حجم معاملات که فاکتور نشاندهنده نقدینگی موجود در بورس تهران است، روز به روز کاهش مییابد. هیچ نشانهیی در بازار مبتنی بر احتمال رشد حجم معاملات و افزایش قیمتها و در نتیجه رشد شاخص کل به چشم نمیخورد
همانطور که انتظار میرفت، بورس اوراق بهادار تهران در دومین روز هفته، باز هم با افت در شاخص کل مواجه شد. در روز گذشته شاخص کل بورس تهران با افت 99واحدی خود به عدد 71هزار و 386 واحد رسید و به نظر میرسد که شاخص کل قصد ندارد به ریزش خود خاتمه دهد. این روزها روند نزولی شاخص کل به حدی قدرتمند است که ترفندهای مدیران بورسی نیز نمیتواند این روند را متوقف کند. با وجود انجام معاملات بلوکی در نماد عادی که با دغدغه شاخصسازی مسوولان بورسی شکل میگیرد، سرمایهگذاران بورسی بیتوجه به این اقدامات، به تدریج سرمایههای خود را از بازار خارج میکنند. این در حالی است که حجم معاملات که فاکتور نشاندهنده نقدینگی موجود در بورس تهران است، روز به روز کاهش مییابد. هیچ نشانهیی در بازار مبتنی بر احتمال رشد حجم معاملات و افزایش قیمتها و در نتیجه رشد شاخص کل به چشم نمیخورد.
همه شرایط دست به دست هم دادهاند که بورس تهران به روند قهقرایی ادامه دهد. رکود اقتصادی، کمبود نقدینگی در سطح اقتصاد ملی، افزایش قدرت خرید دلار ایالات متحده در بازارهای جهانی و در نتیجه کاهش قیمت جهانی کالاها و همچنین اخبار ضد و نقیضی که از مذاکرات هستهیی میرسد، گویی همگی یک هدف را دنبال میکنند و آن کاهش بازدهی متوسط بورس در این برهه است.
مدیران بورسی نیز هرچند تلاش قابل احترامی برای حل معضلات این روزهای بورس دارند، اما به نظر میرسد، شاید بهتر باشد مسایل پیش روی بورس را باز تعریف کنند. چراکه ظاهرا سیاستگذاران بورس تهران نهتنها راه مناسبی را برای حل مشکل اتخاذ نکردهاند بلکه گویی بیشتر تلاش بر پاک کردن صورت مساله دارند. اینکه شاخص کل مدیریت شود تنها باعث میشود شفافیت بازار از بین برود و این تصور به وجود آید که اوضاع بازار چندان هم بد نیست، در حالی که اگر چنین اقداماتی صورت نگیرد احتمالا افت شاخص شدیدتر خواهد بود. اما نکته اینجاست که ریزش شاخص در شرایط فعلی اقتصاد ایران کاملا طبیعی است.
حقیقت این است که سرمایهگذاران بورسی ریسک سرمایهگذاری در بورس را پذیرفتهاند و نیازی به جلوگیری از ریزش شاخص نیست. در شرایط فعلی مهمترین مانع حرکت بورس پدیدهیی به نام حجم مبناست. وجود حجم مبنا که مهمترین ترمز افت یا رشد قیمتهای سهام در بورس تهران است، ریزشهای بورس را کنترل کرده اما در عین حال روند بازار را کند، کسلکننده و فرسایشی کرده است. این ترمز مهم باعث شده که سرعت تطبیق بورس تهران با واقعیتهای اقتصادی بهشدت پایین باشد. هرچند در این اواخر ایده بازار برتر برای کمرنگ کردن این قبیل مشکلات به وجود آمده و احتمالا میتواند ایده جالب و موثری باشد اما اقدامات عملی در این زمینه بهحدی کند پیش میرود که به نظر نمیرسد بتوان چشم امیدی به انجامش دوخت. در این شرایط که سازمان بورس نگران ریزش شاخص است، بسیار بعید است که حجم مبنا حذف یا کمرنگ شود، لذا احتمالا باید به روند کند و کسالتبار بورس عادت کرد، زیرا احتمالا تا چند هفته آینده، روند به همین صورت خواهد بود.
بازار از نگاه آمار
همانطور که اشاره شد، شاخص کل بورس تهران در روز گذشته 100واحد دیگر کاهش یافت و به این ترتیب طی 2روز معاملاتی گذشته شاخص کل 540واحد ریخت. همچنین شاخص فرابورس نیز با افت تقریبا 5 واحدی در عدد 809 واحد بسته شد. دیروز در بورس و فرابورس 579 میلیون و 944هزار ورقه بهادار به ارزش 229میلیارد تومان در 45هزار 699 دفعه دست به دست شد که از این میزان 323میلیون و 696 هزار سهم و حق تقدم در بورس و فرابورس به ارزش تقریبا 102میلیارد تومان (45 درصد از کل) بود. همچنین ارزش معاملات عمده تقریبا 78 میلیارد تومان بود که 34درصد از کل معاملات را تشکیل داد.
ضمنا 19درصد از ارزش معاملات، معادل 43میلیارد تومان به معاملات اوراق بدهی اختصاص یافت و ارزش معاملات اوراق تسهیلات مسکن 6/3میلیارد تومان بود که دودرصد از کل معاملات را تشکیل داد. بیشترین تاثیر منفی را گروه فلزات اساسی بر شاخص کل بورس گذاشت و این گروه باعث 37واحد از ریزش شاخص کل بورس تهران لقب گرفت. پس از آن گروههای محصولات شیمیایی، بانکها و موسسات اعتباری، مخابرات و گروه خودرویی قرار داشتند که هر کدام به ترتیب 30، 17، 9 و 8 واحد شاخص کل را پایین کشیدند. از طرف دیگر گروه شرکتهای چند رشتهیی صنعتی، استخراج کانههای فلزی و محصولات غذایی و آشامیدنی هرکدام به ترتیب با 8، 7 و 4 واحد اثر مثبت، مهمترین اثرگذاران مثبت بر شاخص کل بودند. از میان شرکتها، بیشترین اثر منفی را بر شاخص کل شرکت سرمایهگذاری نفت و گاز و پتروشیمی تامین (تاپیکو) گذاشت و باعث 26واحد از نزول شاخص لقب گرفت. پس از آن فولاد مبارکه اصفهان (فولاد)، بانک پاسارگاد (وپاسار) و بانک ملت (وبملت) بیشترین اثر منفی را بر شاخص کل گذاشته و هرکدام به ترتیب 25، 9 و 8 واحد، شاخص کل را تنزل دادند.
از طرف دیگر نماد شرکت معدنی و صنعتی چادرملو (کچاد) بار 11واحد از صعود شاخص را بر دوش کشید. داد و ستد سهام این شرکت با انجام معامله بلوکی در نماد عادی همراه شد تا قیمت این سهم مقداری افزایش یابد. پس از بیش از دو هفته که سهام این شرکت با افت مواجه میشد، مدیران بورسی تصمیم گرفتند تا با انجام معاملات بلوکی در نماد عادی این شرکت، نهتنها مقداری قیمت آن را افزایش دهند بلکه شاخص کل را تحت تاثیر این افزایش قرار دهند. همین اتفاق برای سهام سرمایهگذاری صندوق بازنشستگی (وصندوق) رخ داد و انجام معامله بلوکی در نماد عادی این شرکت باعث شد بیش از 10واحد ارتقا یابد. پس از این دو شرکت، پتروشیمی فناوران (شفن) و پست بانک ایران (وپست) بیشترین اثر منفی را بر شاخص کل بورس تهران گذاشته و به ترتیب 10 و 9 واحد شاخص را ارتقا دادند.
همچنین نمادهای مارون، ذوب، زاگرس و خراسان بیشترین اثر منفی را بر شاخص فرابورس گذاشته و جمعا بیش از 4واحد این شاخص را پایین کشیدند. از طرف دیگر تنها نماد مهم و مثبتکننده شاخص فرابورس نماد شپاس بود که توانست این شاخص را 34/0 ارتقا دهد.
صف فروش سنگین برای «خپارس»
طی معاملات روزگذشته دو سهم در گره معاملاتی قرار گرفتند و با رفع گره معاملاتی مواجه شدند. نماد پست بانک ایران (وپست) پس از رفع گره معاملات با 8درصد افزایش قیمت مواجه شده و پس از آن صف خرید این سهام جمع شد و معاملات آن متعادل شد. همچنین همین اتفاق برای سهام شرکت پارس الکتریک (لپارس) رخ داد. اما پس از رفع گره و با وجود رشد 12درصدی قیمت سهام این شرکت، همچنان برای خرید این سهام صف وجود دارد.
همچنین صف فروش سنگین سهام پارس خودرو (خپارس) همچنان ادامه دارد. با وجود این صف به نظر میرسد، سهام این شرکت نیز در آینده نزدیک مشمول رفع گره معاملاتی خواهد شد.
صدور مجوز افزایش سرمایه «تاپیکو»
همچنین در روز گذشته سازمان بورس و اوراق بهادار با افزایش سرمایه 100درصدی تاپیکو از محل سود انباشته موافقت کرد.
به این ترتیب سرمایه شرکت بورسی تاپیکو با افزایش 100درصدی به 58 هزار میلیارد ریال میرسد و قرار است 29 میلیارد سهم به ارزش اسمی هر سهم هزار ریال از محل سود انباشته شرکت منتشر شود.
بررسیها نشان میدهد که این شرکت برای اجرای پروژه جدید خود از جمله حضور در یکی از پالایشگاه میعانات گازی سیراس، طرحهای توسعهیی نفت ستاره خلیج فارس، پروژه فناوران 2 و ایرانول نیاز به منابع مالی جدید دارد که این منابع با افزایش سرمایه 100درصدی تامین خواهد شد. بر این اساس قرار است مجمع عمومی عادی سالانه برای افزایش سرمایه در روز 29 شهریور برگزار شود. انجام افزایش سرمایه حداکثر تا 60 روز پس از تاریخ مجوز و منوط به تصویب صورتهای مالی سال مالی منتهی به 31اردیبهشت 1393 و احراز کفایت سود انباشته در زمان برگزاری مجمع عمومی فوقالعاده با رعایت قوانین و مقررات مربوطه است.