گروه تعاون
شهسوار که به معنای سوار دلیر و ماهر در سواری اسب آمده است، شهری است در میان مرز استان مازندران و گیلان که مرکباتش زبانزد خاص و عام است. اما این شهر که از دیرباز مرکز کاشت مرکبات بوده، مامن یکی از قدیمی‌ترین تعاونی‌های کشور در زمینه باغداری نیز هست. از قدیم‌الایام مردم ایران معتقد بودند که حل معضلات منوط به همکاری افراد با یکدیگر است. هر قدر در راه بالا بردن سطح زندگی و بهبود محیط خود با یکدیگر همبستگی بیشتر باشد زودتر و بهتر به هدف می‌رسند. به همین جهت استقبال از شرکت‌های تعاونی زیاد بود و وسیله حل بسیاری از مشکلات مردم شد. اما این نوع فعالیت با بی‌مهری‌هایی که به خود دید از توسعه‌یی که برای آن پیش‌بینی شده بود، دور ماند.
کشاورزان شهسوار از سال 37 زمین‌های مزروعی خود را زیرکشت درختان مرکبات بردند ولی هماهنگی بین باغداران و دستگاه‌های مسوول تا 15سال بعد به وجود نیامد و همین امر موجب ضرر و زیان کشاورزان شد. وقتی محصول فراوان می‌شد هیچ دستگاهی خود را مسوول بازاریابی و عرضه بهتر آن نمی‌دانست. به همین جهت کشاورزان به همکاری و تعاون روی آوردند تا بسیاری از مشکلات خود را رفع کنند. کشاورزان با تشکیل شرکت‌های تعاونی در دهه 30 و 40 توانستند تجدید قوا کنند و این شرکت‌های تعاونی بودند که ضوابطی را بین باغداران و دستگاه‌های ذی‌ربط به وجود آوردند که اصول صحیح تولید و عرضه درست آن با اصول تعاون به بهزیستی کشاورزان منجر شد.
پرورش و تولید مرکبات در کشور با آنکه در سال 49 سابقه طولانی نداشت اما یکی از بهترین رشته‌های تولیدی و کشاورزی به حساب می‌آمد. در تنکابن از ابتدای امر به علت مساعد بودن زمین با آب و هوا، زمین‌ها به کشت پرتقال اختصاص یافت و مرکز اصلی آن مناطق شهسوار شد.
مردم شهسوار که کم‌کم به اهمیت تولید پرتقال پی بردند دست به کار شده و زمین‌های زارعی خود را به کشت پرتقال اختصاص دادند. در سال 49 بیش از 20هزار هکتار زمین زیرکشت مرکبات بود و کمتر کسی در حوزه شهسوار پیدا می‌شد که به کار تولید پرتقال اشتغال نداشته باشد تا جایی که کل اقتصاد شهسوار بستگی به تولید و عرضه مرکبات اختصاص پیدا کرد. آنچه که مردم در بساط داشتند، صرف هزینه پرورش و تولید پرتقال بود. مردم این رویه را تا جایی پیش بردند که به زندگی بهتر و امکانات عالی دست پیدا یافتند. فعالیت ادامه یافت و اوقات همگان صرف توسعه باغات شد عده‌یی از افراد مطلع به امر کشاورزی و علاقه‌مند به اصول تعاون در سال 1345 با سرمایه‌یی بیش از 2میلیون تومان مبادرت به ایجاد شرکت تعاونی مرکبات کردند و برای حمایت از باغداران و تولید‌کنندگان و مصرف‌کنندگان با اخذ وام از بانک‌ها کارخانه عظیمی به نام کارخانه استاندارد مرکبات از خارج به شهسوار وارد کردند تا محصول مرکبات را با اصول بهداشتی و ضد عفونی به صورت استاندارد و مرغوب عرضه کنند.
شرکت تعاونی مرکبات شهسوار با توجه به نهضت تعاون تشکیل یافته و عده‌یی صاحب نظر و مطلع به امر باغداری در آن عضو شدند. بدین‌ترتیب کار با اصول اساسی تعاون آغاز شد. متاسفانه دو سال بعد از اداره فعالیت این شرکت نگذشته بود که سوانح جوی شرکت تعاونی و تولید مرکبات شهسوار را غافلگیر کرد و با نزول برف سنگین کارخانه‌یی که با 2میلیون تومان (حدود یک تا یک‌ونیم میلیارد تومان کنونی) صرف هزینه احداث شده بود، تعطیل شد و شرکت با ضرر جبران عظیمی مواجه شد. کمبود محصول سال‌های بعد و توفان سال 48 مزید بر علت شد و شرکت تعاونی مرکبات شهسوار مجال مقابله با این حوادث گوناگون را پیدا نکرد و مبالغ زیادی از سرمایه اولیه خود را از دست داد. به طور کلی تا سال 48 کارخانه مرکبات شهسوار تعطیل و از آن بهره‌برداری نشد.
طبیعی است هر شکست پیروزی در بر خواهد داشت. اعضای این شرکت مجدد فعالیت خود را از سر گرفتند و ضمن تماس با فروشگاه‌های بزرگ پایتخت (تهران) به ترمیم خرابی‌ها پرداخته و با صرف هزینه مجدد کارخانه استاندارد مرکبات شرکت تعاونی را به کار انداختند. حاج‌تقی شرافتی، مدیرعامل شرکت تعاونی و تولید مرکبات شهرستان شهسوار می‌گوید: «هدف‌های عالی‌تر هموار کرده‌ایم و از اینکه در اثر سوانح مختلف جوی نیمی از سرمایه خود را از دست دادیم، ناراحت نیستیم. با تلاش خسارت گذشته را جبران خواهیم کرد.»
در نتیجه تماس‌هایی که از سوی مدیریت این تعاونی با مسوولان امر برقرار شد، این تعاونی موفق شد که میزان قابل‌توجهی محصول سرت شده کارخانه استاندارد مرکبات را در سال 49 در 25فروشگاه بزرگ در نقاط مختلف تهران عرضه کند و محصول مرکبات را از باغداران با قیمت منصفانه خریداری و پرتقال‌ها را پس از سرت کردن درجه‌بندی و در بسته‌های مختلف با آرم شرکت تعاونی و تولید مرکبات به تهران صادر کند. اعضای شرکت تعاون امیدوارند بتوانند در آینده با کمک دولت محصول مرکبات نخستین کارخانه استاندارد شده کشور را با طریقی بهتر ضدعفونی و به طریق بهداشتی به بهترین وجه و با قیمت عادلانه در اختیار مصرف‌کنندگان قرار دهد.حاج‌تقی شرافتی، مدیرعامل شرکت تعاونی و تولید مرکبات شهرستان شهسوار در این مورد می‌گوید: «ما در عصری زندگی می‌کنیم که بسیاری از مشکلات را به آسانی حل و راه را برای رسیدن به هدف‌های عالی‌تر هموار کردیم. با اطمینانی که به نهضت مقدس تعاون داریم اطمینان حاصل است که با ایجاد هماهنگی بین کلیه باغداران مرکبات مازندران و تلاش و پیگیری که این شرکت معمول می‌دارد، تصمیم داریم که به اتکای نهضت تعاون این واحد عظیم تولیدی را به حد اعلای رشد
برسانیم و نتیجه مثبتی عاید شرکت تعاون و تولید مرکبات کنیم. امیدواریم با کمک دولت و معاضدت‌های یکدیگر محصول مرکبات شمال را به آن اندازه توسعه دهیم که علاوه بر تامین مصرف داخل کشور همه ساله مقدار معتنابهی هم به کشورهای خارج صادرات داشته باشیم».
منبع: کیهان- سال 94
