ناتوانی حزب عدالت و توسعه ترکیه برای تشکیل دولت ائتلافی، برگزاری انتخابات مجدد را در 10 آبان اجتنابناپذیر کرد. در روزهایی که ارزش لیر پایین میآید و سرکوب رسانهها رو به افزایش است، این انتخابات برای تعیین کردن گفتمان آتی سیاسی در ترکیه نقش حیاتی دارد. به نوشته سایت گلوبال ریسک، عدم انسجام سیاست خارجی باعث انزوای ترکیه شده است.
آنکارا همچنان با تهدید فزاینده داعش، تقویت حکومت بشار اسد و احتمال جنگ داخلی با پکک روبهرو است.
تا پیش از انتخابات دوره قبل حزب عدالت و توسعه به رهبری احمد داوداوغلو از کسب اکثریت در مجلس مطمئن بود. طرفداران حزب معتقد بودند پس از کسب اکثریت در مجلس میتوانند دیدگاه رجب طیب اردوغان را درباره ترکیه جدید اجرا کنند. دیدگاهی که براساس آن قانون اساسی تغییر میکند تا منصب ریاستجمهوری و قوه اجراییه اختیارات بیشتری داشته باشد. کسب 258کرسی در مجلس نتیجه انتخابات قبل برای حزب عدالت و توسعه بود. حزب مخالف مردم جمهوری 132کرسی و حزب دموکراتیک خلق 80کرسی به دست آورد. داود اوغلو نتوانست در مدت 45 روزه قانونی، ائتلاف ایجاد کند. حالا درحالی که کمتر از یک ماه با انتخابات جدید فاصله داریم 4 نتیجه متصور است:
1- پیروزی حزب عدالت و توسعه با اکثریت چشمگیر، این حزب به 367کرسی نیاز دارد تا اکثریت را برای تشکیل دولت به دست آورد. اگر این حزب 60 درصد آراء را کسب کند 400کرسی را به خود اختصاص خواهد داد. در این صورت، حزب خواهد توانست دیدگاه ترکیه جدید را به اجرا درآورد و تغییرات لازم را در قانون اساسی صورت دهد. نظرسنجیها حاکی از آن است که این نتیجه نامحتمل است. بسیاری معتقدند که اردوغان بر آتش جنگ با کردها دمیده است تا قدرت را متمرکز و حزب دموکراتیک خلق را منزوی کند.
2- هیچ حزبی اکثریت به دست نیاورد. این محتملترین نتیجه است، اگر نتیجه انتخابات طبق نظرسنجیها باشد، نتیجه انتخابات جدید تا حد زیادی شبیه انتخابات دور قبل خواهد بود. احتمالا حزب عدالت و توسعه ناچار خواهد شد با یک یا دو حزب ائتلاف تشکیل دهد. ائتلاف عدالت و توسعه با حزب دموکراتیک خلق بسیار بعید است چون به نظر میرسد این حزب با پکک ارتباط دارد. اما احتمال تشکیل ائتلاف با حزب راستگرای جنبش ملیگرا وجود دارد. این حزب 5 شرط برای حضور در ائتلاف گذاشته است ازجمله استعفای اردوغان از ریاستجمهوری که عدالت و توسعه با آن موافقت نخواهد کرد. این درحالی است که اردوغان بیعلاقگی خود را به تقسیم کردن قدرت با دیگر احزاب پنهان نکرده است.
3- انتخابات دیگری برگزار شود، اگر ائتلاف شکل نگیرد، اردوغان میتواند در جایگاه رییسجمهور انتخابات دیگری اعلام کند. این اقدامی خطرناک است که میتواند بخش بزرگی از پایگاه اجتماعی عدالت و توسعه را از بیثباتی دولت به تنگ آورد. با افزایش تورم و مشکلات اقتصادی، پایگاه سنتی عدالت و توسعه بیش از پیش فشار را نسبت به چند سال قبل احساس خواهد کرد. از آنجا که اردوغان سیاستمدار بلندپروازی است، ممکن است باعث نابودی حزبی شود که به ایجاد آن کمک کرد.
4- انتخابات باطل یا وضعیت اضطراری اعلام شود، این نتیجه بسیار نامتحمل است. در صورتی که انتخابات به علت مشکلات شرق ترکیه باطل شود احتمال آن وجود دارد که دولت از کارکرد باز بماند. دولت موقت جاری تاثیر چندانی در اداره کشور نداشته و بسیاری از کارکردهای آن متوقف شده است. آنچه خطر بیشتری در بردارد، آن است که اردوغان به علت مشکلات فزاینده در شرق کشور در جنگ با پکک وضعیت اضطراری اعلام کند. پاکسازی ارتش در سال 2011 توسط اردوغان احتمال بروز کودتا برای سرنگونی وی را بسیار بعید کرده است. پرسش این است که آیا اردوغان به قدری سودای افزایش قدرت اجرایی را دارد که میخواهد ترکیه را پاره پاره کند. در این صورت، دوره لیبرال دموکراسی سکولار در ترکیه به پایان میرسد و در هنگامه آشوب در خاورمیانه، یک مرد قدرتمند دیگر در منطقه ظهور میکند.