تولید شیرینی و شکلات به یک میلیون و 600هزار تن رسید
گروه صنعت و معدن|
به بهانه برگزاری نمایشگاه سالانه، تولیدکنندگان شیرینی و شکلات فرصت را غنیمت شمرده و در گفتوگو با «تعادل»، از مشکلات و مطالباتشان گفتند. صنعت شیرینی و شکلات با توجه به جایگاه بالایش در صنعت غذا و صادرات وسیعی که به بیش از 60 کشور جهان از جمله امریکا و اروپا دارد، صنعت «شیرینکام» لقب گرفته است؛ صنعتی که قرار است هم کام تولید کشور را شیرین کند و هم درآمد داخلی و ارزی برای کشور به همراه داشته باشد. آمارها نشان میدهد که سال گذشته، یک میلیون و 610هزار تن تولید شکلات و شیرینی داشتهایم و صادرات صنعت شیرنی و شکلات تا پایان 93، به 600میلیون دلار رسید؛ صادراتی که به گفته تولیدکنندگان، در سختترین شرایط اقتصادی محقق شد و فعالان این صنعت موفق شدند با وجود مشکلات ناشی از تحریم، کیفیت و استاندارد بستهبندی محصولات را به معیارهای روز جهانی برسانند و جایگاه ویژهیی را در بازارهای صادراتی پیدا کنند. اگرچه به اعتقاد فعالان صنعتی، مشکلات موجود تاکنون نگذاشته که ظرفیت تولیدی این بخش به توان واقعی خود برسد که در صورت فعال بودن این ظرفیت، صنعت شیرینی و شکلات میتوانست نقش بسزایی را در رشد اقتصادی کشور داشته باشد. تولیدکنندگان صنعت شیرینی و شکلات میگویند؛ این صنعت با توجه به استقبال مصرفکنندگان در بازار، استفاده از فناوریهای روز در بخش تولید و همچنین نیاز کشورهای همسایه به تامین این محصولات از سوی ایران، توانسته جایگاه مناسبی را در بخش تولید و صادرات غیرنفتی کشور به خود اختصاص دهد، اما در عین حال آنها نیز همچون تولیدکنندگان فعال در سایر صنایع کشور، در دوران کنونی و در شرایط پس از تحریم، خواستار راهبری درست دولت و تصمیمسازان برای عبور از مشکلات هستند.
سرانه مصرف پایین در ایران
آمارها نشان میدهد سرانه مصرف شکلات در اروپا و امریکا به حدود ۱۰کیلوگرم در سال برای هر نفر میرسد. بر این اساس، شکلات در سبد غذایی ۹۶ درصد مردم اروپا و امریکا حضور ثابت دارد و انواع شیرین و تلخ آن در روز حداقل ۲۵ گرم مصرف میشود؛ این آمار البته در خاورمیانه و همچنین ایران، میزان بسیار کمتری را به خود اختصاص داده، بهگونهییکه سرانه مصرف شکلات در کشور ما به دلیل تبلیغات منفی و برخی عوامل دیگر، حداکثر به 3کیلوگرم در سال برای هر نفر میرسد.
فرصتی بینظیر برای سرمایهگذاری
این میزان مصرف و پتانسیلهایی که در راستای افزایش این سهم وجود دارد، شاید نخستین فرصت برای سرمایهگذاری در این حوزه و افزایش تولید شکلات در کشور باشد.
سابقه تولید شکلات در ایران به حدود ۶۰ سال پیش میرسد؛ اگرچه ایران ید طولایی در این مسیر ندارد و همچنان هم در این صنعت پرطرفدار، قوی نیست اما بررسیها نشان میدهد از بدو تولید، این محصول در کشور تا به امروز، سیر صعودی را طی کرده و هم در بخش تولید و هم مصرف در حال رشد است. به عنوان مثال در سال ۹۳، حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن شکلات در کشورجز میزان شکلاتهای وارداتی، مصرف شده است و همچنین حدود ۱۲ درصد از کل تولید شکلات ایرانی، به کشورهای دیگر صادر شده و خواستاران شکلات در کشور و خارج کشور هر روز رو به افزایشاند و همین نکته خود میتواند توجیهی مناسب برای ورود به این بازار و سرمایهگذاری در آن باشد.
تبریز؛ پایتخت شکلات ایران
آمارها نشان میدهد نزدیک به ۴۰۰ شرکت ثبت شده عضو فعال انجمن تولیدکنندگان شیرینی و شکلات کشور هستند که البته غالبا این شرکتها در تبریز و استان آذربایجان فعالند و بهنوعی این شهرها را به عنوان پایتخت شکلات ایران میشناسند.
براساس آمارهای جهانی، ارزش بازار محصولات شیرینی و شکلات در منطقه خاورمیانه و آسیای میانه، ۱۰میلیارد دلار برآورد شده است که سهم ایران از این بازار ۵درصد است و باتوجه به ظرفیتهای خالی، حتی میتواند تا ۲۰ درصد افزایش یابد.
در مجموع با وجود موانعی همچون تحریمهای بینالمللی و کمبود سرمایه در گردش برای تولیدکنندگان، دستاندرکاران این صنعت از وضعیت فعلی آن رضایت نسبی دارند؛ چرا که سال گذشته، صنعت شیرینی و شکلات توانسته بیش از 600 میلیون دلار برای کشور ارزآوری به همراه داشته باشد و کارشناسان این صنعت بر این باورند با گسترش واحدهای تحقیق و توسعه میتوانند جزو صادرکنندگان اول در این زمینه شوند البته اگر متولیان دولتی برای معضل قاچاق شکلات چارهاندیشی کنند؛ چرا که این مانع به عنوان بزرگترین چالش این صنعت به شمار میرود. در این زمینه فعالان بخش خصوصی صنعت شیرینی و شکلات نظراتی دارند که در زیر میخوانید:
ناله تولید زیر بار قاچاق
دبیر انجمن شیرینی، شکلات و بیسکویت در رابطه با وضعیت صنعت شیرینی و شکلات گفت: در حال حاضر وضعیت این صنعت در مقایسه با دیگر صنایع کشور در شرایط مناسبتری قرار دارد. اگرچه صنعت شیرینی و شکلات نیز از قاعده رکود کنونی اقتصاد کشور مستثنی نیست و اکنون علاوه بر رکود، بحث قاچاق شیرینی و شکلات از کشورهای اروپایی و همسایه به داخل کشور نیز برای تولیدکنندگان دردسرساز شده است. جمشید مغازهای در پاسخ به این پرسش که آیا در زمینه مبارزه با قاچاق تمهیداتی اندیشیده شده یا خیر، تصریح کرد: در زمینه قاچاق این صنعت که زمانی منجر به تعطیلی بسیاری از واحدهای صنعتی کوچک و بزرگ شد، صحبتهای بسیاری با نهادهای متولی شده، اما متاسفانه تاکنون هیچ اقدام صحیحی در این باره صورت نگرفته است.
وی با بیان اینکه در حال حاضر شیرینی و شکلات قاچاق با ارزش میلیاردی وارد کشور میشود، گفت: این در حالی است که تولیدکنندگان داخلی، تامینکننده نیاز داخل هستند، اما متاسفانه در زمینه واردات غیرقانونی شیرینی و شکلات، هیچ یک از مجاری رسمی وارد موضوع نمیشود و آمار گمرکات نیز در این زمینه تاییدکننده این موضوع است.
وی افزود: خوشبختانه صنعتگران ایرانی در حوزه شیرینی و شکلات به عنوان رقیب اصلی برخی شرکتهای اروپایی محسوب میشوند و بهطور کلی این صنعت از سالیان دراز، از ارزش افزوده بالقوهیی برخوردار بوده که تنوع کالاها نیز دراین زمینه نقش بسیاری بر افزایش ارزش افزوده داشته است.
این فعال بخش خصوصی با بیان اینکه برچیده شدن معضل قاچاق از جمله خواستههای اصلی صنعتگران شیرینی و شکلات است، گفت: با توجه به پیگیریهای صورت گرفته از سوی متولیان بخش خصوصی، امیدواریم روزی فرا رسد که معضل قاچاق در کشور ما حلوفصل شود؛ البته ناگفته نماند که وجود برخی قوانین زائد و مزاحم منجر به رخداد این موضوع میشود که بر این اساس، متولیان باید در زمینه قوانین و مقررات، بازنگریهایی داشته باشند تا مسیر فعالیت برای واردکنندگان رسمی نیز هموار شود. مغازهیی با بیان اینکه متاسفانه تحریمهای بینالمللی عدم دسترسی به مواد اولیه محصولات غذایی را بههمراه داشت، اذعان کرد: سال گذشته 250میلیون دلار صرف واردات مواد اولیه این صنعت شد که متاسفانه بهدلیل تحریمهای بینالمللی، ورود این نوع کالاها بهسختی صورت گرفت. وی افزود: این موضوع درحالی است که برخی واحدهای تولیدی فعال در این صنعت، از ادامه فعالیت صرفنظر کردند و به این واسطه ما شاهد نابودی تولید داخل در این عرصه بودیم، اما با ورود تیم اقتصادی دولت یازدهم، همچنان ما شاهد اتفاقات خوشایند بینالمللی هستیم که امیدواریم با رایزنیهای صورت گرفته هرچه زودتر به مرحله نهایی
دست یابیم. دبیر انجمن شیرینی، شکلات و بیسکویت در پاسخ به این پرسش که باوجود تحریمهای بینالمللی، واحدهای صنعتی در زمینه واردات کالاهای واسطهیی و سرمایهیی با چه مشکلاتی روبهرو هستند، گفت: خوشبختانه در دوره سکانداری دولت تدبیر و امید، سیاستها به سمت و سوی واردات کالاهای واسطهیی و سرمایهیی سوق پیدا کرد که واحدهای صنعتی کوچک و بزرگ نیز به این واسطه توانستند ناوگان تجهیزاتی خود را بهروز کنند. همین موضوع نیز باعث شد که این صنعت از لحاظ کیفیت در وضعیت مناسبی قرار گیرد. به گفته این فعال اقتصادی، خوشبختانه اکثر واحدهای صنعتی از دانش فنی و تجهیزات بهروز برخوردار هستند و به این واسطه نیز رقابت میان تولیدکنندگان جریان گرفته است. مغازهیی با بیان اینکه مشکلات رکود در همه صنایع وجود دارد و سکانداران باید درصدد چارهاندیشی باشند، گفت: امروز بحث رکود و کمبود نقدینگی برای تمامی صنایع وجود دارد که امیدواریم تیم اقتصادی دولت یازدهم با مشارکت بخش خصوصی در این زمینه عارضهیابی کند.
تولید، دیگر صرفه اقتصادی ندارد
ازسوی دیگر، رییس سابق اتحادیه قنادان تهران درخصوص وضعیت صنعت شیرینی و شکلات به «تعادل» گفت: خوشبختانه این صنعت در سالهای اخیر از رشد چشمگیری برخوردار بوده؛ بهگونهیی که توانسته 30درصد از صادرات مواد غذایی کل کشور را از آن خود کند. محمد نصرتی بااشاره به وابستگی صنایع کشور بهویژه صنعت شیرینی و شکلات به صنایع بستهبندی بهروز و قابل دفاع، گفت: متاسفانه در شرایط کنونی، ما شاهد ضعف ارتباط صنعت و دانشگاه هستیم. صنعت بستهبندی نیز جزو آن دسته صنایعی است که باید از ارتباط دانشگاه، تجهیزات و دانش بهروز برای توسعه و همخوانی با صنعت روز دنیا استفاده کند اما متاسفانه ازسوی نهادهای دولتی، این موضوع مورد غفلت واقع شده است و این موضوع به صنایع وابسته صنعت بستهبندی، ازجمله صنعت شیرینی و شکلات لطمه زده است. به گفته این فعال بخش خصوصی، صنعت مواد غذایی نیز ارتباط تنگاتنگی با این صنعت دارد و امیدواریم که با ورود دانش فنی بهروز بتوانیم در زمینه صادرات محصولات با ارزش افزوده بالا حرفی برای گفتن داشته باشیم. درواقع در زمینه بستهبندی محصولات هرچه از نگاه علمی استفاده شود، قطعا محصولات نیز با ارزش افزوده بیشتری صادر خواهند
شد. وی با بیان اینکه رکود و تحریمهای بینالمللی خود عاملی برای شکست صنایع بهشمار میرود، تصریح کرد: دولتمردان باید برای خروج از رکود و رفع تحریمهای بینالمللی چارهاندیشی کنند؛ چراکه سال گذشته بهدلیل دو معضل یاد شده، ما شاهد تعطیلی 95واحد صنعتی کوچک و بزرگ بودهایم.
وی افزود: البته در حال حاضر و باوجود شرایط فعلی، تولید دیگر صرفه اقتصادی ندارد و برای به جریان افتادن موتور محرک اقتصادی کشور، دستاندرکاران باید درصدد اقدام جدی باشند.