بدون شک تهدیدها و مشکلاتی که داعش برای امنیت منطقه خاورمیانه به وجود آورده از عوامل اساسی در همکاری ضمنی تهران با واشنگتن و همچنین گشایش باب تازه‌یی در روابط ایران با عربستان و حتی مصر بوده است، اما نباید فراموش کرد که همکاری تهران، ریاض، واشنگتن و قاهره در چارچوب عملیات علیه داعش بدون حاشیه و عواقب نخواهد بود. از سوریه تا یمن و بحرین و از آنجا تا لبنان و فلسطین شاهد تقابل منافع تهران با ریاض و واشنگتن هستیم. تهران به خوبی می‌داند که مصر از باب مشروعیتی که در جهان عرب با اکثریت سنی دارد تا چه اندازه مهم است. شاید بر همین اساس است که به واسطه تلاشی که برای بسیج اعراب سنی علیه داعش دارد تمایل به رفع تنش در روابطش با قاهره دارد، به علاوه همزمان امریکا نیز بر عادی‌سازی روابطش با مصر تمرکز کرده است. امریکا، به تسهیلات نظامی مصر به ویژه به عبور ناوهای هواپیمابر خود از کانال سوئز برای انجام حملات منظم علیه داعش نیازمند است. از طرفی شاید به همین دلیل بود که تهران موافقت کرد، حسین امیرعبداللهیان، معاون وزیر امور خارجه ایران اخیرا به ریاض سفر کند و بعد از مدت‌ها ممانعت، عشایر سنی در عراق بپذیرند که علیه داعش اقدام کنند، مساله‌یی که شاید بتوان گفت از ثمرات سفرهای امیرعبداللهیان به ریاض بوده است. با وجود اینکه رسما تهران هر گونه همکاری امنیتی با واشنگتن را در عراق رد کرده است، بر اساس اخبار رسانه‌های خارجی و آن چه کاخ سفید به صراحت به آن اعتراف کرده، ایالات متحده از اطلاعات امنیتی ایران در عراق برای حمله به پایگاه‌های نیروهای داعش استفاده کرده است. از طرفی نشست پاریس برای حل بحران عراق دیروز درحالی به پایان رسید که با وجود درخواست عراق برای حضور ایران و مخالفت قطعی امریکا و نارضایتی ضمنی کشورهای حاشیه خلیج فارس، ایران در این نشست حضور نداشت. با این حال با آغاز به کار دولت یازدهم و تحولات یک‌سال گذشته این پیام را برای همگان داشته است که امکان گشایش در روابط تهران و واشنگتن وجود دارد. در طول یک‌سال اخیر، اعراب همواره از اینکه در گشایش روابط میان تهران با واشنگتن جایی برای آنها در نظر گرفته نشود و بر اساس توافق تهران و واشنگتن، ایران در خاورمیانه دست برتر را داشته باشد، همواره نگران بوده و هستند. تحت تاثیر همین نگرانی‌ها، امریکا قصد داشته تا به همراه کشورهای عربی پیمان بین‌المللی مبارزه با دولت اسلامی داعش را تشکیل دهد. ظاهرا امریکا نگران این است که مبادا کشورهای سنی عرب حوزه خلیج فارس به دلیل وجود ایران از همکاری در این پیمان خودداری کنند. از سویی، هر گونه پیشرفت در مذاکرات 1+5، بر سر پرونده هسته‌یی و حرکت درمسیررسیدن به نتیجه مطلوب، این نگرانی را برای کشورهای عربی دارد که امریکا در موضعی قرار بگیرد تاچاره‌یی جز برقراری رابطه با ایران نداشته باشد و در نهایت نفوذ و تاثیر غیرقابل انکار ایران در منطقه را بپذیرد.
اعراب، نگران گشایش رابطه ایران و امریکا
ارسال نظر
