شکوفایی اقتصادی در دوران پساتحریم بدون انضباط مالی امکان‌پذیر است
گروه تعاون
خاستگاه شکل‌گیری تعاون مقابله با زیاده‌خواهی نظام سرمایه و بخش خصوصی بوده که در نبود شفافیت، نظارت و مداخله دولت‌ها، می‌تواند به شکل‌گیری اشکال مختلفی از استیلای اقتصادی و بازتوزیع نامتوازن ثروت و قدرت در جامعه بینجامد. از دیگر سو، تجربه جهانی نشان داده است که استیلای هر یک از دو بخش خصوصی و دولتی بر اقتصاد نتایج مطلوبی را در برنداشته است. در چنین شرایطی، بخش تعاون که در میانه دو بخش خصوصی و دولتی قرار گرفته و نقاط قوت هر دو بخش را داراست، می‌تواند نقش موثری در ایجاد رفاه و توسعه موزون و پایدار ایفا کند. تعاونی‌ها به‌واسطه الگوی مدیریت مشارکتی و دموکراتیک که مبتنی بر اصل «هر عضو، یک رای» است، اساسا از پتانسیل کمتری برای انحراف و تخلف برخوردارند. همچنین ماهیت پاسخ‌گویی تعاونی‌ها در قبال اعضا و اهرم‌های نظارتی قوی‌تر دولتی، زمینه تخلف و انحراف را بیش از پیش از میان برمی‌دارد.
اسماعیل خلیل‌زاده، عضو هیات‌مدیره اتاق تعاون که عضویت شورای پول و اعتبار را نیز داراست، در خصوص اهمیت و نقش تعاونی‌ها در دوران پساتحریم اظهارنظرهایی داشته که از بیم‌ها و امیدهای اقتصاد ایران در دوران پساتحریم نشان دارد. سخنان خلیل‌زاده زمانی اهمیتی دوچندان می‌یابد که بدانیم او علاوه بر عضویت شورای پول و اعتبار، به‌عنوان مدیرعامل اتحادیه مرزنشینان کشور نیز فعالیت دارد. پر واضح است که اتحادیه مرزنشینان گذشته از نقش موثر اجتماعی که در جلوگیری از مهاجرت افراد از مناطق محروم و دورافتاده ایفا می‌کنند، با توجه به رفع تحریم‌ها و تسهیل مبادلات تجاری نیز می‌توانند در افزایش صادارت غیرنفتی کشور تاثیر چشم‌گیری داشته باشند که علاوه بر ارزآوری می‌تواند با به حرکت درآوردن فرآیند تولید، به تحقق اقتصاد مقاومتی نیز یاری‌رسان باشد.
ایجاد فضای سالم رقابت با احیای بخش خصوصی
اسماعیل خلیل‌زاده با بیان اینکه با ناکامی جمهوری‌خواهان در کنگره امریکا در جلوگیری از اجرایی شدن برجام، یکی از بزرگ‌ترین موانع از سر راه ایران و جامعه جهانی برای برچیدن تحریم‌ها برداشته شده و طرفین خود را برای برداشتن گام‌های اساسی‌تر در راستای تعامل فراگیر سیاسی و اقتصادی آماده می‌سازند، بیان داشت: «در این شرایط ایران که تحت فشار تحریم‌ها با مشکلات بسیاری دست به گریبان بوده بیش از همیشه درصدد است از موقعیت به دست آمده بهره گرفته و حرکت جدیدی را به سوی آینده‌یی بهتر و مثبت آغاز کند.» عضو هیاترییسه اتاق تعاون ایران با اشاره به اینکه ورود به دوران پساتحریم بدون در نظر گرفتن واقعیت‌ها و موقعیت سنجی امکان‌پذیر نبوده و می‌تواند به ناکامی منجر شود، افزود: «این واقعیتی انکار ناپذیر است که دوران جنگ با دوران صلح متفاوت بوده و هر دوره‌یی نیاز به استراتژی خاص خود دارد.» وی با اشاره به اینکه بی‌توجهی نسبت به این مساله می‌تواند منتج به بی‌اثر شدن این تلاش‌ها شود، گفت: «فرصت سوزی زمینه هرگونه تعامل را از بین برده و راه‌های موفقیت را مسدود خواهد کرد.»
خلیل‌زاده با اشاره به منویات رهبر فرزانه انقلاب که بارها در سخنان خود نقشه راه آینده اقتصاد ایران را که همانا اقتصاد مقاومتی با اتکا به تولید با کیفیت داخلی است، ترسیم کرده، بر اتخاذ تاکتیک‌های مقتضی و اهمیت مدیریت استراتژیک تاکید کرد و گفت: «از این طریق کشور می‌تواند ضمن سوق دادن اقتصاد در مسیر واقعی خود که همانا احیای بخش خصوصی واقعی و راستین است، زمینه را برای مقابله با رانت خواری و ایجاد رقابت سالم و سازنده با هدف ارتقا سطح تولید ملی در قالب اقتصاد مقاومتی فراهم آورد.» مدیرعامل اتحادیه مرزنشینان لزوم توجه به تولید داخلی، ایجاد فضای رقابتی، انضباط مالی، برقراری روابط سازنده با جهانیان و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین را از جمله عوامل موثر در جلوگیری از انحراف و ایجاد فضای رقابت سازنده و سالم دانست و در همین رابطه بیان داشت: «اقتصاد ایران برای کاهش ضربه‌پذیری و تاثیر‌پذیری از اقتصادهای غیرسازنده که نقشی تخریبی ایفا می‌کنند و قادرند اقتصاد ملی کشورها را تحت الشعاع قرار داده یا از بین ببرند، نیاز به توجه به تولید داخلی و احیای آن دارد.» وی یکی از راه‌های اصولی برای تحقق این مساله را توجه به بخش خصوصی و
تعاونی‌ها دانست که حتی در قانون اساسی نیز به‌صراحت مورد توجه قرار گرفته است. خلیل‌زاده در همین رابطه بیان کرد: «نادیده گرفتن بخش خصوصی و تعاونی‌ها هم می‌تواند بخش عمده‌یی از فعالان را از صحنه اقتصاد و تولید دور کرده و هم اینکه زمینه مساعدی برای بروز انحرافات فراهم کند.»
وی در خصوص اینکه اقتصاد دولتی در کشورهای مختلف نتوانسته کارنامه قابل قبولی از خود ارائه دهد اظهار کرد: «در ایران نیز تجربه نشان داده که هرگاه دولت زمام امور اقتصادی را در دست گرفته ناموفق عمل کرده و موجب از بین رفتن زمینه رقابت شده است.» خلیل‌زاده با بیان اینکه ایجاد فضای رقابتی می‌تواند به شکوفایی اقتصادی منجر شود، دوران پسا تحریم را دوران جدیدی در اقتصاد ایران برشمرد و یادآور شد: «ایجاد فضای رقابتی در دوران پساتحریم سبب از بین رفتن انحصارها و رفاقت‌های غیرسازنده شده و منجر به دلسرد شدن دست اندرکاران در بخش‌های غیردولتی خواهد شد.»
اختلاس، نمود بارز نبود انضباط مالی
مدیرعامل اتحادیه مرزنشینان با اشاره به اهمیت انضباط مالی برای سامان‌دهی و قانون‌مند کردن فعالیت‌های اقتصادی، بیان داشت: «ایران در سال‌های گذشته به دلایل بسیار از جمله دور زدن تحریم‌ها در زمینه اقتصادی از انضباط مالی چندانی برخوردار نبوده و افشای بی‌انضباطی‌هایی که به صورت اختلاس‌های کلان آشکار شده، گویای این واقعیت است.» وی با اشاره به اینکه لغو و برچیده شدن تحریم‌ها زمانی می‌تواند با موفقیت همراه باشد که انضباط مالی از اولویت برخوردار شود، اظهار داشت: «در دوران پساتحریم همه باید از چارچوبی که انضباط مالی و فعالیت‌های اقتصادی را قانون‌مند می‌کند، تبعیت کنند.» خلیل‌زاده با بیان اینکه در جریان تحریم‌ها رابطه تجاری و اقتصادی ایران با جامعه جهانی آسیب دیده و نیازمند ترمیم است، افزود: «ایران برای احیای این روابط و قرار گرفتن در جایگاه واقعی خود ناگزیر باید دست دوستی به سوی جهانیان دراز کرده یا دست‌هایی که به سویش دراز شده را صادقانه بفشارد.» وی با اشاره به اینکه امروزه با گسترش رسانه‌ها، شاهد تحقق ایده دهکده جهانی هستیم که همه را به هم نیاز مند کرده است، بیان داشت: «در این شرایط کسی قدرتمند است که قادر باشد
رابطه قابل قبولی با جامعه جهانی برقرار کرده و از این روابط به نحو مطلوب بهره مند شود.»
وی با بیان اینکه بستن مرزها به روی دیگران نمی‌تواند ضامن استقلال باشد، بیان داشت: «امروزه شرایط تغییر کرده و جهانی شدن سبب شده همه به هم احتیاج داشته باشند، این در حالی است که ایران از کشورهای در حال توسعه است که باید و می‌تواند با بهره‌گیری از تکنولوژی خارجی و تلفیق آن با دانش داخلی در مسیر رشد قرار گرفته و بر مشکلات خود در زمینه‌های اقتصادی و تکنولوژیکی غلبه کند.» عضو هیاترییسه اتاق تعاون ایران، با تاکید بر لزوم مدیریت استراتژیک در دوران پساتحریم، عنوان کرد: «برخورد شعاری با این مقوله نه تنها ایران را از قافله توسعه پایدار دور می‌سازد بلکه می‌تواند راه را برای رانت خواری و نادیده گرفتن حقایق هموار کند.» خلیل‌زاده در ادامه سخنان خود یافتن شرکای قابل اعتماد در کنار اجرایی شدن توصیه‌های رهبر فرزانه انقلاب در زمینه اقتصاد مقاومتی را راه شکوفایی اقتصادی کشور دانست.
رسیدگی به خلأهای قانونی تعاونی‌های مرزنشین
خلیل‌زاده که این سخنان را در پایان یازدهمین نشست کمیسیون تخصصی مرزنشینان، مطرح می‌کرد در خصوص مصوبات این نشست گفت: «در این نشست مقرر شد اعضای کمیسیون مرزنشینان نسبت به بررسی کلیه قوانین، بخشنامه‌ها و آیین‌نامه‌های مرتبط با تعاونی‌های مرزنشین و نسبت به شناسایی ظرفیت‌ها و همچنین خلأ قانونی و آیین‌نامه‌های مخل، و ارسال آن به دبیرخانه کمیسیون‌ها اقدامات لازم را به عمل آورند.» مدیرعامل اتحادیه مرزنشینان افزود: «مقرر شد جهت ایجاد تعامل بین واردکنندگان تعاونی‌های مرزنشین با اتحادیه مرکزی تعاونی‌های مصرف و توزیع جلساتی برگزار شود؛ طوری که قبل از واردات نیازمندی تعاونی‌های مصرف به آنها اعلام شود.» خلیل‌زاده از ایجاد کمیته‌یی متشکل از اعضای کمیسیون تخصصی جهت پیگیری مشکلات توزیع کارت الکترونیکی در اتاق تعاون ایران خبر داد و وظیفه این کمیته را شناسایی چالش‌ها و ارائه راهکارهای مناسب در این زمینه عنوان کرد. وی همچنین افزود: «در این نشست مقرر شد کلیه مکاتبات صورت گرفته توسط استان‌ها در رابطه با مشکلات به وجود آمده در ناکارآمدی توزیع کارت‌های الکترونیکی با مسوولان مربوطه به دبیرخانه امور کمیسیون‌ها ارسال شود.» به گفته
خلیل زاده، در جلسه آتی از تعدادی از نمایندگان مناطق مرزنشین در مجلس شورای اسلامی برای حضور در جلسه دعوت به عمل آید.
