گروه مسکن و شهرسازی نیره خادمی
شهر آلوده و پر ترافیک تهران قرار است در سه ماهه آخر امسال محل اجرای طرح کاهش آلایندههای هوا باشد تا ساکنان پایتخت محدودیتهای بیشتری را برای ورود به محدودههای ترافیکی تجربه کنند البته هنوز معلوم نیست چه ضمانتهای اجرایی برای این طرح تازه در نظر گرفته شده است آن هم در شرایطی که قوانین ترافیکی گذشته اعم از افزایش جرایم رانندگی در کنار محدودههای زوج و فرد هر از چند گاهی مشمول بخششهای پلیس قرار میگیرند. دیروز نیز سردار سید تیمور حسینی، رییس پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ خبر دیگری در این باره اعلام کرد. او گفت: «از ابتدای سال جاری طرح کنترل و پایش محدوده زوج و فرد به وسیله دوربین در سطح پایتخت اجرا و تخلفات به وسیله دوربینها به ثبت رسید، اما در نهایت تصمیم بر این شد که جرایم ثبت شده تا ابتدای آبانماه به شکل ارشادی باشد و متخلفان رقمی را بابت این جریمه پرداخت نکنند.» این سخنان در شرایطی است که یکی از مهمترین دلایل عدم موفقیت طرحهای ترافیکی نبود یک استراتژی منظم است که باید از سوی پلیس اعمال شود و اگر قرار باشد طرح دیگری با محدودیتهای بیشتر اعمال شود تا باعث کاهش آلودگی هوا شود پلیس باید رویه
قاطعانهتری نسبت به آن داشته باشد. این موضوعی است که اقبال شاکری، یکی از اعضای شورای شهر نیز در گفتوگو با «تعادل» به آن اشاره میکند. او میگوید: «مساله ما این است که محل اعمال قوانین جرایم رانندگی پلیس راهور است اما متاسفانه این جرایم خیلی دیر به دست مردم میرسد همین موضوع باعث افزایش رقم جریمهها میشود و در نهایت نیز مقامات انتظامی بخشش جرایم را در دستور کار خود میگذارند در حالی که اگر در سریعترین زمان بعد از تخلف جریمه به اطلاع مردم برسد بازدارندگی بیشتری دارد از سوی دیگر نیز رقم جریمه قابل پرداخت است.»
اردیبهشت سال90 سرانجام پس از یک سال چانهزنی میان نمایندگان مجلس و پلیس راهور قانون جدید جرایم رانندگی پس از تصویب و ابلاغ از سوی دولت بطور رسمی در کشور کلید خورد تا قانون مصوب سال53 که 40سال بدون کمترین تغییری در کشور اجرا میشد برای همیشه به فراموشی سپرده شود. آغاز اجرای این طرح اگر چه توانست تا سال92 هر سال 6درصد از تصادفات را کاهش دهد اما همواره نحوه اجرای آن مورد انتقاد اعضای شورای شهر بود که کمترین تاثیری در کاهش به هم ریختگیهای شهری داشت. این عضو کمیسیون حمل و نقل شورای شهر در این باره میگوید: «پلیس راهور در اعمال قوانین مربوط به جرایم رانندگی نمره منفیها و اخطارها نیز درست عمل نکرده است در حالی که از لحاظ تکنولوژی هیچ مشکلی ندارد گاهی اوقات برای یک تصادف مردم باید دقایق طولانی منتظر پلیس باشند در حالی که ترافیک زیادی در خیابان رقم خورده است. دوربینهای راهور تا دو کیلومتر دورتر را ثبت میکند در حالی که کسی که سبقت غیرمجاز میگیرد یا با سرعت خیلی زیاد لایی میکشد باید توسط پلیس متوقف شود. همین موضوع باعث میشود که هیچ تغییری در رفتار ترافیکی مردم ایجاد نشود.»
او با اشاره به نزدیک شدن زمان اجرای طرح کاهش، خواستار برخورد جدی پلیس با تخلفات ترافیکی میشود و میگوید: پلیس باید از موضع مدعی العموم بیرون بیاید و با تخلفات محکمتر برخورد کند. شاکری با اشاره به برنامه گشت نامحسوس که با همکاری پلیس و صدا سیما اجرا میشود توضیح میدهد: در این برنامه دیده میشود که با راننده خودرو متخلف مانند یک قهرمان مصاحبه میشود در حالی که باید طوری اعمال قانون شود که طرف دیگر نتواند خطا نکند. ضمن اینکه پلیس باید افرادی که خطا نمیکنند را نیز نشان دهد.
او درباره ضمانت اجرایی طرح کاهش آلایندهها که قرار است در ماههای آینده جایگزین طرح ترافیک شود، گفت: ضمانت اجرایی طرح LEZ درست عمل کردن دستگاههای مرتبط از جمله پلیس است. زیر ساختهای این طرح آماده است تمام تکنولوژی مورد نیاز نیز قابل خرید، نصب و راهاندازی است.
همزمان با سخنانی که اقبال شاکری درباره آماده بودن زیرساختهای اجرای طرح LEZ دارد پلیس راهور همچنان معتقد است که زیر ساختهای طرح آماده نیست. سرهنگ مراد مرادی، رییس مرکز اطلاعرسانی پلیس راهور تهران بزرگ در یادداشتی به این موضوع اشاره کرده است؛ «از همان ابتدا که طرح کاهش مطرح شد، پلیس راهور از کلیات این طرح استقبال میکند ولی معتقد است اجرای این طرح در ایران، به دلیل فقدان زیرساختها و بسترهای سختافزاری و نرمافزاری لازم، با مشکل مواجه میشود؛ زیرا باور پلیس این است که اجرای ناقص این طرح، مصداق عینی تضییع حقوق شهروندان خواهد بود.»
تحمیل بار ترافیکی به محدوده زوج و فرد
جعفر تشکری هاشمی، معاون شهردار تهران نیز روز گذشته خبری را اعلام کرد که شاید برای افرادی که دارای خودروهای کم آلاینده هستند خوشایند باشد اما قطعا برای ترافیک سرسام آور تهران خبر خوشایندی نیست. او گفت: «تا زمان استقرار طرح کاهش مقررشد ضمن حفظ طرح زوج و فرد فعلی، هرخودرویی که شرایط طرح کاهش را داشته باشد، بتواند هرروزه در محدوده زوج و فرد تردد کند.» البته قصد مدیریت شهری در انتشار این خبر تشویق مردم به تعویض خودرو یا ارتقای آن به خودرو کمآلاینده است اما ابوالفضل قناعتی، عضو کمیسیون حملونقل شورا در اینباره به «تعادل» گفت: انتظار ما از مجموعه شهری این است که اقداماتی که در این مقیاس انجام میدهند به شکل جامع باشد. نباید به بهانههای مختلف تعداد دیگری خودرو به محدودههای زوج و فرد شهر اضافه کرد. شاید این خودروها آلایندگی نداشته باشند اما مدیریت شهری باید به مسائل ترافیکی آنها نیز توجه کنند. در هر حال نمیشود هم طرح زوج و فرد را در تهران داشته باشیم و همزمان تعداد دیگری خودرو را وارد محدوده طرح کنیم.