بررسی رده‌بندی دانشگاه‌های برتر جهان در رشته‌های مهندسی نفت و مهندسی شیمی بیانگر این واقعیت تلخ است که ایران به‌عنوان سومین کشور دارنده ذخایر نفتی و دومین دارنده ذخایر گازی، جایی در بین دانشگاه‌های برتر جهان در این حوزه ندارد. نخستین نکته‌یی که از این مساله به ذهن متبادر می‌شود توجه اندک مسوولان وزارت علوم و نیز وزارت نفت به تاثیر بخش آکادمیک بر پیشرفت صنعت نفت و پتروشیمی است. اگر نگاهی به رده‌بندی بهترین دانشگاه‌های جهان بیندازیم می‌بینیم که همبستگی مستقیمی بین رتبه دانشگاهی یک کشور در حوزه نفت و پتروشیمی و وضعیت صنعت نفت و پتروشیمی آن وجود دارد. کشورهایی مثل امریکا، آلمان، ژاپن و حتی عربستان‌سعودی که پیشقراولان صنعت نفت و پتروشیمی جهان‌اند همگی دارای نماینده‌یی بین برترین‌های دانشگاهی جهان هستند. قطعا این تقارن رتبه‌یی اتفاقی نیست و نشان می‌دهد که کشورهایی که توجه ویژه‌یی به مسائل علمی و آکادمیک حوزه نفت و پتروشیمی داشته‌اند ثمره آن را نیز در بهبود وضعیت صنعت خود در سطح جهانی دیده‌اند. اما ایران باوجود حجم عظیم نیروی انسانی جوان و تحصیلکرده‌یی که دراختیار دارد هنوز ناتوان از عرض‌اندام بین دانشگاه‌های
معتبر جهان در این حوزه است.
اما راهکار چیست و چه باید کرد که دانشگاه‌های ما به رتبه در خور شأن نام ایران در رشته‌های مرتبط با نفت و پتروشیمی دست یابند؟ سرمایه‌گذاری و افزایش بودجه دانشگاه‌ها یکی از مهم‌ترین راهکارها در این زمینه است. به‌طور کلی عمده سرمایه دانشگاه‌های جهان یا از طریق دولت یا از طریق خیران یا از طریق درآمدزایی‌های خود دانشگاه‌ها از محل درآمدهای تحقیقاتی و درآمدهای سرمایه‌یی تامین می‌شود. در ایران که دولت خود را متولی اصلی تحصیلات عالی کشور می‌داند مهم‌ترین نقش را در زمینه تامین بودجه دانشگاه‌ها برعهده دارد. اما مقایسه‌یی بین بودجه بزرگ‌ترین دانشگاه‌های ایران و دانشگاه‌های جهان نشان می‌دهد که تفاوت فاحشی در این زمینه وجود دارد. به‌عنوان مثال وزارت نفت برای دانشگاه صنعت نفت ایران که لقب دانشگاه تخصصی حوزه نفت را یدک می‌کشد برای سال94 با بیش از 30درصد افزایش حدود 8میلیارد تومان بودجه درنظر گرفته است یا بودجه دانشگاه تهران به‌عنوان بزرگ‌ترین دانشگاه ایران نیز در لایحه بودجه سال94 تنها اندکی بیش از 600میلیارد تومان بوده این درحالی است که هزینه کل دانشگاه ام‌آی‌تی در سال چیزی حدود 3میلیارد دلار است که حدود نیمی از آن فقط
صرف تامین هزینه‌های تحقیقاتی مربوط به این دانشگاه می‌شود.
اما اگر به همسایگی ایران برگردیم و کشوری مثل عربستان را درنظر بگیریم، می‌بینیم که دانشگاه علوم و تکنولوژی ملک عبدالله که رتبه اول مهندسی شیمی در خاورمیانه را داراست، پس از دانشگاه هاروارد و ییل سومین دانشگاه ثروتمند جهان است. در سال2008 ملک عبدالله 10میلیارد دلار برای تاسیس این دانشگاه درنظر گرفت و هم‌اکنون ارزش دارایی‌های این دانشگاه به بیش از 20میلیارد دلار می‌رسد. نگاهی به این ارقام نشان از راه طولانی نرفته دانشگاه‌های ایران برای رسیدن به سطح جهانی دارد. در این بین وظیفه اصلی افزایش سرمایه دانشگاه‌ها باتوجه به چارچوب قوانین و وضعیت تحصیلات تکمیلی در ایران بر دوش دولت است تا با افزایش بودجه دانشگاه‌ها، شتاب علمی صنعت نفت و پتروشیمی را تحقق بخشد و نتایجی که از دل تحقیقات دانشگاهی حاصل می‌شود منجر به افزایش بهره‌وری صنعت و صرفه‌جویی ارزی در کشور شود.
