نشست افتتاحیه ایران و 1+5 در مقر سازمان ملل با حضور کاترین اشتون و محمدجواد ظریف، عصر روز جمعه درحالی برگزار شد که طی دیروز و امروز مذاکرات دوجانبه میان معاونان وزرای خارجه و مدیران سیاسی ایران با 6 کشور طرف مذاکره همچنان ادامه دارد. از سویی وزیر امورخارجه کشورمان ابراز امیدواری کرده که درصورت آمادگی 6کشور برای تصمیمات سخت، توافق تا قبل از 3 آذر حاصل می‌شود. در حالی که امریکا قصد دارد با ارایه طرحی هم اعتبار خود را حفظ کند و هم مسیری را برای ادامه مذاکرات هسته‌یی پیشنهاد دهد. در نخستین روز مذاکره، سیدعباس عراقچی و هلگا اشمیت، معاونان ظریف و اشتون به مدت نیم ساعت مذاکرات دوجانبه داشتند. هدف از این مذاکرات رسیدن به چارچوب و نحوه مذاکرات طی روزهای آتی اعلام شده است. نشست دوجانبه معاونان وزرای خارجه انگلیس و روسیه نیز پس از نشست افتتاحیه با معاونان وزیر امور خارجه کشورمان برگزار شد. دیدار با روسیه حدود 45 دقیقه و دیدار با انگلیس حدود نیم ساعت به طول انجامید. مذاکرات امروز نیز ادامه خواهد داشت.
راه‌حل از نوع امریکایی
اما«نیویورک تایمز» چاپ امریکا دیروز در گزارشی نوشت: در طول چند سال امریکا قاطعیت و ابتکار خود را برای کند کردن روند تولید سوخت هسته‌یی در ایران نشان داده است. امریکا حتی دست به اقدامات خرابکارانه، حملات سایبری و تحریم‌های اقتصادی علیه ایران زده است. اکنون مذاکره‌کنندگان با به‌کارگیری ترکیبی از دیپلماسی حفظ ظاهر و فناوری‌های ابتکاری تلاش می‌کنند رویکرد جدیدی را اتخاذ کنند.این ایده مطرح است که ایرانی‌ها باید متقاعد شوند بسیاری از لوله‌هایی که سانتریفیوژهای آنها را به هم مرتبط می‌کند، قطع کنند چون فعالیت تعداد بی‌شماری از سانتریفیوژها در کنار هم و با هم تولید سوخت هسته‌یی را ممکن می‌سازد. به این ترتیب ایرانی‌ها می‌توانند روی موضع خود مبنی بر فعالیت 19هزار سانتریفیوژ ایستادگی کنند. نیویورک تایمز نوشت: هر دو طرف به‌صراحت نگران هستند زیرا اگر نتوانند در طول 10روز آینده درباره مسایل اساسی به توافق دست یابند بسیار دشوار است که بتوان تصوری درباره جزییات پیچیده در توافقنامه نهایی در زمان باقی مانده ارایه کرد. در این مرحله است که موضوع قطع لوله‌کشی میان سانتریفیوژهای ایران مطرح می‌شود. قطع ارتباط سانتریفیوژها یکی از
چندین ایده مطرح در این مرحله است. این ایده در گفت‌وگوهای میان اعضای تیم امریکایی در مذاکرات هسته‌یی با کارشناسان بخش آزمایشگاه‌های انرژی این کشور به‌دست آمده است. البته این پیشنهاد بدون کم و کاست و نواقص نیست.
توافق به شرط پذیرش تصمیم سخت
وزیر امور خارجه کشورمان دیروز در محل نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در نیویورک با بورگه برنده، وزیر امور خارجه نروژ دیدار کرد. ظریف در این ملاقات با بیان اینکه اگر طرف مقابل آمادگی اتخاذ تصمیمات سخت را داشته باشد امکان رسیدن به توافق حتی قبل از 3 آذر وجود دارد، رویکرد برخی کشورهای منطقه‌یی و فرامنطقه‌یی در برخورد با تحولات مهم منطقه و استراتژیک خاورمیانه و به‌ویژه سوریه و عراق را به دور از واقع‌بینی توصیف کرد و بر ضرورت اصلاح این رویکرد و توجه به خواست و انتخاب ملت‌ها تاکید کرد. وی تهدید گروه‌های تروریستی فعال در منطقه را جدی دانست و افزود: از این سیاست توهم‌آمیز که با تقویت یک گروه تروریستی قادر به دفع تهدیدات گروه تروریستی دیگری باشیم باید پرهیز کرد. بورگه برنده وزیر امور خارجه نروژ نیز در این دیدار ضمن تصریح بر نفوذ و نقش منحصر به فرد جمهوری اسلامی ایران در منطقه اظهار داشت: اگر هوشیاری و دخالت به‌موقع ایران در مقابله با تهدید گروه داعش نبود، این گروه بر بسیاری از مناطق مهم و استراتژیک سوریه و عراق سلطه می‌یافت.
چشم‌انداز توافق وجود دارد
ظریف همچنین دیروز با شبکه امریکایی «پی‌بی‌اس» مصاحبه کرد و درباره مخالفت جمهوری اسلامی ایران با پیشنهاد همکاری دولت امریکا (در مبارزه با داعش)، با بیان اینکه قول اوباما را در صورت لغو تحریم‌ها می‌پذیرم، گفت: ما درخصوص جدی بودن دولت امریکا قانع نشده‌ایم. اطمینان دارم که آنچه در کاخ سفید و سنا روی داد و اینکه درخواست رییس‌جمهوری امریکا برای تامین مالی مخالفان سوری به تصویب رسید، با تلاش برای مبارزه با تروریسم مطابقت ندارد. چنانچه دولت مرکزی سوریه را تضعیف کنید، تروریست‌های داعش قدرت می‌یابند. ما این موضوع را اساسا مغایر تلاش برای به شکست کشاندن داعش همچنین (در جهت) تامین مالی کسانی می‌دانیم که برای سرنگونی دولتی پایدار در برابر تروریست‌های داعش تلاش می‌کنند.»وزیر خارجه ایران سپس درخصوص چشم‌انداز توافق هسته‌یی جامع در پایان فرصت مذاکرات ایران و 1+5 گفت که اگر افراد خواهان رسیدگی به این مشکل و نه در پی اهداف سیاسی باشند، تصور می‌کنم که چشم‌اندازی برای رسیدن به آن مرحله وجود دارد. وی ادامه داد: «دو راه برای حل این مشکل وجود دارد؛ نخست، تلاش برای حل این مشکل و دیگری تلاش برای خشنود کردن کسانی است که هیچ‌گونه
راه‌حلی را صرف‌نظر از هر پارامتری که در بر داشته باشد، به‌نفع خود نمی‌بینند. تنها مشکل، شیفتگی بنیادین و اشتیاق شدید به تحریم‌هاست، تحریم‌ها هیچ هدفی را محقق نمی‌کند و صرفا مردم را تحت‌فشار قرار می‌دهد.»
تصمیم‌های استبدادی را نمی‌پذیریم
خبرنگار پی‌بی‌اس از ظریف پرسید: چرا دولت ایران برای متقاعد کردن جهان به صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌یی خود، با کاهش بیش از پیش شمار سانتریفیوژها موافقت نمی‌کند.
ظریف با بیان اینکه اگر اوباما وعده‌یی بدهد قول او را می‌پذیریم و آن را محترم می‌شماریم پاسخ داد: زیرا ما برای پذیرفتن تصمیم‌های استبدادی به اینجا نیامده‌ایم، ما برای مذاکره اینجا هستیم. ما می‌گوییم که بیایید با هم بررسی کنیم چگونه می‌توانیم این کار را به بهترین روش انجام دهیم. ما با محدود کردن تعداد سانتریفیوژهایی که به چرخش در می‌آیند، طی یک دوره چند ساله موافقت کرده‌ایم. این موافقت از سر اجبار نبود و تنها برای ایجاد اطمینان بود. اما من برای پذیرش اجباری تعداد سانتریفیوژها آمادگی ندارم.خبرنگار پی‌بی‌اس بااشاره به برخی مخالفت‌ها در داخل کنگره امریکا با برچیده شدن کامل تحریم‌های ضدایرانی، نظر وزیر خارجه کشورمان را درباره امکان هر گونه کوتاه آمدن ایران در این زمینه جویا شد. ما عرصه سیاسی امریکا را می‌شناسیم و از محدودیت‌هایی که شخص اوباما با آن مواجه است، آگاهیم. همان‌طور که نمی‌پذیریم آنها خواسته ناممکن از ما داشته باشند، ما نیز از آنها نخواهیم خواست که کار ناممکن انجام دهند.
24 نوامبر قیامت نیست
وزیر خارجه ایران همچنین در پاسخ به پرسشی درباره امکان تمدید ضرب‌الاجل مذاکرات در 24نوامبر (سوم آذر) گفت: فکر نمی‌کنم و در این مرحله، آمادگی پرداختن به این ایده را ندارم. نمی‌گویم که 24نوامبر روز قیامت است، حرف من این است که باید تمامی انرژی خود را صرف حصول توافق تا آن روز کنیم.
امیدواریم پیشرفت کنیم
«سیدعباس عراقچی» عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌یی نیز فضای مذاکرات نیویورک را «بسیار خوب» ارزیابی کرد و گفت: اختلافات در موضوعات وجود دارد ولی هم فضا خوب و سازنده است و هم اراده و جدیت لازم در همه طرف‌ها وجود دارد. وی با بیان اینکه جلسات دو جانبه ایران و 1+5 ادامه دارد، گفت: در این نشست همچنین طراحی‌هایی صورت گرفت تا جلساتی به‌صورت دوجانبه داشته باشیم و بعد که موضوعاتی مشخص شد، کارشناسان فنی تیم‌ها در آن خصوص بحث و مذاکرات را شروع کنند. وی با ابراز امیدواری به اینکه در روزهای آینده یک جمع‌بندی به‌دست آید و اگر امکان‌پذیر شد، پیشرفتی را در مذاکرات شاهد خواهیم بود، افزود: بر همین اساس کارشناسان، کارشان را شروع کردند و بحث‌های کارشناسی ادامه می‌یابد و همزمان گفت‌وگوهای دوجانبه را ادامه خواهیم داد.
