گروه مسکن و شهرسازی زهره علامی
آمارهای منتشر شده از سوی مرکز آمار و بانک مرکزی از کاهش 50درصدی صدور پروانه‌های ساختمانی در یکی دوسال گذشته حکایت دارد موضوعی که می‌تواند آینده بازارمسکن را با اما و اگرهایی مواجه کند اما با این وجود مسوولان و برخی کارشناسان حوزه مسکن از آغاز رونق بازار در نیمه دوم سال آتی خبر می‌دهند و معتقدند که نشانه‌های خروج از رکود مسکن درحال نمایان شدن است.
آینده روشن بازار مسکن در حالی وعده داده می‌شود که یکی از عوامل رونق این بازار، تعادل میان بخش عرضه و تقاضا است، تعادلی که آمارها آن را تایید نمی‌کنند، زیرا براساس تحقیقات، سالانه یک میلیون تا یک میلیون و 100هزار واحد مسکونی مورد نیاز است اما درسال93، پروانه ساخت حدود 360هزار واحد مسکونی صادرشده است که نشان از سنگینی وزنه تقاضا در سال‌های آتی و کاهش واحدهای مسکونی عرضه شده است، موضوعی که می‌تواند رونق بازار مسکن را در هاله‌یی از ابهام فرو برد.
پیش‌بینی رسمی از آینده مسکن
درهمین ارتباط، حامد مظاهریان، معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی تداوم رکود مسکن در سال‌های آتی را نمی‌پذیرد و به «تعادل» می‌گوید: پیش‌بینی وزارت راه و شهرسازی نشانگر آن است که بازار مسکن از نیمه دوم سال آینده از رکود خارج می‌شود و رونق به بازارمسکن بازمی‌گردد. مظاهریان می‌افزاید: اگر چه براساس آمار میزان صدور پروانه‌های ساخت و ساز در دو سه سال گذشته کاهش یافته است اما با رونق بازار مسکن در سال آتی، مشکل کمبود عرضه حل می‌شود. وی ادامه می‌دهد: کاهش عرضه در بازار مسکن ناشی از افت سرمایه‌گذاری در این بازار است که با رونق بازار مسکن و افزایش سرمایه‌گذاری در حوزه ساخت و ساز، مشکل کمبود عرضه نیز مرتفع می‌شود.
عدم تعادل، مانعی در مسیر رونق
اگرچه معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی معتقد است که راه‌حل کمبود عرضه با افزایش سرمایه‌گذاری در سال‌های آتی حل می‌شود اما فرهاد بیضایی، رییس گروه سیاست‌گذاری مسکن دانشگاه علم و صنعت به «تعادل» می‌گوید: فرآیند ساخت و ساز در صنعت ساختمان زمانبر است و از زمان آغاز این فرآیند تا عرضه واحد مسکونی 36ماه زمان نیاز است. بیضایی با انتقاد از اظهارات معاون وزیر راه و شهرسازی می‌افزاید: باتوجه به آنکه اجرای هرگونه سیاست‌گذاری در حوزه ساخت و ساز نیازمند 3سال زمان است با رونق بازار مسکن و افزایش سرمایه‌گذاری، برای مشاهده نتیجه باید حدود سه سال چشم انتظار بود.
وی ادامه می‌دهد: صدور پروانه‌های ساختمانی در یکی دوسال گذشته با کاهش مواجه شده است به عنوان نمونه تعداد پروانه‌های صادرشده در سال93 نسبت به سال92 حدود 55درصد کاهش یافته است و اثرات منفی این اتفاق (رکود) طی دو سال آینده دامن بازار مسکن را می‌گیرد.
به گفته این کارشناس اقتصاد مسکن، براساس آمار بانک مرکزی، در بهار سال94 تعداد پروانه‌های ساختمانی نسبت به بهار سال93 افزایش یافته اما با این وجود تعداد واحدهای مسکونی درنظرگرفته شده برای ساخت کاهش یافته که این موضوع برای آینده بازار مسکن نگران‌کننده است.
بیضایی اظهارمی کند: آمارهای منتشر شده از اوضاع پروانه‌های ساختمانی در سال جاری نشان می‌دهد که در سال94 نیز بحث کاهش پروانه‌های ساختمانی ادامه می‌یابد و باتوجه به آنکه فصل صدور پروانه‌های ساختمانی در نیمه اول هر سال است به نظر می‌رسد که شرایط صدور پروانه بهبود نمی‌یابد زیرا تجربه نشان داده است که درنیمه دوم هرسال میزان پروانه‌ها کاهش می‌یابد به عبارت دیگر، رونق بازار مسکن عمدتا در نیمه اول هر سال مشاهده می‌شود زیرا اغلب پروانه‌های ساختمانی در نیمه اول سال صادر می‌شود. وی تصریح می‌کند: احتمال تحقق وعده مسوولان وزارت راه و شهرسازی برای رونق بازار مسکن امکان پذیر نیست زیرا یکی از مسائل تاثیرگذار و اساسی در بهبود شرایط حوزه مسکن، برقراری تعادل میان عرضه و تقاضا است که با کاهش صدورپروانه‌های ساختمانی طی دو سال گذشته، این تعادل برقرار نمی‌شود. رییس گروه سیاست‌گذاری مسکن دانشگاه علم و صنعت با اشاره به عدم تعادل عرضه و تقاضا از دو سال گذشته می‌گوید: تا سال92 آمار واحدهای مسکونی تولید شده رقمی حدود یک میلیون تا یک میلیون و 100هزار واحد بوده و میزان تقاضا نیز حدود یک میلیون و 200 تا یک میلیون و 300هزار واحد بوده
است.
بیضایی می‌افزاید: تثبیت قیمت مسکن در دوسه سال گذشته به علت برقراری تعادل میان عرضه و تقاضا بوده است، به عنوان نمونه در سال92، میزان واحدهای مسکونی تمام شده حدود یک میلیون و 200 بود که 800 هزار واحد آن مربوط به شهرها، 200هزار آن به شهرهای جدید و100هزار واحد باقیمانده، مسکن روستایی است.
وی ادامه می‌دهد: با توجه به افزایش تسهیلات خرید مسکن (وام 60میلیونی، وام 80میلیونی صندوق پس انداز یکم مسکن) از سوی وزارت راه و شهرسازی و به تبع آن تحریک بخش تقاضا، سطح تقاضا در سال آینده روند صعودی خواهد داشت اما در مقابل با کاهش عرضه مواجه هستیم.
این کارشناس بازار مسکن درپایان می‌گوید: آمارهای منتشرشده و همچنین تجربه گواه آن است که با کاهش عرضه درسال‌های آتی، تناسب میان عرضه و تقاضا از بین می‌رود و به‌تبع آن رونق بازار مسکن نیز تحقق نمی‌یابد.
