بهاری آرام و تابستانی نزولی، وضع بازار نفت

«مبهم و نا مشخص». این واژه‌ها یکی از مناسب‌ترین توصیف‌ها از بازار نفت خام در 6ماهه اول سال 1394 هستند. نفت خام سال 94 را با رکود آغاز کرده و بعد از سپری کردن 2ماه افزایشی با شروع تابستان دوباره به روند نزولی بازگشت؛ به این ترتیب شهریور یکی از تلخ‌ترین ماه‌ها برای طلای سیاه بود. طبق بررسی‌های «تعادل» قیمت نفت خام وست تگزاس اینترمدیت در این 6 ماه با 11درصد کاهش، برنت با 16درصد کاهش و سبد نفت خام اوپک با 14درصد کاهش روبه‌رو شدند. گزارش «تعادل» از وضعیت بازار نفت در این 6 ماه را در ادامه می‌خوانید.

آغاز سال 94 آغازی نزولی برای نفت خام بود. بررسی‌های «تعادل» از گزارش ماهانه اوپک در ماه فروردین (آوریل) نشان می‌دهد متوسط بهای نفت در ماه مارس (مصادف با نیمه نخست ماه فروردین) به میزان یک دلار و 60 سنت کاهش داشته و به رقم 52.46 دلار در ازای هر بشکه رسیده است. نفت برنت حوزه دریای شمال و شاخص دبلیوتی‌آی نیز هر کدام به ترتیب 1.86دلار و 2.87دلار کاهش داشتند به طوری که میانگین قیمت نفت برنت در این ماه به 56.94دلار در ازای هر بشکه و قیمت نفت دبلیوتی‌آی نیز به 47.85دلار در ازای هر بشکه رسید. فاصله قیمت میان این دو شاخص نفتی نیز 9دلار بود. قیمت نفت ایران نیز در این ماه کاهش 1.41دلاری را نسبت به ماه قبل خود تجربه کرد و به رقم 51.27دلار در ازای هر بشکه رسید. همچنین تولید نفت ایران در این ماه نسبت به ماه قبل 10هزار و 400بشکه کاهش داشته و به رقم دو میلیون و 773هزار بشکه در روز رسیده و به این ترتیب ایران در آن ماه رتبه چهارم اوپک را به خود اختصاص داد. مجموع تولیدات نفتی اوپک نیز در این ماه برابر با 30میلیون و 786هزار بشکه در روز بود.

بر خلاف نخستین ماه سال، اردیبهشت نفسی تازه به روح بازار نفت دمید. براساس گزارش ماهانه اوپک در ماه اردیبهشت (مه)، سبد نفتی اوپک در ماه آوریل (مقارن با نیمه دوم ماه فروردین و نیمه نخست ماه اردیبهشت) به بالاترین سطح خود تا آن ماه از سال 2015 رسید که عوامل مختلفی در بازار دست به دست هم دادند تا این افزایش قیمت حاصل شود. میانگین قیمت نفت اوپک در این ماه 4.84دلار افزایش داشت و به رقم 57.30دلار در ازای هر بشکه رسید. البته این میزان در مقایسه با سال گذشته آن بسیاری کم بود. نفت برنت حوزه دریای شمال نیز با رشد 4.20دلاری به 61.14دلار در ازای هر بشکه و نفت دبلیوتی‌آی با رشد 6.77دلاری به قیمت 54.63دلار در ازای هر بشکه رسید. بهای نفت سنگین ایران در این ماه در مقایسه با ماه قبل 4.99دلار افزایش داشت و به قیمت 56.26دلار در ازای هر بشکه در بازار جهانی معامله می‌شد. نکته جالب توجه این است که تولید نفت ایران نیز همزمان با قیمت آن افزایش داشت. براساس منابع ثانویه، تولید نفت ایران با 45هزار و 200 بشکه افزایش به دو میلیون و 824 بشکه در روز رسید. به این ترتیب ایران در این ماه با اختلاف بسیار کم بعد از امارات متحده عربی، جایگاه چهارم اوپک را به خود اختصاص داد. مجموع تولیدات نفتی اوپک نیز در این ماه برابر با 30میلیون و 843هزار بشکه در روز بود.

خرداد نیز مانند اردیبهشت، ماهی بهشتی برای نفت خام بود چراکه طبق گزارش ماهانه اوپک در ماه خرداد (ژوئن)، سبد نفتی اوپک در این ماه نیز به بالاترین رقم خود در سال 2015 تا آن ماه رسید. متوسط بهای نفت در این ماه با رشد 4.86دلاری به 62.16دلار در ازای هر بشکه رسید. افزایش تقاضای نفت، وضعیت بازار محصولات پالایشی و کشف ذخایر جدید جزو عناصر کلیدی بودند که باعث افزایش قیمت نفت در بازارهای جهانی شدند. متوسط قیمت نفت سنگین ایران نیز در این ماه 5.12دلار افزایش یافت. به این ترتیب نفت ایران در آن ماه به قیمت 61.38دلار در ازای هر بشکه در بازار نفت معامله شد. علاوه بر آن تولید نفت ایران نیز در آن ماه هزار بشکه افزایش یافت. در نتیجه ایران با تولید دو میلیون و 845هزار بشکه نفت در روز از امارات متحده عربی پیشی گرفت و رتبه سوم اوپک را در آن ماه کسب کرد. مجموع تولیدات نفتی اوپک نیز در آن ماه به 30میلیون و 975هزار بشکه در روز رسید. روزهای نخستین ماه تابستانی اما روزهای خوبی برای بهای نفت نبود. بررسی‌های «تعادل» از گزارش ماهانه اوپک در ماه تیر (جولای) نشان می‌دهد متوسط بهای نفت اوپک با کاهش 1.95دلاری به رقم 60.21 دلار در ازای هر بشکه رسید. نفت برنت حوزه دریای شمال نیز با کاهش 1.86دلاری به قیمت 63.75دلار در ازای هر بشکه معامله شد. این درحالی است که شاخص نفتی دبلیوتی‌آی با افزایش 46سنت به متوسط 59.83دلار در ازای هر بشکه رسید. همین امر باعث نزدیک شدن شکاف قیمت نفت برنت و دبلیوتی‌آی و رسیدن آن به 3.90دلار در آن ماه شد. متوسط بهای نفت سنگین ایران نیز در این ماه کاهش 1.52دلاری داشت و به رقم 59.86دلار در ازای هر بشکه رسید. علاوه بر این، تولید نفت ایران نیز در این ماه کاهش 9هزار و 200بشکه‌یی را تجربه کرد و به رقم دو میلیون و 827هزار بشکه در روز رسید. به همین دلیل ایران در این ماه دوباره بعد از امارات متحده عربی و در جایگاه چهارم اوپک قرار گرفت. البته با وجود کاهش تولید نفت از سوی ایران میزان تولید نفت سازمان کشورهای صادرکننده نفت خام (اوپک) در این ماه از مرز 31میلیون بشکه نیز تجاوز کرد؛ اوپک در این ماه بالغ بر 31میلیون و 378هزار بشکه نفت خام تولید کرد.

به دنبال کاهش میانگین بهای نفت در ابتدای تابستان در مرداد ماه نیز شاهد ادامه روند نزولی آن بودیم. براساس گزارش ماهانه اوپک در ماه مرداد (آگوست) میانگین قیمت نفت اوپک با افت 10درصدی به 54.19دلار در ازای هر بشکه رسید. در این ماه که بازار وضعیتی خرسی پیدا کرده بود متوسط بهای نفت برنت حوزه دریای شمال با 6.99دلار کاهش به رقم 56.76دلار در ازای هر بشکه رسید. نفت دبلیوتی‌آی نیز با 8.90دلار کاهش به قیمت 50.93دلار در ازای هر بشکه در بازار معامله شد. جالب است که در این ماه تفاوت قیمت نفت برنت و دبلیوتی‌آی از 1.91دلار تا 5.83 دلار در ازای هر بشکه در نوسان بود. متوسط قیمت نفت سنگین ایران نیز با 5دلار کاهش به رقم 54.86دلار در ازای هر بشکه رسید. اما با وجود این کاهش قیمت، تولید نفت ایران 32هزار و 300 بشکه افزایش داشت یعنی ایران در این ماه بالغ بر دو میلیون و 861هزار بشکه در روز نفت تولید کرد با وجود این باز هم با اختلاف ناچیزی پس از امارات متحده عربی، جایگاه چهارم را به خود اختصاص داده بود. تولید نفت اوپک نیز در این ماه به 31میلیون و 513 هزار بشکه در روز رسید.

آخرین ماه از تابستان، نفس‌برترین ماه برای طلای سیاه بود. بررسی‌های «تعادل» از گزارش ماهانه اوپک در ماه شهریور (سپتامبر) نشان می‌دهد متوسط بهای نفت اوپک در این ماه به زیر 50دلار در ازای هر بشکه سقوط کرد. قیمت نفت به دلیل ادامه مازاد عرضه نفت در بازار جهانی و آشوب در اقتصاد چین افت شدیدی را در این ماه تجربه کرد به طوری که متوسط بهای نفت اوپک در این ماه به 45.46دلار در ازای هر بشکه رسید. نفت برنت نیز به قیمت 48.21دلار در ازای هر بشکه و نفت دبلیوتی‌آی به قیمت 42.89دلار در ازای هر بشکه رسید. شکاف قیمت میان نفت برنت و دبلیوتی‌آی نیز با 52 سنت کاهش به 5.32دلار رسید. بهای نفت سنگین ایران با 8.61دلار کاهش به 46.25دلار در ازای هر بشکه رسید اما تولید نفت این کشور با 4هزار بشکه افزایش به دو میلیون و 857هزار بشکه در روز رسید هر چند باز هم بعد از امارات متحده عربی و در جایگاه چهارم اوپک قرار داشت. مجموع تولید نفت اوپک نیز در این ماه به 31میلیون و 544 هزار بشکه در روز رسید.

قیمت نفت اوپک درحال حاضر 86درصد قیمت آن در ابتدای سال است، یعنی با کاهش 14درصدی برابر با 7دلاری همراه بوده است. قیمت نفت برنت نیز درحال حاضر برابر با 84درصد قیمت آن در ابتدای سال جاری است که کاهش 16درصدی معادل 8دلار و 73سنتی را نشان می‌دهد. بهای نفت دبلیوتی‌آی نیز درحال حاضر 89 درصد قیمت آن در ماه فروردین است و کاهش بیش از 11درصدی را نشان می‌دهد که برابر با 4دلار و 96سنت است و در نهایت قیمت نفت سنگین ایران در این ماه به 90درصد قیمت آن در ابتدای سال جاری رسیده و با کاهش 10درصدی برابر با 5دلار و 2سنتی همراه بوده است.