در حالی روزهای گذشته مسوولان از پیوستن ایران به سازمان جهانی تجارت خبر میدهند که به اذعان کارشناسان، عملکرد این سازمان به تشدید فاصله کشورهای ثروتمند و فقیر منجر شده است و سود اصلی مبادلات به جیب کشورهای توسعه یافته میرود. به گزارش فارس، به تازگی سازمان توسعه تجارت کشور از هموار شدن راه پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی خبر داده است.
به گزارش گلوبال اکسچنج، سازمان تجارت جهانی آنطور که از دور به نظر میرسد هم مدینه فاضله برای توسعه اقتصادی حداقل برای ایران نیست. این گزارش تاکید میکند، بطور کلی ساختار سازمان تجارت جهانی غیر دموکراتیک است به گونهیی که کشورهای بزرگ و با نفوذ مانند امریکا بطور مداوم از پرداختن به موضوعاتی مانند حقوق بشر، محیط زیست، سازمانهای کارگری و برخی دیگر از موضوعات در تصمیمگیریهای این سازمان جلوگیری میکنند. حتی کوچکترین درخواست برای ارائه اطلاعات و شفافیت در تصمیمگیریها از سوی این کشورها رد شده و تمام این مراحل به صورت کاملا محرمانه و پشت درهای بسته انجام میگیرد.
از سوی دیگر سازمان تجارت جهانی تمایل دارد تا شما تصور کنید که تجارت آزاد باعث رشد تفاهم جهانی و صلح میشود، اما تشکیل این سازمان نه تنها در زمینه افزایش امنیت در جهان تاثیری نداشته بلکه سلطه کشورهای ثروتمند بر این سازمان با هدف تامین منافع خود به ایجاد نفرت و خشم بیشتر و در نتیجه ناامنی و خشونت در جهان منجر شده است. بطور کلی تنها قراردادهای بینالمللی که حقوق مردم در زمینه دموکراسی را به رسمیت شناخته و توسعه عدالت جهانی را در نظامهای تجاری مد نظر قرار میدهند میتوانند به گسترش صلح و ثبات جهانی کمک کنند. قوانین سازمان تجارت جهانی در همکاریهای تجاری، منفعت را نسبت به حقوق کارگران و حقوق بشر در اولویت قرار داده است. بر اساس این قوانین دولتها باید خدمات اجتماعی مانند رادیو تلویزیون، حوزه سلامت، آب، انرژی و دیگر حوزههای مهم اجتماعی را به بخش خصوصی، معمولا شرکتهای چند ملیتی، واگذار کند و این شرکتها هم طبیعتا از این موارد به سود خود و نه به نفع اجتماع استفاده خواهند کرد. حوزههای بانکی، خدمات شهری، مخابرات، بیمه، حمل و نقل از جمله حوزههایی هستند که بر اساس توافق جامع تجارت خدمات سازمان تجارت جهانی باید به
بخش خصوصی واگذار شوند. از سوی دیگر شرکتهای بزرگ در حال استفاده از قوانین سازمان تجارت جهانی برای عبور از موانع و قوانین سخت دولتها در حمایت از محیط زیست است به گونهیی که به عنوان مثال یک قانون در خود امریکا با عنوان هوای پاک برای مجاب کردن شرکتها در خصوص تولید بنزینهای با آلایندگی کمتر از سوی سازمان تجارت جهانی غیرقانونی شناخته شد. به دلیل منفعت محور بودن قوانین سازمان تجارت جهانی جان انسانها در تصمیمگیریهای این سازمان نقشی ندارد به گونهیی که به عنوان مثال حقوق شرکتها برای منفعت طلبی از تولید داروهای حیاتی در برابر نیاز دولتها به تامین آنها برای حفاظت از جان مردم خود نظیر صحرای آفریقا، برای این سازمان اولویت دارد. سازمان توسعه تجارت در حال حاضر نه تنها در زمینه توسعه عدالت غذایی در جهان فعالیتی نداشته است بلکه به گسترش روز افزون گرسنگی در جهان منجر شده است. در حالی که در شرایط کنونی حجم محصولات کشاورزی تولید شده در جهان به صورت سالانه کفاف نیاز کل جمعیت جهان را میدهد، به دلیل سلطه شرکتها بر بازار مواد غذایی و توزیع نامتناسب آن 800 میلیون نفر در جهان در گرسنگی به سر میبرند. سازمان تجارت جهانی
معتقد است که قوانین باید در بازار تعیین شوند و در همین زمینه حقوق شرکتها برای درآمدزایی از اقدام دولتها برای تامین نیاز مردم خود پیشی گرفته است. سازمان تجارت جهانی نه تنها به افزایش برابری در جهان کمک نکرده است بلکه به تشدید فاصله میان کشورهای ثروتمند و فقیر جهان منجر شده است. در آخرین دوره سرمایهگذاری و توسعه اقتصادی سریع از سال 1960 تا 1998 نابرابری هم بین کشورها و هم در خود کشورها افزایش یافته است.
در این گزارش به نتیجه اعمال تعرفههای ترجیحی که نمونه مشابهی از تجارت آزاد در مقیاس کوچک میتوان فرض کرد اشاره میکنیم. سازمان توسعه تجارت ایران سال گذشته قرارداد اعمال تعرفههای ترجیحی را با ترکیه بست تا به ظن خود روابط تجاری دو کشور را تسهیل کرده و دسترسی بازرگانان و تولیدکنندگان ایرانی به این کشور را تسهیل کنند اما آنچه در واقعیت روی داد کاملا بر عکس بود. صادرات ایران به ترکیه تنها در 6 ماه 1.5 میلیارد دلار کاهش یافت و واردات از ترکیه در این مدت با روند افزایشی 30درصد رشد کرد.