گروه انرژی نسیم بنایی
در یکی از برنامه‌های طنز صداوسیما، مدیری به‌دنبال حل مشکلات سازمانش بود. یکی از نزدیکان این مدیر نیز همواره به او پیشنهاد برگزاری «همایش» و «میزگرد» و «نمایشگاه» برای حل این معضلات و مشکلات را می‌داد. هر بار این همایش‌ها بی‌نتیجه می‌ماند این فرد دوباره پیشنهاد می‌کرد همایشی در زمینه «چرایی به نتیجه نرسیدن همایش قبلی» برگزار کنند. دست آخر جیب مدیر از پول‌هایی که خرج همایش می‌کرد، خالی شد و مشکلات هم سرجای خود باقی ماندند. اکنون ماجرا دقیقا به همین شکل است، نمایشگاه‌ها یکی پس از دیگری برگزار می‌شوند و هیچ‌گاه دستاورد مشخصی از دل آنها بیرون نمی‌آید. روز گذشته یازدهمین نمایشگاه بین‌المللی صنعت آب و تاسیسات آب و فاضلاب در تهران و در محل دایمی نمایشگاه‌های بین‌المللی آغاز به‌کار کرد. در این نمایشگاه حمید چیت‌چیان وزیر نیرو، در آیین گشایش، وعده حمایت از تولیدکنندگان داخلی را داد. حضور وزیر منابع آب عراق نیز به‌همراه چیت‌چیان موید این نکته بود که ایران در پی کسب بازار عراق در این حوزه است. هر چند که محمد حاج‌رسولی‌ها مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران، در آیین گشایش به این مساله اشاره کرد که چنین نمایشگاهی فرصتی
برای توسعه سرمایه‌گذاری در این حوزه تلقی می‌شود؛ واقعیت موجود بر غرفه‌ها موید مسائلی دیگر است. در ادامه گزارش «میدانی» خبرنگار «تعادل» را در این باره می‌خوانید.
زمانی که به سالن اصلی می‌رسم همزمان با بازدید وزیر نیرو از غرفه‌هاست. از تکاپویی که میان غرفه‌داران راه افتاده، می‌توان درک کرد که بازدید حمید چیت‌چیان برایشان اهمیت خاصی دارد. یکی از آنها به امید ورود وزیر به غرفه‌اش ظرف باقلوایی را روی میز می‌گذارد اما وقتی وزیر راهش را به سمت غرفه‌یی دیگر کج کرده، ظرف باقلواها به زیر میز بازمی‌گردد. تحلیل این نوع واکنش غرفه‌داران که اغلب تولیدکننده تاسیسات آب و فاضلاب هستند را شاید بتوان از این دریچه جست که آنها در مواقع دیگر سال امکان رودررو شدن و نقل مشکلات خود به وزیر را ندارند. از نامه‌هایی که نوشته و به وزیر می‌دهند، می‌توان فهمید که چنین نمایشگاهی بیش از هر چیز برایشان کارکرد «کنار رفتن موانع سخت و بروکراسی دست و پا گیر ایران» برای ارتباط منسجم تولیدکنندگان با مسوولان دولتی را دارد. مساله‌یی که جز نقش خود مسوولان می‌توان ردپای مجموعه روابط عمومی را نیز در دامنگیر‌تر شدن آن جست. به این ترتیب است که دیگر تقریبا هر وزارتخانه‌یی به درگاه سلطان‌های قرن 5 و 6 تبدیل شده که تنها افرادی خاص توانایی راه‌یافتن به درهای متعدد آن را دارند. «حمایت از تولید داخل»؛ می‌توان با
قاطعیت گفت این تنها عبارتی است که تمامی تولیدکنندگان و شرکت‌هایی که در نمایشگاه بین‌المللی صنعت آب و تاسیسات آب و فاضلاب ایران حضور داشتند، خواهان آن هستند. یازدهمین دوره این نمایشگاه روز شنبه 4مهر در محل دایمی نمایشگاه بین‌المللی تهران برگزار شد. طبق اطلاعاتی که مسوولان وزارت نیرو روز گذشته اعلام کرده‌اند، بیش از 270شرکت داخلی و 56شرکت خارجی از 16کشور جهان در این نمایشگاه حضور داشتند. حمید چیت‌چیان وزیر نیرو بعد از سخنرانی خود به‌طور تصادفی در برخی غرفه‌ها حاضر شد و برای دقایقی با نمایندگان غرفه‌ها و مدیران شرکت‌ها صحبت کرد و به صحبت‌ها و خواسته‌های آنها گوش داد، به برخی آنها نیز وعده حمایت می‌داد. این یازدهمین دوره از نمایشگاه آب و فاضلاب بود که در ایران برگزار می‌شد، به‌همین خاطر برای ارزیابی وضعیت نمایشگاه و حضور شرکت‌ها در این نمایشگاه با برخی غرفه‌داران گفت‌وگو کردیم. اکثریت آنها رضایت خود را از سطح کیفی نمایشگاه اعلام می‌کردند، اما نارضایتی‌ها از آنجا شروع می‌شد که بحث به حمایت از تولیدکنندگان داخلی می‌رسید. از وزارت نیرو به‌عنوان متولی اصلی صنعت آب و فاضلاب در کشور انتظار می‌رود از تولیدکنندگان
داخلی حمایت کند.
وزیر نیرو کالاهای خارجی را وارد مناقصه نکند
سعیدی مدیر یکی از شرکت‌های تولیدکننده داخلی لوله در پاسخ به این پرسش که وزارت نیرو چه کمکی برای پیشرفت تولید داخل می‌کند، ابتدا اندکی مکث می‌کند و بعد با لبخند می‌گوید: «چه بگویم؟» در پاسخ از او می‌خواهیم بیشتر توضیح بدهد؛ او می‌گوید: «در کشور ما از تولیدکننده حمایت نمی‌شود. هرقدر هم در برنامه‌ها و همایش‌های مختلف این مساله عنوان می‌شود اما باز هم در عمل این حمایت رخ نمی‌دهد؛ اساسا ما ارتباط مشخص و منسجمی با مسوولان برای انتقال مشکلات‌مان نداریم، یعنی از تامین مواد اولیه بگیرید تا سایر مسائل.» او ادامه می‌دهد: «مخصوصا در تامین مواد اولیه، نوسان قیمت بسیاری در مواد اولیه داریم. قیمت مواد اولیه‌یی که ما از پتروشیمی می‌گیریم گاهی گران‌تر از قیمت جهان است.»
البته مشکل تولیدکنندگان داخلی محدود به این نیست، بحث دریافت مطالبات نیز برای آنها مشکل ایجاد می‌کند. سعیدی با گلایه در این باره می‌گوید: «ما هنگام دریافت مطالبات با مشکلات مالی وزارتخانه‌ها روبه‌رو می‌شویم، به‌همین خاطر شرایط بسیار سختی داریم و امیدواریم باتوجه به توافقی که صورت گرفته و کارهایی که دولت در دست گرفته شرایط تولیدکنندگان بهبود پیدا کند. در کل مهم‌ترین اقدامی که وزیر نیرو باید انجام دهد این است که از تولید داخلی بیشتر حمایت کند و کالاهای خارجی را وارد مناقصات نکند.»
این تنها تولیدکننده شاکی در نمایشگاه نبود. زارعی یکی از تولیدکنندگان اتصالات پلیمری درحالی که از جای خودش بلند نمی‌شود با لحنی سرد و شاکی می‌گوید: «ما در همه موارد از صادرات گرفته تا واردات و قیمت مواد اولیه نیاز به حمایت داریم و متاسفانه ازسوی وزارت نیرو در هیچ یک از این موارد حمایتی از ما صورت نمی‌گیرد.» گورانی مهندس سیالات که در یک شرکت دانش‌بنیان در زمینه گندزدایی از آب در ایران فعالیت می‌کند از حمایت وزارت نیرو به‌طور کلی قطع امید کرده است و می‌گوید: «هر چند اندک حمایتی از ما صورت نمی‌گیرد اما ما تلاش می‌کنیم تولیدات خود را بین‌المللی کنیم و بحث گندزدایی از آب در ایران را که به‌صورت سنتی و با روش‌های گازی یا محلولی صورت می‌گیرد به‌صورت هیدروکلریناتوری انجام دهیم.» شکایت‌ها از وزارت نیرو محدود به دوره فعلی نیست که این نشان می‌دهد مشکل از وزیر و شخصی معین نبوده بلکه مشکل پایه‌یی و اساسی‌تر است. سعیدی می‌گوید: «این مشکلات به خود وزیر ارتباطی ندارد، بودجه باشد آنها هم کار خود را انجام می‌دهند.»
ایرانی‌ها کپی‌کاری را کنار بگذارند
داخلی‌ها همواره از حضور خارجی‌ها در مناقصات می‌نالند؛ اما طرفین خارجی نیز از حضور خود دفاع می‌کنند. نماینده برخی شرکت‌های خارجی که در این نمایشگاه شرکت کرده بودند نیز در مقابل این خواسته تولیدکنندگان داخلی حرف‌هایی برای گفتن داشتند. شمخانی مدیر یکی از شرکت‌های آلمانی حاضر در نمایشگاه در این‌باره گفت: «تولیدکنندگان داخلی باید درنظر داشته باشند که کپی کردن از تولیدات چینی کافی نیست. آنها باید کیفیت کار را افزایش دهند و تولیدات خود را رقابت‌پذیر کنند.»
بحث تحریم‌های بین‌المللی نیز یکی از مباحثی بود که در این چند سال تولیدکنندگان را با مشکل مواجه می‌کرد. شمخانی در این باره به مشکلاتی که شرکت‌شان در زمینه ال‌سی و پرداخت داشته‌اند اشاره می‌کند.
سعیدی نیز در این باره می‌گوید: «شرکت ما یک شرکت تولیدکننده است که تمامی مواد اولیه خود را از پتروشیمی تامین می‌کند. با بحث تحریم‌ها، از آنجا که توان بانک‌های ایران پایین آمد و دولت دچار بحران مالی شد متعاقب آن سفارش‌های آب و فاضلاب در کشور خیلی پایین آمد. اکنون هم باوجود توافق صورت گرفته هنوز مشکل مالی پابرجاست و شرایط خوبی نیست.» گورانی نیز معتقد است که بحث توافق و حمایت بعد از توافق عموما حرف و شعار است اما در ادامه می‌گوید: «ممکن است فضا به این ترتیب قدری آرام‌تر شود تا تولیدکننده، مطمئن‌تر قدم بردارد.»
مخترعان نیز در این نمایشگاه حضور داشتند و از اختراعات خود رونمایی می‌کردند. یکی از مخترعان که وزیر نیرو نیز از او دیدار کرد دستگاه حفر تونلی اختراع کرده بود که می‌توانست مشکل حفر تونل را مرتفع کند و به‌صورت دقیق این کار را به انجام برساند. وزیر نیرو در صحبتی که با آقای شیرین مخترع این دستگاه داشت وعده پیگیری و حمایت را به او داد.
