مرکز آمار: استفاده از رسانه‌های جمعی 2 ساعت و 10 دقیقه از اوقات یک شبانه‌روز جوانان را به خود اختصاص می‌دهد
گروه کلان مرضیه امیری
ساکنان شهرهای ایران بیش از 13ساعت از زمان خود را به فعالیت‌های مربوط به نگهداری و مراقبت از خود اختصاص می‌دهند و بیشتر از آنکه تمایل به حضور در مشارکت‌های اجتماعی و جمع‌های واقعی داشته باشند، ترجیح می‌دهند در دنیای مجازی به معاشرت با دوستان و بحث برسر دغدغه‌های اجتماعی بپردازند.داده‌های مرکز آمار از «الگوی گذران وقت افراد شهری» نشان می‌دهد، شهرنشین‌ها به‌طور میانگین یک‌ساعت در روز برای مشارکت اجتماعی و کمتر از 10دقیقه برای فعالیت‌های تفریحی و فرهنگی صرف می‌کنند اما بیش از 2ساعت زمان خود را در دنیای مجازی پرسه می‌زنند. در این میان فعالیت‌های داوطلبانه و خیریه از جمله فعالیت‌های مهجور شهری‌هاست که تنها روزی 2دقیقه از وقت خود را به آن اختصاص می‌دهند. طبق یافته‌های مرکز آمار ساکنان شهرها بیشتر از فعالیت‌های شغلی به خانه‌داری علاقه دارند؛به‌طور میانگین 2ساعت و 55دقیقه در روز وقت صرف کار و فعالیت‌های شغلی می‌کنند، درحالی که 3ساعت و 18دقیقه از وقت آنان به امور خانه‌داری می‌گذرد البته از میزان زمان یادشده در این مورد 5ساعت و 23دقیقه آن مربوط به زنان است و مردان تنها روزی یک ساعت مشغول فعالیت‌های خانه می‌شوند.
2 دقیقه در روز صرف فعالیت‌های خیریه
بررسی الگوی گذران وقت افراد 15ساله و بیشتر براساس نتایج فصل پاییز 93 نشان می‌دهد بعد از فعالیت نگهداری و مراقبت شخصی، متوسط بیشترین زمان صرف‌شده در شبانه‌روز مربوط به گروه فعالیت خانه‌داری با 3ساعت و 18دقیقه کار و فعالیت‌های شغلی با 2ساعت و 55دقیقه و استفاده از رسانه‌های جمعی بیش از 2ساعت بوده است. همچنین متوسط کمترین زمان صرف‌شده در شبانه‌روز مربوط به گروه فعالیت داوطلبانه و خیریه 2دقیقه بوده است. در بین مردان بعد از فعالیت نگهداری و مراقبت شخصی متوسط بیشترین زمان صرف‌شده در شبانه‌روز به‌ترتیب مربوط به کار و فعالیت‌های شغلی با 5ساعت و 12دقیقه استفاده از رسانه‌های جمعی 2ساعت و 2دقیقه و فعالیت‌های آموزشی و فراگیری 58دقیقه بوده است. در بین زنان نیز متوسط بیشترین زمان صرف‌شده به‌ترتیب مربوط به گروه فعالیت خانه‌داری با 5ساعت و 23دقیقه استفاده از رسانه‌های جمعی 2ساعت و 4دقیقه و فعالیت‌های مشارکت اجتماعی با یک‌ساعت و 6دقیقه بعد از فعالیت نگهداری و مراقبت شخصی در یک‌شبانه‌روز بوده است.
20 دقیقه از زمان زنان 15 تا 24 ساله صرف کار
بررسی الگوی فعالیت‌های گذران وقت جوانان 24-15ساله نشان می‌دهد، بعد از گروه فعالیت نگهداری و مراقبت شخصی (12ساعت و 44دقیقه) متوسط بیشترین زمان صرف‌شده مربوط به گروه فعالیت‌های آموزشی و فراگیری با 4 ساعت و 24دقیقه، و پس از آن استفاده از رسانه‌های جمعی 2ساعت و 10دقیقه از اوقات یک‌شبانه‌روز جوانان را به‌خود اختصاص داده است. متوسط کمترین زمان صرف‌شده در این گروه سنی مربوط به گروه فعالیت‌های داوطلبانه و خیریه برابر 2دقیقه بوده است. بررسی زمان اختصاص داده‌شده برای کار و فعالیت‌های شغلی افراد 24-15ساله در یک‌شبانه‌روز گویای آن است که مردان در این گروه سنی به‌طور متوسط 2ساعت و 24دقیقه و زنان 20دقیقه به فعالیت‌های شغلی و کار پرداخته‌اند.
در بین شاغلان بعد از فعالیت نگهداری و مراقبت شخصی (12ساعت و 18دقیقه) متوسط بیشترین زمان صرف‌شده در شبانه‌روز مربوط به کار و فعالیت‌های شغلی با 7ساعت و 26دقیقه و کمترین زمان صرف‌شده مربوط به فعالیت‌های داوطلبانه و خیریه 2دقیقه بوده است. برای جمعیت بیکار نیز بعد از فعالیت نگهداری و مراقبت شخصی (14ساعت) استفاده از رسانه‌های جمعی با 3ساعت و 42دقیقه و فعالیت‌های خانه‌داری با یک‌ساعت و 48دقیقه بیشترین و فعالیت‌های داوطلبانه با 3دقیقه کمترین زمان صرف‌شده را به‌خود اختصاص داده است. بررسی گذران وقت در بین هریک از طبقات جمعیت غیرفعال اقتصادی گویای آن است که متوسط بیشترین زمان صرف‌شده مربوط به فعالیت‌های نگهداری و مراقبت شخصی است. همچنین در بین این گروه از جمعیت بعد از فعالیت یادشده خانه‌داران به‌طور متوسط بیشترین زمان خود را صرف گروه فعالیت‌های خانه‌داری (6ساعت و 37دقیقه) کرده محصلان صرف گروه فعالیت آموزشی و فراگیری با 7ساعت و 9دقیقه و افراد دارای درآمد بدون کار به‌طور متوسط بیشترین اوقات خود را به فعالیت‌های استفاده از رسانه‌های جمعی با 2ساعت و 58دقیقه اختصاص داده‌اند.
زمان مطالعه لیسانس‌ها بیشتر از دکتراها
بررسی الگوی گذران وقت افراد باسواد 15ساله و بیشتر حاکی از این است که متوسط بیشترین زمان صرف‌شده در شبانه‌روز بعد از گروه فعالیت نگهداری و مراقبت شخصی به خانه‌داری با 3 ساعت و 15دقیقه اختصاص داشته‌اند. این شاخص‌ها برای افراد بی‌سواد به‌ترتیب با 15ساعت و 21 دقیقه مربوط به فعالیت نگهداری و مراقبت شخصی و 3ساعت و 42دقیقه مربوط به خانه‌داری و کمترین آن برای هر دو گروه مربوط به فعالیت‌های داوطلبانه و خیریه 2دقیقه است. همچنین بررسی فعالیت‌های آموزشی و فراگیری افراد باسواد براساس سطوح تحصیلی گویای آن است که افراد دارای فوق‌لیسانس و دکترای حرفه‌یی با صرف متوسط زمان یک‌ساعت و 51دقیقه بیشتر از سایرین به فعالیت‌های آموزشی و فراگیری پرداخته‌اند. بررسی وضع سواد در گروه کار و فعالیت‌های شغلی نشان می‌دهد که افراد دارای تحصیلات دکترای تخصصی به‌طور متوسط با صرف زمان (5ساعت و 26دقیقه) بیش از سایرین، افراد بی‌سواد و افراد دارای تحصیلات سوادآموزی و غیررسمی به‌طور متوسط با صرف زمان یک‌ساعت و 8 دقیقه کمتر از سایرین به کار و فعالیت‌های شغلی پرداخته‌اند.
یک‌دقیقه مشارکت اجتماعی در روزهای تعطیل
بررسی شیوه فعالیت‌های گذران وقت افراد در روزهای تعطیل و غیرتعطیل نشان می‌دهد، افراد در روزهای غیرتعطیل در سه‌گروه کار و فعالیت‌های شغلی به‌طور متوسط با (3ساعت و 4دقیقه) فعالیت‌های آموزشی با (یک‌ساعت و 6دقیقه) و خانه‌داری با (3ساعت و 18دقیقه) زمان بیشتری را نسبت به روزهای تعطیل اختصاص داده‌اند و در سایر گروه‌های فعالیت متوسط زمان‌صرف‌شده افراد در روزهای تعطیل بیش از روزهای غیرتعطیل بوده است که بیشترین آن مربوط به نگهداری و مراقبت شخصی با 14 ساعت و یک‌دقیقه مشارکت اجتماعی به‌طور متوسط با یک‌ساعت و 22دقیقه و استفاده از رسانه‌های جمعی با 2ساعت و 14دقیقه بوده است.
نتایج طرح نشان می‌دهد افراد هرگز ازدواج‌نکرده بیشترین زمان را در یک شبانه‌روز پس از فعالیت‌های نگهداری و مراقبت شخصی به فعالیت‌های گروه فراگیری و آموزشی (3ساعت و 48دقیقه) و استفاده از رسانه‌های جمعی (2ساعت و 21دقیقه) اختصاص داده‌اند درحالی که افراد دارای همسر بیشترین زمان خود را پس از فعالیت‌های نگهداری و مراقبت شخصی صرف فعالیت‌های خانه‌داری (3ساعت و 55دقیقه) و کار و فعالیت‌های شغلی (3ساعت و 19دقیقه) کرده‌اند.
بررسی تغییرات الگوی فعالیت‌های گذران وقت در فصل پاییز 1393 نسبت به پاییز 1387 حاکی از آن است که متوسط زمان صرف‌شده در گروه‌های فعالیت گذران وقت تفاوت چندانی نداشته است و بیشترین افزایش زمان صرف‌شده در پاییز 1393نسبت به پاییز 87 مربوط به کار و فعالیت‌های شغلی و نگهداری و مراقبت شخصی به ترتیب با 20دقیقه و 7دقیقه است. همچنین در پاییز 93 بیشترین کاهش زمان به فعالیت‌های آموزشی با 19دقیقه و پس از آن مشارکت اجتماعی با 9دقیقه اختصاص داشته است.
