طبق روال هرسال شروع فصل پاییز رکود بازار خودرو را سنگین‌تر می‌کند اما این به معنی رونق بازار در تابستان نبوده است؛ چرا که تابستان 94، سردی بازار خودرو را تجربه کرد و روزهای سختی را به خود دید. صنعت خودرو در 6ماهه نخست سال 94، روزهای پرفراز و نشیبی را سپری کرد. از همان ابتدای سال و در آخرین روزهای تعطیلات نوروز، اعلام بیانیه مشترک ایران و گروه 1+5 و پس از آن، اعلام توافق برجام در تیرماه، شرایط را برای صنعت خودرو متفاوت از سال‌های گذشته کرد. همچنین با وجود افزایش دوبرابری عرضه در خودروهای داخلی در نیمه اول سال تقاضا در پایین‌ترین حالت خود قرار داشت؛ چرا که انتظارات مردم پس از اعلام این توافق از صنعت خودرو بیشتر شد و رکود بازار را سنگین‌تر کرد. اما در این میان مردم نیز برای ابراز نارضایتی از کیفیت خودروهای تولیدی با تحریم خرید خودرو صفر، کمپینی را راه انداختند تا نشان دهند نیاز بازار در حال حاضر افزایش کیفیت تولید و ارایه خودروهای به روز با قیمت معقول است. بر اساس آخرین آمار وزارت صنعت و معدن و تجارت، تولید خودرو به ۴۴۰هزار و ۵۷۱ دستگاه رسید که در مقایسه با سال گذشته، رشد 8.7درصدی دارد.
از سوی دیگر، واردات خودرو کاهش شدیدی داشت و 17هزار و 778 دستگاه بود که نسبت به مدت مشابه سال قبل، کاهش 45درصدی نشان می‌دهد. در این میان خریداران خودرو معتقدند که باید قیمت خودروهای داخلی با توجه به کیفیت فعلی آنها کاهش یابد، اما موضوع مهم دیگر در این مدت، تلاش خودروسازان برای افزایش قیمت بود؛ البته نباید فراموش کرد که خودروسازان کشور نیز در سال‌های تحریم، زیان‌های قابل توجهی را متحمل شدند و در نتیجه آن قطع همکاری با برخی شرکت‌های مطرح خودروسازی بود. از سوی دیگر به جرات می‌توان گفت، واردات واسطه‌یی قطعات ضروری و زیرمجموعه‌های خودرو، بار سنگینی است که در سال‌های اخیر بالاجبار بر دوش صنعت خودرو کشور تحمیل شده است.
از طرفی نمی‌توان افزایش سه‌برابری نرخ ارز در سال‌های اخیر، افزایش تعرفه دستمزد به‌طور سالانه و رشد نرخ مالیات را نادیده گرفت. به هرحال صنعت خودرو در 6ماهه گذشته، روزهای پرفشاری را به خود دید و با وجود اینکه اوضاع تولید بهبود یافت، اما شرایط اقتصادی کشور فشارهای دوچندانی را بر این صنعت تحمیل کرده، اما فرهنگ جدیدی در صنعت خودرو ایران در حال شکل‌گیری است که در آن خودروسازان به سمت مشتری‌مداری و توجه به نیازهای آنها حرکت کنند تا بتوانند خود را در این عرصه سرپا نگه دارند.
همچنین برآوردهای سال گذشته خودروسازان کشور حاکی است که بر اساس نرخ تورم و رکود حاکم بر اقتصاد کشور، تقاضا برای خودرو در سال 94، 800 هزار دستگاه خواهد بود و با درنظر داشتن برنامه‌های دولت برای نوسازی و خروج 200هزار خودرو فرسوده، این رقم تا حداکثر یک میلیون خودرو، پیش‌بینی شد، اما با توجه به تیراژ تولید یک میلیون و 200 دستگاهی خودروسازان در سال 93، این پیش‌بینی‌ها از سوی وزارتخانه رد شد و مبنای تولید را خودروسازان در سال 94، یک میلیون و 400 دستگاه قرار دادند.
افزایش مستمر هزینه‌های تولید
اما مشاور انجمن خودروسازان کشور و مدیرعامل دهه 60 ایران خودرو درباره اوضاع صنعت در نیمه نخست امسال و پیش‌بینی وضعیت این صنعت در نیمه دوم به «تعادل» گفت: سیاست‌های انقباضی دولت و بدهی‌های انباشته شده پیمانکاران و بانک‌ها عامل اصلی افزایش رکود است. وی عنوان کرد: صنعت خودرو کشور به‌شدت دچار کمبود سرمایه است و تنها روزنه امید، ارایه تسهیلات از سوی بانک‌هاست تا گردش نقدینگی در خودروسازی کشور از این طریق جریان پیدا کند. داوود میرخانی‌رشتی افزود: شورای رقابت در کشورهای مختلف برای ایجاد فضای رقابتی در کسب‌وکار وارد عمل می‌شود، ولی در ایران این شورا هم با فشارهای مجلس شورای اسلامی به امر قیمت‌گذاری ورود کرده است، در حالی که تاکنون نتوانسته شرایط مساعدی را برای بازار خودرو کشور رقم بزند. این فعال صنعت خودرو ادامه داد: آمار و ارقام بیانگر آن است که خودروسازان کشور به دلیل قیمت‌گذاری‌های نادرست شورای رقابت در سال‌های 91 و 92، مبلغی افزون بر 6500میلیارد تومان متضرر شدند و این مساله تاکنون نیز ادامه‌دار بوده است؛ به‌طوری که در حال حاضر شرکت خودروسازی سایپا محصولات خود را با 2میلیون تومان ضرر به فروش می‌رساند.
فشار چینی‌ها بر بازار خودرو
رییس هیات‌مدیره انجمن سازندگان قطعات و زیرمجموعه‌های خودرو نیز در گفت‌وگو با «تعادل»، در رابطه با وضعیت کنونی بازار خودرو کشور گفت: رکود بازار و کاهش حجم تولید خودروسازان داخلی در شرایطی به چشم می‌خورد که شرکت‌های خودروسازی چینی با ارایه تسهیلات ویژه فروش و اقساط، سعی در ترغیب مشتری به خرید محصولات خود را دارند. در حالی که مصرف‌کنندگان از کیفیت خودرو داخلی ناامید هستند، شرکت‌های خارجی با ارایه طراحی‌های به‌روز و قیمت‌های قابل قبول متقاضیان خودرو را به سوی خود جذب می‌کنند. وی با بیان اینکه ورود خودروسازان خارجی به یک کشور و سعی در تسخیر بازار داخلی روشی شناخته شده برای تصاحب بازار است، افزود: شرکت‌های چینی که طی سال‌های اخیر در بازار خودرو ایران ریشه دوانده‌اند، در شرایط پساتحریم و با وجود زمزمه‌های ورود خودروسازان اروپایی برای مشارکت در صنعت خودرو کشور احساس خطر کردند و هم‌اکنون با ایجاد شرایط ویژه سعی در حفظ مشتریان خود دارند تا بتوانند به حیات خود در بازار ایران ادامه دهند.
«کمپین» حرکتی خودجوش نیست
دکتر رجال با تاکید بر اینکه کمپین فعلی هرگز به کاهش قیمت خودرو نمی‌انجامد، گفت: متاسفانه مردم تحت تاثیر تبلیغات سوء، ندانسته با موجی همراه شده‌اند که به هیچ‌وجه راهگشای صنعت خودرو کشور نخواهد بود. باید دید که بیشترین سود حاصل از کاهش تولید داخلی و رکود بازار خودرو نصیب چه کسانی می‌شود که در یک حساب سرانگشتی آشکار است در شرایط کنونی فضا برای فعالیت عده‌یی خاص که همان واردکنندگان خودرو هستند، مهیا شده است. در خصوص اعتراضات مردم نیز باید درنظر داشت که مصالح ملی و توسعه صنعت ملی بر مسائل دیگر ارجح است و مردم صرفا برای مخالفت و اعتراض به تولیدکنندگان خودرو، نباید یکی از صنایع اشتغالزای کشور را به مرز نابودی بکشانند.
امید به باز گشت رونق در نیمه دوم
علی ارسلان منصوری، نائب‌رییس اتحادیه نمایشگاه‌داران اتومبیل تهران درخصوص وضعیت 6ماهه بازار خودرو در گفت‌وگو با «تعادل» گفت: بازار از ابتدای سال رکود داشت و در تابستان نیز تشدید شد. امیدواریم در ماه‌های آینده رونق به بازار خودرو بازگردد. وی درخصوص اینکه طبق روال هرسال با شروع پاییز رکود بازار تشدید می‌شود، گفت: این درست است اما طبق روال هرسال پس از آبان‌ماه کم‌کم رونق در بازار خودرو ایجاد می‌شود و اوضاع برای خریدوفروش مناسب می‌شود. منصوری درخصوص تاثیر کمپین نخریدن خودروهای داخلی گفت: این کمپین رکود در بازار خودرو را تشدید کرد و براساس آن اعتراضاتی نسبت به کیفیت خودروهای داخلی به وجود آمد که مردم با مقایسه خودروهای داخلی و خارجی نسبت به کیفیت و قیمت گلایه‌هایی دارند و سعی کردند با این نوع کمپین‌ها اعتراضات خود را به گوش خودروسازان برسانند. از همین‌رو خودروسازان داخلی باید تدابیری را برای این نوع اعتراضات درنظر داشته باشند که یا کیفیت خودروها را افزایش یا قیمت‌ها را کاهش دهند. نایب‌رییس اتحادیه نمایشگاه‌داران اتومبیل تهران با اشاره به اثرات این کمپین گفت: اما این موضوع را باید درنظر داشته باشیم که اگر خودروسازان نتوانند کیفیت محصولات خود را افزایش دهند، خودروسازان خارجی به راحتی می‌توانند بازار را از خودروهای داخلی بگیرند و صنعت خودرو ما بیشتر متضرر خواهد بود. این فعال بازار خودرو در ادامه افزود: بازار خودروهای وارداتی مانند بازار خودروهای داخلی در رکود به سر می‌برد و با توجه به حالت انتظاری که پس از مذاکرات هسته‌یی به وجود آمده است و مردم تمایلی به خرید خودروهای داخلی و خارجی ندارند، قیمت این خودروها کاهش یافت و به نظر می‌رسد کمتر خواهد شد.
علامت سوال‌های خودرویی مردم
نائب‌رییس انجمن واردکنندگان خودرو نیز در گفت‌وگو با «تعادل» گفت: در 6ماه گذشته دچار رکود اقتصادی در همه صنف‌ها شده‌ایم و خودرو نیز از صنوف جدا نبود. البته این رکود ناشی از بلاتکلیفی برای نتیجه برجام و برداشته شدن تحریم‌های بین‌المللی است، چون همه مردم ذهنیتی نسبت به کاهش قیمت‌ها یافته‌اند. کوروش مرشد سلوک درخصوص وضعیت خودروهای وارداتی گفت: در رابطه با خودروهای وارداتی نیز این موضوع صدق می‌کند. با توجه به اینکه انتظار کاهش نرخ ارز می‌رود و به دنبال آن کاهش قیمت خودروهای وارداتی نیز وجود دارد، از همین‌رو همه منتظر هستند که ببیند نتایج برجام چه می‌شود و نرخ ارز چقدر کاهش می‌یابد و تحریم‌ها برداشته می‌شود یا خیر؟ اینها همه علامت سوال‌هایی است که ذهن مردم را مشغول کرده و بازار را دچار رکود نیز کرده است.
بی‌ارتباطی واردکنندگان با کمپین
نائب‌رییس انجمن واردکنندگان خودرو درخصوص کاهش قیمت خودرو در 6ماهه گذشته گفت: کاهش قیمت خودروهای وارداتی ناشی از کاهش تقاضا در بازار است. کشورهای حاشیه خلیج‌فارس نیز چون با کاهش تقاضا روبه‌رو شده‌اند و قیمت‌ها را کاهش داده‌اند و بازرگانان ایرانی نیز قیمت خودروهای وارداتی را پایین آورده‌اند. اینکه با کاهش واردات روبه‌رو شده‌ایم، مطمئنا با موضوع انتظار مردم برای کاهش قیمت‌ها ارتباط دارد. مرشد سلوک درخصوص کمپین خودروهای نخریدن صفر داخل و ارتباط آن با واردکنندگان گفت: کاملا واضح و روشن است که ربط دادن این موضوع به واردکنندگان اشتباه است چون رنج قیمتی خودروهای وارداتی قابل قیاس با خودروهای داخلی نیستند و کاملا متفاوت است. خودروهای وارداتی در تعداد معدودی زیر 150میلیون تومان هستند که برای خودروهای داخلی رقیب محسوب نمی‌شود. بازار خودروهای وارداتی برای خودروسازان داخلی رقیب محسوب نمی‌شود و هیچ‌وقت واردکنندگان وارد این موضوعات نمی‌شود.
مشاور انجمن خودورسازان کشور: سیاست‌های انقباضی دولت و بدهی‌های انباشته شده پیمانکاران و بانک‌ها عامل اصلی افزایش رکود است. صنعت خودرو کشور به‌شدت دچار کمبود سرمایه است و تنها روزنه امید، ارایه تسهیلات ازسوی بانک‌هاست تا گردش نقدینگی در خودروسازی کشور از این طریق جریان پیدا کند. به دلیل قیمت‌گذاری‌های نادرست شورای رقابت در سال‌های 91 و 92، مبلغی افزون بر 6500میلیارد تومان متضرر شدند.
رییس هیات‌مدیره انجمن قطعات خودرو: رکود بازار و کاهش حجم تولید خودروسازان داخلی درشرایطی به چشم می‌خورد که شرکت‌های خودروسازی چینی با ارایه تسهیلات ویژه فروش و اقساط، سعی در ترغیب مشتری به خرید محصولات خود را دارند و درحالی که مصرف‌کنندگان از کیفیت خودرو داخلی ناامید هستند، شرکت‌های خارجی با ارایه طراحی‌های به روز و قیمت‌های قابل قبول متقاضیان خودرو را به سوی خود جذب می‌کنند.
نائب‌رییس اتحادیه نمایشگاه‌داران اتومبیل تهران: بازار از ابتدای سال رکود داشت و در تابستان نیز تشدید شد. امیدواریم در ماه‌های آینده رونق به بازار خودرو بازگردد. کمپین نخریدن خودرو، رکود در بازار خودرو را تشدید کرد و اعتراضاتی نسبت به کیفیت خودروهای داخلی به وجود آمد و مردم با مقایسه خودروهای داخلی و خارجی نسبت به کیفیت و قیمت گلایه‌هایی دارند. از همین‌رو خودروسازان داخلی باید تدابیری را درنظر داشته باشند.
نائب‌رییس انجمن واردکنندگان خودرو: در 6ماه گذشته دچار رکود اقتصادی در همه صنف‌ها شده‌ایم و خودرو نیز از صنوف جدا نبود. البته این رکود ناشی از بلاتکلیفی برای نتیجه برجام و برداشته شدن تحریم‌های بین‌المللی است، چون همه مردم ذهنیتی نسبت به کاهش قیمت‌ها یافته‌اند. همچنین با توجه به اینکه انتظار کاهش نرخ ارز می‌رود، مردم انتظار دارند قیمت خودروهای وارداتی نیز کاهش یابد.
