گروه جهان
ششمین کنفرانس همکاری‌های اقتصادی برای افغانستان که به «ریکا» مشهور است، در شرایطی به کار خود پایان داده که در کنار ارزش تاریخی این کنفرانس برای کابل، برگزاری این کنفرانس را می‌توان ترسیم دورنمای آرمانی یک افغانستان باثبات اقتصادی نیز به شمار آورد.
روزنامه 8 صبح افغانستان می‌نویسد، این کنفرانس نخستین و بزرگ‌ترین کنفرانس اقتصادی است که در کابل و در دوره حکومت وحدت ملی برگزار شد. سه بخش عمده این کنفرانس عبارت بودند از: اجلاس اصلی با حضور مقامات عالی‌رتبه و نمایندگان کشورها، اجلاس آکادمیک با حضور اقتصاد‌دانان برجسته جهانی از کشورهای مختلف و در نهایت اجلاس تجاری که تاجران بخش‌های سرمایه‌گذاری خصوصی منطقه و جهان به منظور گسترش همکاری در آن شرکت کردند. به گزارش رسانه‌های افغان، این کنفرانس متغیر اقتصاد را که از دیرباز وابسته به متغیر‌های امنیت و سیاست بوده است، به مثابه یک متغیر مستقل در افغانستان مورد بررسی قرار داده است. هفتمین اجلاس ریکا قرار است در سال2017 میلادی در ترکمنستان برگزار شود.
بنا بر این گزارش، نخستین جلسه کنفرانس ریکا در سال۲۰۰۵میلادی در کابل برگزار شد و آغاز یک ابتکار منطقه‌یی ازسوی افغانستان بود. سپس جلسات بعدی آن در دهلی‌نو، اسلام‌آباد، استانبول و دوشنبه برگزار شد. این کنفرانس با هدف بالفعل‌سازی بستر‌های اقتصادی افغانستان تلاش داشت تا طرح افغانستان به عنوان نقطه تلاقی و تجارت و ترانزیت میان اروپا، آسیا و خاورمیانه یا همان راه ابریشم را از طریق گفت‌وگو و تحقق پروژه‌های اقتصادی منطقه‌یی تقویت کند. این برنامه‌های اقتصادی طرح گسترش ترانزیت و ارتباطات منطقه‌یی از طریق تدابیر اعتماد‌سازی را ازجمله مهم‌ترین مولفه‌هایی می‌داند که بر‌اساس آن می‌توان در برابر تروریسم، افراط‌گرایی، مواد مخدر، فقر و ناامیدی ایستادگی کرد.
در کنفرانس پنجم ریکا در دوشنبه، ایده‌یی تحت عنوان «منطقه‌یی باثبات و مرفه از طریق افغانستان مرفه و باثبات» به میان آمد. این ایده بیانگر این امر است که کشورهای منطقه برای توسعه و افزایش همکاری‌های اقتصادی و کاهش افراط‌گرایی و تروریسم به افغانستانی باثبات ضرورت دارند.
در امتداد مباحث ریکای پنجم، درکنفرانس ریکای ششم با محور قراردادن مفهوم «راه ابریشم از مسیر افغانستان» سه موضوع «همکاری درعرصه‌های انرژی و منابع طبیعی منطقه‌ای»، «ارتباطات منطقه‌ای» و در نهایت «گسترش تجارت منطقه‌ای، توسعه بخش خصوصی و همکاری‌های اقتصادی در آسیا از طریق افغانستان» مورد بحث قرار خواهد گرفت. همچنین بر‌اساس مولفه‌های ذکرشده در کنفرانس پنجم ریکا در دوشنبه؛ طرح ۱۵ پروژه منطقه‌یی مورد بررسی قرار گرفت. ازجمله: خط راه‌آهن ملی، پروژه تاپی برای انتقال گاز از ترکمنستان، افغانستان، پاکستان، هند، تکمیل بازار انتقال انرژی از آسیای مرکزی به جنوبی، تکمیل شبکه انتقال برق میان افغانستان و ایجاد اتاق‌های تجارت منطقه‌یی مشترک با کشورهای همسایه و منطقه. بنا بر این گزارش، در کنفرانس ششم ریکا درکنار تبادل‌نظر در مورد پروژه‌ها و برنامه‌های ریکای 5، 6 طرح ذیل نیز مورد بررسی قرار گرفت:
1-طرح سه‌جانبه تجارتی، ترانزیتی میان پاکستان، افغانستان و تاجیکستان
2- طرح قندهار به حیث مرکز ترانزیتی هوایی منطقه از جانب اداره مستقل هوانوردی افغانستان
3-طرح سه‌جانبه استفاده از بندر چابهار
4-ایجاد راه ترانزیتی شیرشاه سوری (میان کابل و امرت سر)
5- دسترسی به بندر گوادر (طرح سه‌جانبه ترکمنستان، افغانستان و پاکستان) و
6- ایجاد بنادر خشکه.
چهارراه تجاری
روزنامه 8 صبح افغانستان می‌نویسد: «ریکا در صورت عملیاتی شدن می‌تواند افغانستان را به چهارراه مهم تجارتی میان کشورهای جنوب آسیا و آسیای مرکزی تبدیل کند. در دورنمای ریکا برای افغانستان، جایگاه این کشور به عنوان گذرگاه مطمئن ترانزیت انرژی و کالا تثبیت می‌شود... آنچه بیش از همه در این کنفرانس نمود داشت، شکل‌دهی همکاری‌ها درعرصه انرژی و منابع طبیعی، ارتباطات منطقه‌یی و مهم‌تر از همه ایجاد تسهیلات تجاری میان کشورهای منطقه بود. به‌طور مثال، افغانستان بهترین مسیر برای انتقال مازاد تولید انرژی برق کشورهای آسیای میانه به آسیای جنوبی است. خطوط لوله گاز و نفت از افغانستان می‌تواند بخش عمده نفت و گاز تولید شده در آسیای میانه را به سوی کشورهای نیازمند انرژی فسیلی همچون پاکستان و هند سرازیر کند. بر‌اساس طرح‌های اقتصادی که در این کنفرانس مطرح می‌شود، دسترسی افغانستان به بنادر مهم تجارتی چون چابهار و گوادر به خوبی قابل تصور است. درکنار آن شکل‌دهی مناسبات اقتصادی منطقه‌یی برای ایجاد ثبات سیاسی و امنیت منطقه نیز اثرات بسیار مفید دارد. 8 صبح افغانستان می‌نویسد: «بی‌گمان تحقق برنامه‌های فوق با توجه به اولویت‌های امنیتی و سیاسی در کوتاه‌مدت آسان به نظر نمی‌رسد، اما بر‌اساس ضرورت منطقه و نیازمندی داخلی، می‌تواند بستر همکاری را بر‌اساس تدابیر اعتماد‌سازی فراهم کند.»
به گزارش بی‌‍‌بی‌سی، محمد اشرف غنی، رییس‌جمهوری افغانستان در دومین روز این اجلاس با اشاره به فرصت‌های سرمایه‌گذاری در افغانستان، بر گسترش روابط اقتصادی میان افغانستان و کشورهای منطقه تاکید کرد. وی همچنین به جایگاه جغرافیایی افغانستان در بین کشورهای منطقه اشاره کرده و گفته است که این کشور می‌تواند بخشی از راه‌های مهم اقتصادی کشورهای منطقه برای وصل کردن آنها باشد و دولت تلاش دارد این جایگاه را احیا کند. غنی گفته است: «امیدوارم در آینده نزدیک شاهد پایان جنگ درمنطقه باشیم و آسیا یک بار دیگر به یک قاره مهم اقتصادی تبدیل شود و افغانستان نیز یک بار دیگر نقطه وصل کشورها و مردم در منطقه باشد.»
