گروه دانش و فن | مرجان محمدی|
فناوری اطلاعات را می‌توان مهم‌ترین انقلاب تکنولوژیکی دوران معاصر قلمداد کرد. این اهمیت به آن سبب است که برای نخستین بار در تاریخ، بزرگترین محدودیت بشر در دسترسی به اطلاعات مورد نیازش مرتفع شد. توسط ابزارهای فناوری اطلاعات، فاصله فیزیکی میان انسان و اطلاعات مورد نیازش از بین می‌رود. به این معنا که انسان می‌تواند در جای ثابت خود به تمام اطلاعاتی که مورد نیازش است، دسترسی پیدا کند. اطلاعات نه تنها در دسترس قرار گرفته‌اند بلکه به هم مرتبط نیز شده‌اند. به این معنا که به راحتی می‌توان اطلاعات مربوط را با لینک (link) های پی در پی به سهولت تعقیب کرد. این مساله آن‌قدر مهم است که توانسته به مرور سبک زندگی و کار انسان را تغییر دهد و حتی در آینده تغییراتی در وضعیت فرهنگ و سیاست و اقتصاد و شهرنشینی پدید آورد.
واژه‌های جدیدی مانند «دانشگاه مجازی» ، «بانک مجازی»، «دفتر کار مجازی»، «کتابخانه مجازی» و «بازار مجازی » همه مدل‌های جدیدی از واقعیت‌های مجازی هستند که دیگر وجود فیزیکی ندارند. چه بسا با رشد بیشتر فناوری اطلاعات و ظهور مدل‌های جدید دسترسی و پردازش اطلاعات، دیگر حتی نامی از این مفاهیم و الگوی خارجی آنها نیز باقی نماند. رنسانس اطلاعاتی که در قرن اطلاعات رخ داده است توان پردازشی بشر را بالا برده و طبعا جهان‌بینی را نیز تغییر خواهد داد.
با توضیحات فوق شاید بهتر بتوان درک کرد که چرا این فناوری در 30 سال اخیر در کانون توجه تمام کشورهای صنعتی و توسعه‌یافته دنیا قرار داشته است و میزان دسترسی به این فناوری هم‌اکنون یکی از شاخص‌های مهم توسعه‌یافتگی محسوب می‌شود. با توجه به فرصت‌های بی‌نظیری که فناوری اطلاعات ایجاد کرده است، در حال حاضر در دنیای توسعه یافته، تمام مدل‌ها و الگوهای سنتی اقتصادی، تجاری، تولیدی و صنعتی بر اساس مدل‌های فناوری اطلاعات بازبینی شده یا در حال بازبینی هستند، اما به نظر می‌رسد این واژه‌ها در ایران تنها و تنها در حد واژه باقی بمانند، چرا که سالیان سال است اینترنت در ایران با مشکل جدی و اساسی مواجه است واین مساله به قدری تکرار شده که دیگر برای کاربران و مسوولان عادی شده است.
در تمام دولت‌ها و با روی کار آمدن وزرای جدید وعده‌های خوش آب و رنگی به کاربران داده می‌شود، اما این وعده‌ها در حد حرف باقی می‌ماند و به مرحله عمل نمی‌رسد. به قدری این وعده‌ها تکرار شده است که دیگر کاربران امیدی به حل این مشکل ندارند، اما مساله این است که در برخی ماه‌ها قطع و وصل‌های اینترنت از حوصله کاربران خارج می‌شود و به قدری سرعت اینترنت کاهش پیدا می‌کند که کاربران عطایش را به لقایش می‌بخشند، این مساله طی هفته‌های اخیر به قدری مشهود بوده است که شرکت ارتباطات زیرساخت علت اصلی این اختلال‌ها را قطع دو مسیر ارتباطی ترکیه و باب المندب اعلام کرد و خبر از رفع این اختلال‌ها طی چند روز اخیر داد، مساله‌یی که نه تنها به وقوع نپیوست بلکه اختلال همچنان ادامه دارد. این در حالی است که برخی سایت‌های خارجی یا کاملا مسدود شده‌اند یا به سختی باز می‌شوند. دارا بودن اینترنت 128 یا 512 کیلوبیت یا بالاتر اصلا مهم نیست چرا که در هر صورت اینترنت یا اختلال دارد یا با قطع و وصل‌های پی در پی اعصاب کاربرانش را به هم می‌ریزد و در این بین شرکت زیرساخت به عنوان اصلی‌ترین متولی این بخش و در مرحله دوم شرکت‌های ارائه‌دهنده اینترنت آن
طور که باید و شاید پاسخگو نیستند و در این بین مشخص نیست چه نهادی باید پاسخگو مشترکان و کاربرانی باشند که هزینه‌های گزاف را برای خدمتی که دریافت نمی‌کنند، باشند.
شرکت‌های ارائه‌دهنده اینترنت نیز قطعی لینک‌های ارتباطی از سوی شرکت ارتباطات زیرساخت را، دلیل اختلال اینترنت اعلام می‌کنند و معتقدند تا زمانی‌که قطعی لینک‌های اصلی یا ورودی برطرف نشود نمی‌توانند مانع کندی اینترنت شوند.
از سویی دیگر سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، به صورت متمرکز سامانه‌یی ایجاد کرده تا مشترکان بتوانند سرعت و کیفیت اینترنت خود را از این طریق اندازه‌گیری کنند. وزارت ارتباطات نیز بارها اعلام کرده که کاربران شکایات خود را در مورد سرویس اینترنت به سامانه ۱۹۵ برای رسیدگی، ارسال کنند.
این در حالی است که کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات، طرحی را مصوب کرد که در راستای شفاف‌سازی کیفیت خدمات اینترنت و رعایت حقوق مشترکان، قراردادی میان سرویس‌دهنده و سرویس‌گیرنده منعقد شود تا در صورت عدم رعایت پارامترهای کیفی از سوی سرویس‌دهنده، سرویس‌گیرنده بتواند غرامت دریافت کند.
این مصوبه اگرچه در حال حاضر باید توسط شرکت ارتباطات زیرساخت به عنوان متولی ارائه خدمات پهنای باند در بالاترین سطح، ارائه شود اما در آینده چنانچه برای کاربران نهایی در مقابل شرکت‌های خدمات‌دهنده نیز به اجرا درآید، تضمینی بر پارامترهای کیفیت خدمات توافق شده خواهد بود و شاید مشکل کاربران را تاحدی مرتفع کند.
حال اینکه چرا با وجود پیشرفت روز افزون و ورود تکنولوژی‌های جدید در کشور هنوز اینترنت آن‌گونه که باید و شاید در اختیار کاربران قرار نمی‌گیرد مساله‌یی است که هنوز هیچ یک از مسوولان ارتباطی کشور نتوانسته‌اند به آن پاسخ شفاف و روشنی دهند تا کاربران از آن قانع شوند. اختلال‌هایی که پاسخ آن در گذشته یا لنگر کشتی است یا اختلال در باب‌المندل و ترکیه (در حال) است و مهم‌تر اینکه در طول سالیان سال هنوز اختلال‌ها برطرف نشده است.
