گروه غذا و دارو
روزی بشر فکر میکرد که در صورت ابتلا به سرطان، مرگ حتمی است. البته حق داشت چراکه سرطان مرضی ناشناخته بود که درمان آن یا ناممکن به شمار میرفت یا با هزینه بالا و تحمل مشقت زیاد امکانپذیر بود. امروزه اما این باور در رده باورهای غلط طبقهبندی میشود چراکه با پیشرفت علم و پیدایش روشهای نوین، درمان سرطان ممکن و در دسترس است.
اما نکته قابل توجه این است که با وجود میسر شدن درمان سرطان همچنان قربانی میگیرد و مرضی ترسناک به حساب میآید. دلیل این اتفاق بیش از آنکه عجیب باشد، تاسفبار است؛ سرطان در مراحل اولیه و قابل درمان تشخیص داده نمیشود. بیشتر قربانیان سرطان وقتی به بیماری خود پی میبرند که کار از کار گذشته است.
یکی از انواع سرطان که بسیار شایع محسوب میشود، سرطان سینه است. این سرطان که نزدیک به 25درصد آمار ابتلا به بیماری را به خود اختصاص داده بیشتر در میان زنان شایع است. به طوری که تنها 2درصد از مبتلایان به این بیماری مرد هستند و باقی را زنان تشکیل میدهند. اهمیت مقابله با این بیماری به حدی است که در سطح جهانی، ماه اکتبر به عنوان ماه آگاهیبخشی در باره سرطان پستان شناخته شده است. در ماه اکتبر در تمام جهان همایشها و رویدادهایی برای افزودن اطلاعات جمعیت به خصوص زنان درباره این سرطان برگزار میشود. ایران نیز از این قضیه مستثنا نیست.
تجهیزات لازم وجود ندارد
در نیمه دوم مهر که مصادف با ماه اکتبر است، همایشهای گوناگونی در ارتباط با سرطان پستان و راهکارهای مقابله با آن برگزار شد. همایش نیازسنجی بیماران سرطان پستان یکی از این همایشها بود که به بررسی علل ناتوانی نظام سلامت کشور از تشخیص زودهنگام سرطان سینه میپرداخت. آزاده جولایی، دبیر این همایش و جراح سرطان پستان یکی از سخنرانان مراسم بود که در باره ضرورت آن گفت: «اکنون سن ابتلا به سرطان در کشور کاهش یافته و سرطان سینه در این میانه رکورددار محسوب میشود چراکه دختران 30 تا 40ساله در معرض ابتلا به آن هستند. برای جلوگیری از ابتلا به سرطان یا تشخیص زودهنگام آن، غربالگری سرطان سینه ضروری است و این هدفی است که همایش نیازسنجی بیماران سرطان پستان
دنبال میکند.»
جولایی همچنین به ضعف دستگاههای تشخیص سرطان سینه یا همان ماموگرافی در ایران اشاره کرد و ادامه داد: «تشخیص دیرهنگام سرطان سینه، هزینه مالی و جانی زیادی را به خانوار و دولت تحمیل میکند. در صورت شناسایی یک بیمارستان دولتی به عنوان قطب تشخیص و درمان سرطان سینه و تجهیز آن با دستگاههای به روز میتوان از تحمیل این هزینهها جلوگیری کرد.»
ایران از منظر ابتلا به سرطان سینه در موقعیت خطرناکی قرار گرفته است. طبق آمارهای رسمی سالانه 1.6میلیون نفر در جهان به سرطان سینه مبتلا میشوند که نزدیک به 10هزار نفر از آنها در ایران زندگی میکنند. هر چند تعداد مبتلایان به این بیماری در ایران نسبت به کشورهای توسعه یافته کمتر است اما متاسفانه کشور ما از نظر سرعت رشد بیماری در جایگاه اول قرار دارد. این مهم باعث شده تا دولت به فکر مقابله جدی با سرطان سینه باشد. علی مطلق، رییس اداره مبارزه با سرطان وزارت بهداشت که میهمان همایش نیازسنجی سرطان پستان بود در این مراسم به گوشهیی از اقدامات دولتی اشاره کرد و گفت: «به زودی 180مرکز تشخیص زودهنگام سرطان سینه در سراسر کشور تاسیس میشود.»
درمان حق بهداشت را میخورد
اما چه عاملی باعث شده که با وجود دغدغهمندی دولت همچنان کشور با ضعف تشخیص سرطان مواجه باشد؟ «تعادل» برای بررسی این موضوع با رییس انجمن خون و سرطان کودکان ایران تماس گرفت. حسن ابوالقاسمی در این باره به «تعادل» گفت: «نظام سلامت ایران با مشکلات بنیادی و زیرساختی روبهروست. مشکل ما اینجاست که تمام بودجه سلامت را در درمان هزینه میکنیم و بودجهیی برای بهداشت باقی نمیماند. این درحالی است که سرمایهگذاری در بهداشت میتواند باعث جلوگیری از ابتلا به بیماری سرطان یا تشخیص زودهنگام آن شود.» وی همچنین به هزینههای بالای سرطان برای نظام درمان کشور اشاره کرد و ادامه داد: «سرطان اکنون هم در طبقهبندی بیماریهای غیرواگیر هم رده بیماریهای قلبی و عروقی است و تقریبا پرهزینهترین بیماری محسوب میشود.» درمان سرطان به لطف پیشرفت علم امکانپذیر شده و این بیماری دیگر آن کابوس مرگباری که میشناختیم، نیست. اما ضعف در تشخیص آن گرهیی است که در کلاف سلامت کشور وجود دارد. سرمایهگذاری در این موضوع میتواند بسیاری از هزینههای آتی این نظام را کاهش دهد و این مسالهیی است که باید مورد توجه وزارت بهداشت قرار گیرد.