عماد مشتاق: ایران به جذب سالانه 30میلیارد دلار سرمایه در صنعت نفت احتیاج دارد
عماد مشتاق، تحلیلگر بازارهای نوظهور، دانش‌آموخته رشته‌های هنر، ریاضیات و علوم کامپیوتر از دانشگاه آکسفورد در مقطع کارشناسی ارشد بین سال‌های 2002 تا 2005 است. وی در سال 2000 یک دوره کارآموزی یکساله در شرکت جی پی مورگان چیس گذراند. پس از آن و در سال‌های 2001 و 2002 در شبکه متاسوئیچ به عنوان DEVELOPER فعالیت کرد. نکته جالب توجه اینکه وی در سال 2013 به عنوان منتقد در جشنواره فیلم Raindance حضور داشت. مشتاق پس از آن نیز فعالیت‌های زیادی به عنوان تحلیلگر و استراتژیست در شرکت‌ها و موسسات مختلفی در لندن انجام داد تحلیلگر آکسفورد کاپیتال در سال 2004 به مدت کمتر از یک سال، تحلیلگر استراتژیک موسسه Oliver Wyman (2005 - 2004)، مدیر پورتفو و استراتژیست در شرکت Pictet سال‌های مابین 2010-2005 (وی در این سال‌ها موفق به کسب عنوان مدیر نمونه کارها در بازارهای چنداستراتژی صندوق‌های تامینی، صندوق خاورمیانه و شمال آفریقا و صندوق آفریقا و عضویت در تیم استراتژی و تخصیص دارایی جهانی شد.) . فعالیت در مدیریت سرمایه‌گذاری مون پولیه در سال 2010 و به مدت کمتر از یک سال، استراتژیست بازار سرمایه نوح از2011 تا 2014 مهم‌ترین فعالیت‌های او
در این دوره بوده است. عماد مشتاق طبق اطلاعاتی که در لینکدین خود منتشر کرده است درحال حاضر مشاور Ecstract است. این مشاوره در امر تخصیص دارایی بین بازارهای سهام جهانی، با تمرکز بر جغرافیای سیاسی، حکومت و بازار است.
گرد آورنده: سعید کاظمی مبین
اگر زمانی که قیمت نفت‌خام روی اعدادی مانند 40 و در نهایت 50 دلار سیر کرده و بازارهای جهانی با مازاد عرضه بیش از یک و نیم میلیون بشکه‌یی در روز مواجه باشند و آژانس‌های مطالعاتی و صندوق بین‌المللی پول هم رسیدن به قیمت 20 دلاری را نیز ممکن بدانند، کسی پیدا شده و مدعی شود که 2 سال دیگر نفت به «130» دلار در هر بشکه خواهد رسید، خط بطلانی بر تمام واقعیت‌ها و تحلیل‌های موجود کشیده است. عماد مشتاق تحلیلگر بازارهای نوظهور که پیش از این نیز پیش‌بینی کرده بود با مرگ ملک عبدالله سیاست‌های نفتی عربستان‌سعودی دچار تغییر شود، روز جمعه با حضور در برنامه تلویزیونی بلومبرگ مدعی شد که نفت در سال 2017 به 130 دلار خواهد رسید. به گزارش «تعادل» زمانی که یکی از دو مجری این آیتم در بلومبرگ با تعجب و خنده دلیل این ادعا را از مشتاق پرسید، او با اطمینان بیان کرد که قیمت نفت در سال 2017 قطعا بالای «100 دلار» خواهد بود. این اظهارنظر البته تنها تحلیل قابل توجه بیان شده از سوی آقای «مشتاق» نبود، او در این حضور کوتاه تلویزیونی، به نیاز ایران برای جذب 30 میلیارد دلار سرمایه خارجی در صنعت نفت اشاره کرده و اظهار کرد که این حجم از سرمایه‌گذاری
در ایران اتفاق
نخواهد افتاد.
بلومبرگ در حالی این تحلیل را روی شبکه خبری خود برده بود که کشور چین به عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده انرژی و نفت خام در جهان، روز جمعه، رهبری 2 جریان متضاد در بازار نفت را عهده‌دار شد. به گزارش «تعادل» بازار نفت خام در روز جمعه اول آبان مصادف با 23 اکتبر، در چند ساعت دچار تحولاتی با رویکردهای متفاوت شد. در حالی که در ساعات آغازین این روز، خبرگزاری‌های بین‌المللی مانند رویترز از افزایش یک درصدی بهای نفت خام متاثر از کاهش نرخ بهره در چین خبر دادند، ساعاتی بعد تیتر همین خبرگزاری‌ها به «کاهش قیمت نفت» تغییر یافت. در همین ساعات رویترز نوشت که بازار نفت خام که روز جمعه در پی کاهش نرخ بهره توسط بانک مرکزی چین، رو به افزایش گذاشته بود، در پی معرفی طرح‌های محرک اقتصادی «چین» منجر به تضعیف دلار و در نتیجه کاهش بهای نفت خام شد. تحت همین شرایط در نهایت، طبق اعلام وب سایت بلومبرگ، بهای نفت خام برنت برای معامله در بازار‌ها به 47.99 دلار و بهای نفت وست تگزاس اینترمدیت نیز به 44.60 دلار رسید. تمام این پیشینه به این واسطه مطرح شد که عمق متفاوت بودن آینده‌یی که تحلیلگر بازارهای نوظهر در گفت‌وگو با بلومبرگ آن را وعده می‌دهد،
مشخص شود.
به واسطه همین وضعیت است که وقتی عماد مشتاق از کلمه 130 دلار استفاده می‌کند، مجری شبکه تلویزیونی بلومبرگ با تاکید می‌پرسد: « پس شما چنین قیمتی را برای نفت پیش‌بینی می‌کنید، اما چه زمانی؟» وقتی تحلیلگر بازارهای نفت در پاسخ می‌گوید که از نگاه او تا سال 2017 قیمت نفت قطعا حوالی 100 دلار خواهد بود، «چرایی» این اتفاق دومین پرسش مطرح شده از سوی مجریان بلومبرگ است. مشاور بازارهای سهام جهانی دلیل چنین پیش‌بینی را این‌گونه مطرح می‌کند: « سال گذشته ما شاهد مازاد عرضه در بازار جهانی نفت بودیم و در نهایت بهای نفت به نصف قیمت خود از ژوئن 2014 رسید. حال اگر نگاهی به ساختار فعلی کاهش قیمت نفت بیندازید، خواهید دید که ما در اوج وضعیت کونتانگو هستیم. (کونتانگو وضعیتی در بازارهاست که قیمت‌های فعلی معامله از قیمت‌های آتی کمتر هستند).»
عماد مشتاق ادامه می‌دهد: « پس از سال 2009 برای سه سال قیمت نفت روندی صعودی در پیش گرفت اکنون اما هزینه‌های سرمایه‌گذاری در حال کم شدن است. ما شاهد کاهش هزینه‌ها هستیم. اگر سرمایه‌گذاری در نفت را به‌طور متوسط 20 دلار در ازای هر بشکه در نظر بگیریم ظرف 4 تا 5 سال آینده شاهد محو شدن 4 تا 5 میلیون بشکه نفت خام در روز از بازارهای جهانی خواهیم بود.»
عدم تحقق جذب سرمایه در ایران
تحلیلگر بازارهای نوظهور که پیش از این به عنوان منتقد فیلم نیز فعالیت کرده است در ادامه اظهارات خود به تحولات در عراق اشاره کرده و اظهار می‌کند که در سال‌های آینده شاهد از هم گسیختگی در عراق خواهیم بود که منجر به جدا شدن «کردستان» می‌شود. مشتاق سپس به «ایران» اشاره می‌کند. در حالی که بیژن زنگنه وزیر نفت پیش از این در پاسخ به «تعادل» مطرح کرده بود که صنعت نفت ایران در حال حاضر به 200 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری احتیاج دارد، عماد مشتاق از نیاز این صنعت برای جذب 30 میلیارد دلار سرمایه در سال گفته و تاکید می‌کند که صنعت نفت ایران به «بودجه‌های کلان» احتیاج دارد. بودجه‌های کلانی که او معتقد است «محقق نخواهد شد» سومین اتفاق در زمینه کاهش عرضه از دیدگاه این تحلیلگر، عربستان سعودی است. او در این زمینه می‌گوید: « نگاهی به عربستان سعودی بیندازید، آنها میزان صادرات خود را حفظ می‌کنند اما تا سال آینده تولید نفت آنها به زیر 10 میلیون بشکه در روز خواهد رسید. »
نکته جالب توجه این است که مشتاق، در میان تمام تولیدکنندگان، امریکایی‌ها را در وضعیت بهتری توصیف کرده و از تولیدکنندگان شیل با عنوان «گرگ‌هایی که از صخره» می‌پرند یاد می‌کند، او در این زمینه می‌گوید: « در نهایت ایالات متحده امریکا موفق خواهد شد؛ برای نفت شیل قضیه به شکلی است که گویی گرگی است که روی صخره‌ها می‌دود. تعداد چاه‌ها و دکل‌های حفاری آن‌قدر مهم نیست، شما باید به آمار واقعی تولید نگاه کنید. پس شیل امریکا در سال جاری تا سال آتی همچنان به تولید خود ادامه خواهد داد و موفق خواهد شد.»
با نگاهی به این اظهارات مطرح شده از سوی عماد مشتاق و با توجه به اینکه در مورد ایران قطعا افزایش عرضه حال با مقداری مبهم، پیش رو خواهد بود و کاهش صادرات عربستان به زیر 10 میلیون بشکه نیز منجر به تغییری چشمگیر نخواهد شد، محتمل‌ترین نتیجه این است که از دیدگاه او «عراق» جدی‌ترین تغییرات را با کاهش عرضه در آینده بر بازار نفت خواهد گذاشت.
روسیه، برنده بزرگ
اما چه کشوری مهم‌ترین برنده نفت 130 دلاری در سال 2017 خواهد بود؟ پاسخ عماد مشتاق «روسیه» است. او در حالی که به شوخی از عدم علاقه خود به ساختار دولتی روسیه می‌گوید، اظهار می‌کند که این کشور بزرگ‌ترین برنده نفت 130 دلاری خواهد بود. او ادامه می‌دهد: « شما باید چندین دلار صرف اکتشاف و تولید کنید و بعد آن را مقابل پالایشگران قرار دهید؛ هزینه نهایی برای پالایشگران بسیار مهم است چرا که اکنون شاهد سقوط قیمت نفت هستیم؛ این همان چیزی است که در «بک واردیشن» (وضعیتی که قیمت‌های آتی کمتر از قیمت‌های فعلی است) نیز شاهد آن هستیم. »
از سوی دیگر این تحلیلگر معتقد است که این قیمت نفت خام منجر به «سیالیت پول» و برتری پول نقد در تولیدکنندگان نفت‌خام حاشیه خلیج‌فارس خواهد شد. وضعیتی که پیش از این منجر به 5 برابر شدن ارزش بازار سهام در عربستان سعودی شده است. وقتی مشتاق به چنین تغییری در وضعیت کشورهای حاشیه خلیج‌فارس اشاره می‌کند، مجری برنامه این پرسش را با او طرح می‌کند که آیا شما قصد دارید سهام عربستان سعودی را خریداری کنید؟ یا دیگر کشورهای حاشیه خلیج‌فارس فرصت‌های بهتری را برای نفت 130 دلاری خواهند داشت؟
نخستین پاسخ مشتاق «ایران» است. او اظهار می‌کند: « ایران در سال آینده که به روی سرمایه‌گذاران خارجی باز می‌شود احتمالا عالی خواهد بود. ذخایر عظیمی در آنجا وجود دارد. » او ادامه می‌دهد: « به نظرم اگر نگاهی به ابوظبی، قطر و عربستان سعودی بیندازید؛ اینها قطعا بازارهای بسیار امنی و مطمئنی خواهند بود. بر اساس شاخص بازارهای نوظهور، بازار عربستان سعودی جایگاه باثباتی دارد. ابوظبی البته نسبت به ابتدای سال، 6درصد پایین‌تر است اما راه خود در مسیر بازارهای نوظهور باز کرده است و حتی می‌تواند جزو بزرگ‌ترین تولیدکنندگان نفت باشد. وضعیت پاداش ریسک در این کشورها بسیار خوب است چرا که در وضعیت سقوط بسیار امن هستند. » مشتاق البته در نهایت به این مساله اشاره می‌کند که عدم کنترل چنین وضعیتی در نهایت به «انفجار» منجر خواهد شد.
