گروه جهان
انتخابات پارلمان محلی منطقه کاتالونیا در اسپانیا در حالی برگزار میشود که به نظر میرسد احزاب استقلالطلب کاتالان شانس زیادی برای کسب اکثریت دارند. این انتخابات ممکن است در نگاه اول کم اهمیت به نظر برسد اما در صورت پیروزی قاطع هواداران استقلال، روند جدایی کاتالونیا از اسپانیا و برگزاری همهپرسی احتمالی به واقعیت نزدیک میشود.
به گزارش یورونیوز، آمارموسسات نظرسنجی نشان میدهند که احزاب مخالف مادرید و حامیان استقلال از جمله ائتلاف استقلالطلبان و کمونیستها بیش از ۶۰ تا ۷۰درصد کرسیهای پارلمانی را از آن خود میکنند. رای اکثریتی که مادرید و نخستوزیر اسپانیا «ماریانو راخوی» را نگران کرده است.
بی دلیل نبود که جمعه آرتور ماس رییس منطقه کاتالونیا و یکی از طراحان اصلی همهپرسی استقلال در میان هوادارانش به زبان کاتالان گفت: «دیدار ما پای صندوقها خواهد بود. رایی که اینبار ما را به سوی رفاه اقتصادی، عدالت اجتماعی، همبستگی و فرصتهای برابر رهنمون میکند. این رای امید است، برای پروژهیی مشترک، برای انسانیت و برای آزادی زنده باد کاتالونیا»
راخوی اما با انتقاد از سران استقلالطلب خطاب به آنها از مشکلات استقلال برای کاتالونیا گفت. وی در سخنانی گفت: «چرا واقعیت را نمیگویید؟ در صورت استقلال روابط با اتحادیه اروپا را چه میکنید؟ چه کسی حقوق و یارانههایتان را پرداخت خواهد کرد؟ چه بلایی بر سر حقوقتان در اروپا در مقام یک اروپایی میآید؟ چه بلایی بر سر صادراتتان خواهد آمد؟ چه کسی حقوق بازنشستگان را پرداخت خواهد کرد؟ چگونه به بازارها راه پیدا میکنید؟ چرا اینها را برای مردم در کاتالونیا توضیح نمیدهید.»
احزاب جدایی طلب در کاتالونیا امیدوارند تا در صورت کسب رای اکثریت در این انتخابات بتوانند تا سال ۲۰۱۷ همهپرسی استقلال این منطقه از اسپانیا را اجرایی کنند. دولت مرکزی اسپانیا تاکید کرده است که دولتهای محلی نمیتوانند اعلام استقلال کنند، اما اگر احزاب استقلالطلب در پارلمان محلی اکثریت داشته باشند، میتوانند برای گرفتن اختیارات بیشتر فشار بیاورند.
سال گذشته در یک همهپرسی نمادین ۸۰ درصد رایدهندگان خواستار استقلال کاتالونیا از اسپانیا شدند. حزب محافظهکار حاکم و ماریانو راخوی، نخستوزیر از مردم کاتالونیا خواستهاند جداییطلبان را در انتخابات رد کنند.
روزنامه الپاییس، چاپ مادرید در یادداشتی هشدار داده است که بحران جداییطلبی ممکن است ضربه بزرگی به اسپانیا بزند. آرتور ماس، رییس دولت محلی کاتالونیا، روز چهارشنبه وعده داد که در صورت پیروزی در انتخابات پارلمان محلی ظرف ۱۸ ماه کاتالونیا را از اسپانیا جدا کند. جز جنبش استقلالطلبی در کاتالونیا، در منطقه باسک هم گرایش زیادی به جدایی از اسپانیا وجود دارد. پس از بحران مالی جهانی در سال ۲۰۰۸ و بحران حوزه یورو، اسپانیا یکی از کشورهای اروپایی بوده که بیشترین ضربهها را از بحران خوردهاند. بیکاری بالا و اجرای سیاستهای ریاضت اقتصادی باعث شده که در مناطق دیگر اسپانیا نیز نارضایتی عمومی بروز کند.
عواقب استقلال کاتالونیا
اسپانیا یکی از اعضای 28 گانه اتحادیه اروپاست که از مدتها پیش با بحران جدایی طلبی در بخشهایی از خاک خود به خصوص در ایالتهای باسک و کاتالونیا مواجه بوده است. در سالهای اخیر به همان میزان که آتشفشان جدایی طلبی در باسک فروکش کرده، زمزمههای جداییطلبی در کاتالونیا به بهانههای مختلف به خصوص در زمینه نظام تامین مالی این ایالت (مبتنی بر اینکه میزان دریافتیهای این ایالت از دولت مرکزی اسپانیا کمتر از میزان پرداختیهایش است) و همچنین این ادعا که کاتالونیا از ثروت، صنعت و مولفههای کافی برای تشکیل یک دولت مستقل برخوردار است، مشتعلتر شده است.
«آرتور مس» رییس دولت منطقهیی کاتالونیا که با حزب متبوعش فدراسیون CIU که خود متشکل از دو حزب CDC و Unio بوده است در انتخابات نوامبر 2010 ایالت کاتالونیا 62 کرسی پارلمانی را به خود اختصاص داد و موفق شد در دسامبر همان سال به عنوان رییس ایالت کاتالونیا انتخاب شود، از همان ابتدا موضوع تصویب شیوه جدید تامین اعتبار برای این ایالت را به عنوان هدف اصلی دولت خود قرار داد.
عواقب استقلال احتمالی کاتالونیا برای اسپانیا، اتحادیه اروپا و مجموع دیگر کشورها کاملا آشکار است. ایالت کاتالونیا با بیش از 7میلیون نفر جمعیت، دومین ایالت پر جمعیت اسپانیاست که قریب به 19 درصد تولید ناخالص داخلی این کشور را به خود اختصاص داده و از این منظر در جایگاه نخست کشوری قرار گرفته است.
به عنوان مثال گردشگری که یکی از قطبهای اقتصادی اسپانیا به شمار میرود در صورت جدا شدن احتمالی کاتالونیا از این کشور، ضربه شدیدی متحمل خواهد شد. ایالت کاتالونیا در سال گذشته میلادی پذیرای 16میلیون و 800 هزار گردشگر خارجی بوده و این میزان تقریبا 26درصد کل گردشگران خارجی را تشکیل میدهد که در سال 2014 به اسپانیا سفر کردهاند.
از دیدگاه اتحادیه اروپا نیز استقلال احتمالی کاتالونیا از اسپانیا میتواند راه را برای وضعیتهای مشابه در دیگر کشورهای عضو باز کند که قطعا بر ثبات خود این کشورها و مجموعه آنها در اتحادیه تاثیر منفی خواهد گذاشت.
با وجود اینکه رهبران احزاب جداییطلب این ایالت تلاش کردهاند عواقب منفی استقلال احتمالی این ایالت از اسپانیا را ناچیز جلوه دهند، بر اساس آنچه از اظهارات مقامات اتحادیه و قوانین موجود بر میآید، کاتالونیا در صورت استقلال فرضی از اسپانیا، از دید اتحادیه اروپا یک کشور ثالث به شمار خواهد رفت که برای عضویت نیازمند ارائه درخواست است.
در چنین حالتی، اجابت این درخواست نیز منوط به موافقت تمامی اعضای اتحادیه (از جمله اسپانیا) خواهد بود که عملا غیرممکن به نظر میرسد. بر این اساس یک کاتالونیای مستقل باید به اسپانیا، کشورهای عضو اتحادیه اروپا و کشورهایی که اتحادیه با آنها توافقنامه تعرفه ترجیحی دارد، عوارض گمرکی پرداخت کند. علاوه بر این بانک مرکزی اروپا اوراق قرضه کاتالونیای مستقل را خریداری نخواهد کرد و صندوق بینالمللی پول هم آنها را به عنوان یک کشور به رسمیت نخواهد شناخت، همکاری مالی با کاتالونیای مستقل نخواهد داشت. مقامات اسپانیایی معتقدند کاتالونیا هیچ شانسی برای به رسمیت شناخته شدن به عنوان یک کشور مستقل نخواهد داشت چراکه برای این منظور نیازمند 9 رای از 15 رای شورای امنیت سازمان ملل متحد و دو سوم آرای مجمع عمومی این سازمان است.
نمایندگان 42 اتاق بازرگانی اسپانیا نیز اخیرا مانیفستی در حمایت از اتاقهای بازرگانی کاتالونیا در آستانه انتخابات این ایالت به تصویب رساندهاند. در این سند هشدار داده شده است که در صورت استقلال احتمالی کاتالونیا، شرکتهای این ایالت نه فقط از اتحادیه اروپا خارج خواهند شد، بلکه از سازمان تجارت جهانی نیز بیرون خواهند ماند و در معاملات خود باید اقدام به پرداخت عوارض کمرگی کنند.