گروه تعاون هادی آذری
طراحی پایدار، کشاورزی پایدار و انرژی پایدار همگی امروزه دیگر مفاهیمی آشنا برای ما محسوب می‌شوند. بیمه‌ها در کنار بازار بورس، بانک‌ها و موسسات مالی در دهه‌های اخیر از تاثیرگذاری و نفوذ بالایی در جوامع معاصر برخوردار شده‌اند. درحالی که هدف از شکل‌گیری بیمه‌ها ارتقای سطح رفاه اجتماعی و آسودگی خاطر شهروندان بوده است، با بدل شدن بیمه‌ها به بنگاه‌های اقتصادی، این رسالت تاحدودی در پس پشت کسب منفعت و سود بیشتر کمرنگ شده و به‌دست فراموشی سپرده شده است تاحدی که در ایالات‌متحده بیمه‌ها برای کسب سود بیشتر و عدم پرداخت حق بیمه بیماران با استخدام کارگاه‌های خصوصی به تفتیش در سابقه و گذشته بیمار می‌کنند تا با به‌دست آوردن مدارک و شواهدی دال بر احتمال آگاهی بیمار از بیماری خود پیش از بیمه شدن، از پرداخت حق بیمه او سر باز زنند.
با این حال، در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته که رفاه اجتماعی ازجمله مولفه‌های توسعه پایدار محسوب می‌شود، مقوله‌یی چون بیمه تامین‌اجتماعی یکی از دستاوردهای بزرگ نهضت‌های مردمی و دولت‌های رفاه در برابر ترک‌تازی‌های نظام سرمایه به‌شمار می‌آید. تعاونی بیمه، نوعی شرکت تعاونی است که هد‌فش تامین بیمه برای همان افراد‌ی است که اد‌اره این شرکت را دراختیار دارند که در ادامه این خدمات می‌تواند به افراد غیرعضو نیز تسری یابد. درواقع تعاونی‌های بیمه جایگزینی برای هر د‌و شکل بیمه د‌رمانی د‌ولتی و خصوصی محسوب می‌شوند. نخستین تجربه‌ها در زمینه تعاونی‌های بیمه به سال‌های میانی قرن هجدهم میلادی در ایالات‌متحده بازمی‌گردد که برای جبران خسارات ناشی از آتش‌سوزی‌های گسترده در ایالت فیلادلفیای این کشور شکل گرفت. حدود یک قرن بعد، یک بیمه آتش‌سوزی دیگر با ساختاری مشابه در بریتانیا تشکیل شد که امروزه یکی از قدیمی‌ترین بیمه‌های فعال در این کشور محسوب می‌شود.
اما تکلیف بیمه پایدار چه می‌شود؟ گروه تعاونگران که یک شرکت کانادایی فعال در زمینه بیمه و خدمات مالی است، پیشگام ورود اصول پایداری به خدمات بیمه‌یی و مالی شده است. این بیمه تعاونی توسط کشاورزانی تاسیس شد که بخش زیادی از د‌ارایی‌ها، اند‌وخته و بیمه عمر خود را در د‌وران کساد‌ی بزرگ ازد‌ست د‌اد‌ه بود‌ند. همین مساله باعث شد تا آنها به شرکت‌های بیمه مرسوم بد‌بین شوند و برای حل مشکلات خود تصمیم به تاسیس و راه‌اند‌ازی یک بیمه تعاونی بگیرند. البته این مسیر با د‌شواری‌های بسیاری همراه بود که از آن جمله می‌توان به بی‌تجربگی در زمینه صنعت بیمه، امکانات و منابع مالی محد‌ود همچنین رقابت شد‌ید اشاره کرد. ابتد‌ا این کشاورزان در کنار کارهای روزمره به فروش بیمه عمر نیز می‌پرد‌اختند. در سال1945 آنها با د‌ریافت یک وام قرض‌الحسنه به مبلغ 25هزار دلار، تجارت خود را به سرعت توسعه د‌اد‌ه و در عرض چند سال موفق به تاسیس شعبی در ایالت‌های مختلف کانادا شد‌ند. در حال حاضر این شرکت تعاونی بیش از 5هزار نفر را در استخدام خود دارد و در سال2014 توانست با گردش مالی 3.5میلیارد دلاری، درآمدی معادل 137میلیون دلار را برای
خود ثبت کند.
کتی باردزویک رییس و مدیرعامل این گروه که اعضای آن سازمان‌های تعاونی و اتحادیه‌های اعتباری را دربرمی‌گیرد، در این رابطه می‌گوید: «در سال‌های اخیر بحث‌های زیادی پیرامون مفهوم پایداری در سراسر جهان درگرفته اما تعاونی‌ها در ذات خود این ظرفیت و توانایی را دارند به سازمان‌ها و نهادهایی که از اصول پایداری در ارتباط با حوزه‌های اجتماعی، اقتصادی و محیط‌زیستی برخوردارند، کمک رسانند.» پایداری که به‌معنای رفع نیازهای امروز بدون ضربه زدن به قابلیت نسل‌های آینده در تامین نیازهای خود است، همواره عنصری بنیادین و اساسی در تعاونی‌ها بوده و گروه تعاونگران نیز از این قاعده مستثنی نیست.
این گروه نخستین و تنها شرکت در امریکای‌شمالی محسوب می‌شود که معاهده‌نامه بیمه پایدار که از حمایت سازمان ملل نیز برخوردار است، را امضا کرده است. این معاهده‌نامه درواقع چارچوبی برای شرکت‌های بیمه ایجاد می‌کند تا تهدیدها و فرصت‌های محیط‌زیستی، اجتماعی و حاکمیتی را به شکلی بهتر مدیریت کنند. یکی از خدمات ارائه شده توسط این شرکت، بیمه منزل حفاظت محیطی است که طبق آن مالکان می‌توانند اموال آسیب‌دیده را با محصولات دوستدار محیط‌زیست و پایدارتر تعویض کنند. علاوه بر این، مالکان خودروهای هیبریدی نیز در پرداخت حق بیمه خود از 5درصدی تخفیف برخوردار خواهند بود. گذشته از توجه به مقوله پایداری محصولات و خدمات، به گفته مدیرعامل این شرکت، یکی از اهداف این گروه به صفر رساندن تولید گازهای گلخانه‌یی توسط این شرکت تا سال2020 خواهد بود. این گروه بیمه که یکی از اعضای اصلی شورای سرمایه‌داری پاک محسوب می‌شود، از پروژه‌های مبتکرانه در زمینه توسعه پایدار نیز حمایت و پشتیبانی می‌کند. در این زمینه می‌توان به برنامه ایمپکت اشاره کرد که با هدف بسیج نیروهای مبتکر جوان برای مقابله با چالش‌های محیط‌زیستی، اجتماعی و اقتصادی جوامع مختلف است.
باردزویک در همین رابطه می‌گوید: «ما با دانشگاه‌های مختلفی در حال رایزنی و همکاری هستیم تا نیروهای جوان را در رشته‌های مختلف مانند بیولوژی و فلسفه که علاقه‌مند به مقوله توسعه پایدار هستند را گرد هم آوریم.» طبق این برنامه، دانشجویان در کارگاه‌ها شرکت کرده و منابعی دراختیار آنها گذاشته می‌شود تا به پیشبرد طرح‌های محلی و منطقه‌یی کمک شود. به‌عنوان مثال، یکی از شرکت‌کنندگان در این کارگاه‌ها، از یک کمک مالی 5هزار دلاری به‌منظور اجرای یک طرح آموزشی بهره گرفت. او در این طرح قصد آموزش شهروندان کالیاری پیرامون زنبورداری در شهرها را داشت. یک شرکت‌کننده دیگر از این کمک مالی برای ترویج استفاده و مصرف آب لوله‌کشی به جای آب بسته‌بندی شده استفاده کرد.
باردزویک بااشاره به تنوع شرکت‌های عضو در این گروه که شامل تعاونی‌های کشاورزی، مالی، خدماتی، خرده‌فروشی، سلامت و کارگری می‌شود، این مساله را یکی از نقاط قوت این گروه در پیگیری و پیشبرد ماموریت خود در زمینه توسعه پایدار عنوان کرد. او در همین رابطه گفت: «فکر نمی‌کنم که هیچ تعاونی در کشور از تنوع عضویت ما برخوردار باشد که یکی از نقاط قوت گروه ما محسوب می‌شود. این مساله به ما قابلیت و انعطاف‌پذیری‌هایی می‌دهد که دیگر تعاونی‌ها فاقد آن خواهند بود. هدف ما این است تا پایداری را بیش از پیش به نهضت تعاون در کانادا وارد کنیم.»
باوجود سابقه 250ساله تعاونی‌های بیمه در جهان غرب و تجربه‌های موفق اخیر تاسیس تعاونی‌های بیمه در کشورهایی چون ترکیه و ایران، این شرکت‌ها هنوز نتوانسته‌اند آن‌طور که باید و شاید جایگاه خود را در این صنعت پیدا کنند. این درحالی است که رعایت اصول دموکراتیک و رسالت تعاونی‌ها درراستای گسترش عدالت و رفاه اجتماعی می‌تواند نقطه تمایز آنها از بیمه‌های خصوصی که تنها سود و منفعت شرکتی را مدنظر قرار می‌دهند، محسوب شده و با جذب اعتماد آحاد مردم علی‌الخصوص اقشار آسیب‌پذیر علاوه بر فراهم آوردن زمینه گسترش و شکوفایی تعاونی‌های بیمه، از طریق ارائه خدمات بیمه‌یی پایدار، گامی بزرگ در جهت تحقق عدالت اجتماعی نیز محسوب شود.
