاشان و مواجه شدن با جای خالی محراب 800 ساله مسجد میدان سنگ، این ایده به ذهنم رسید که آن را با روایتی تازه اجرا کنم. این محراب با یک سرگذشت پیچیده اکنون در موزه هنرهای اسلامی برلین نگهداری می‌شود.»

این جمله‌ها را عباس اکبری به بهانه برپایی تازه‌ترین نمایشگاه انفرادی‌اش بیان کرد و درباره به نمایش گذاشتن اثری که براساس محراب مسجد میدان سنگ کاشان ساخته است، توضیح داد: زمانی که به کاشان رفتم و جای خالی این محراب را دیدم، با خودم فکر کردم، می‌شود این اثر را کار کرد. این محراب در مسجد میدان سنگ یا میرعماد قرار داشت و با یک ماجرای عجیب سر از آلمان درآورد. او اظهار کرد: کار ساخت این محراب از یک سال پیش آغاز شد و ساختن آن بیش از هزار ساعت زمان برد. اصل کار را 10 سال پیش در آلمان دیدم. آن زمان ایده اجرای این کار را داشتم، اما فرصتی که بتوانم آن را پیاده کنم، پیش نیامده بود. من هر سال در هر نمایشگاه، یکی از ایده‌هایم را به ‌نمایش می‌گذارم. محراب را برای امسال گذاشتم، چون فکر می‌کردم به یک پختگی نیاز دارد تا بین کارهایم قرار گیرد. اکبری درباره تاریخچه این اثر هنری گفت: این محراب 800 سال پیش توسط حسن بن عربشاه ساخته و نزدیک به 100 سال پیش به دلایلی به انگلیس‌ها فروخته شد. آنها هم این محراب را به آلمان‌ها فروختند. شوروی در زمان جنگ آن را به عنوان غنیمت جنگی گرفت، اما آلمان‌ها دوباره آن را پس گرفتند.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا محراب ساخته‌شده کاملا شبیه اثر اصلی است؟ اظهار کرد: به‌طور کلی نمی‌توان این کارها را به‌صورت عین به عین کپی کرد، به خصوص در تکنیک زرین‌فام؛ اما در زمینه نقش، ابعاد و اندازه کاملا مانند نمونه اصلی است. عکس‌های نمونه اصلی را برایم فرستادند و من از روی آنها کار کردم. بعد براساس آنها مدل‌سازی انجام و قالب گرفته شد. البته من تغییرات کوچکی در این اثر داده‌ام، چون در اصل اثر هم کمی تقارن رعایت نشده است، اما به لحاظ فرم 99 درصد عین به عین است. این هنرمند ادامه داد: در محراب نمایشگاه چند جای خالی وجود دارد. بعضی کاشی‌ها را برداشتم و به جای آنها کاشی‌های آهنی گذاشتم. ادامه این روند باعث شد محراب‌های معاصرتری بسازم که موضوعش نور است تا کلمات و نقش‌ها.اکبری در بخش دیگری از سخنانش درباره کارهای انتزاعی نمایشگاهش نیز توضیح داد: پنج مجسمه که ترکیب سرامیک و فلز هستند و برداشتی از «تفکر ایرانی نسبت به نیایش» به‌شمار می‌روند در معرض دید علاقه‌مندان قرار دارند. این آثار به زمان‌های نیایش در قبل و بعد از اسلام اشاره دارند. برای این آثار پنج رنگ مختلف از سرامیک‌هایی با تکنیک‌های احیایی که تداعی‌کننده پنج زمان صبح، ظهر، عصر، مغرب و شام هستند را ساختم و با نمادهای آیینی ایرانی مثل سرو ترکیب کردم که نماد وقت‌های نیایش هستند.

این هنرمند همچنین درباره استفاده از تکه‌های کاشی در آثارش گفت: اینها قطعات به ظاهر بی‌اهمیتی هستند که از اطراف کاشان و در سفرهای کوتاهم جمع‌آوری کرده‌ام و از دوره سلجوقیان تا تیموریان را شامل می‌شوند، چون من روی آنها مطالعه می‌کردم، هر کدام‌شان برایم ماجرایی داشت.

اکبری به چاپ کتاب نمایشگاه توسط بخش خصوصی اشاره کرد و افزود: با حمایت بخش خصوصی، کتاب این نمایشگاه چاپ شد. چاپ چنین کتابی هم هزینه‌بر است و هم حمایت می‌خواهد. اینکه اسپانسری پیدا شود که این کار را بکند، واقعا انگیزه‌بخش است. این هنرمند در بخش دیگری از سخنانش درباره اقدام تازه جمهوری آذربایجان برای تصرف هنر نگارگری و مینیاتور ایرانی با چاپ یک کتاب و توزیع آن در اکسپوی 2015 میلان اظهار کرد: به نظرم بخش بزرگی از این ماجرا به خود هنرمندان برمی‌گردد. بیشتر آنها به‌صورت خیلی عجولانه به جریان‌های هنری وارداتی و مدرنیسم وارد می‌شوند. موضوعاتی که من روی آنها کار می‌کنم، راحت نیستند. هنرمندان بهتر است ممارست و تمرین بیشتری داشته باشند و مسیری را پیدا کنند که هم شخصی و هم برگرفته از تجربه‌های زیستی خودشان باشد. او ادامه داد: منافاتی بین این کار و سوژه گرفتن از دامنه‌های خارج از کشور نیست، اما باید حواس‌مان باشد که انتخاب درستی داشته باشیم. انتخابی که ما را رشد بدهد و میراث‌مان را حفظ کند. در حوزه خصوصی، خود هنرمند مسوول است که چه راهی را انتخاب کند. گاهی ارگان‌های دولتی هم جریانی می‌سازند و به آن طرف کمک می‌کنند. هر کسی در حوزه کاری خود می‌تواند مسیر خودش را تعیین کند. میراث فرهنگی مثل یک ثروت است که وقتی به آن بی‌توجهی کنیم، دیگر حق اعتراض وجود ندارد. نمایشگاه آثار این هنرمند از 22 آبان‌ماه تا 24 آذرماه از ساعت 11 تا 20 در گالری «آن» میزبان علاقه‌مندان است.

مشاهده صفحات روزنامه

ارسال نظر