جهان فایننشال تایمز در گزارشی بهبررسی تحریمهای جدید امریکا و اتحادیه اروپا علیه روسیه پرداخت. در این گزارش آمده است امریکا در نظر دارد با تنگتر کردن حلقه تحریمها دولت روسیه را برای توافق آتشبس تحت فشار قرار دهد. دور جدید تحریمهای امریکا روز جمعه با تحریم کمپانی بزرگ نفتی گازپروم آغاز شد. این شرکت، بزرگترین تولیدکننده گاز طبیعی و یکی از بزرگترین شرکتهای جهان است. در بین شرکتهای گازی، شرکت روسی گازپروم، بهواسطه ذخایر گازی و در اختیار داشتن بیش از ۱۵۲,۲۰۰کیلومتر خط لوله گاز طبیعی، بزرگترین شبکه خطوط لوله انتقال گاز در جهان، جایگاه ویژهیی دارد. از آنجایی که گازپروم، ۲۵درصد از گاز طبیعی مورد نیاز اروپا را تامین میکند، لذا نبض انرژی این قاره را در دست گرفته و بهشدت در تلاش است، تا این ویژگی انحصاری را با فشار غیرمتعارف بر رقبای خود، حفظ کند.
از این رو، هدف قرار گرفتن گازپروم تحلیلهای متفاوتی را درباره ماهیت تحریمهای امریکا و اتحادیه اروپا آغاز کرده است. گازپروم، بزرگترین شرکت روسیه بهشمار میرود، این شرکت همچنین بزرگترین تامینکننده گاز طبیعی اروپا است. در سال ۲۰۰۴ گازپروم با تولید تقریبی ۹۳ درصد از گاز طبیعی روسیه، فروشی معادل ۳۱میلیارد دلار را رقم زد. در سال ۲۰۱۱ این شرکت معادل ۵۱۳,۲میلیارد متر مکعب گاز تولید کرد، که این مقدار برابر ۱۷درصد از تولید گاز جهان، در این سال است. شرکت گازپروم در همین سال، معادل ۳۲,۳میلیون تن نفت خام و ۱۲,۱میلیون تن گاز مایع تولید کرده است. در ادامه این گزارش میخوانید:
امریکا در روز جمعه تحریمها علیه روسیه را با افزودن نام کمپانی گازپروم که تامینکننده اصلی گاز اتحادیه اروپا است بهلیست شرکتهای روسی که پیشتر تحریم شده بودند، گسترش داد. واشنگتن این اقدام را برای ترغیب روسیه برای عقب نشستن از جنگ اوکراین انجام داده است.
با افزودن گازپروم تحریمهای امریکا علیه صنعت نفت روسیه در مجموع پنجشرکت انرژی روسیه را مانند «لوک اویل»، «سورگوت نفت گاز» و «روس نفت» را شامل میشود و همچنین بزرگترین بانک روسیه «سبربانک» شده است.
تحریمهای جدید بسیار فراتر از تحریمهای گذشته علیه روسیه برای مجازات این کشور در مورد نقش آن در شرق اوکراین است. علاوه بر مسدود کردن فعالیت گروههای بزرگ دولتی در بازارهای سرمایه غرب، ایالات متحده برخی پروژههای بزرگ انرژی که موتور محرک اقتصاد روسیه در آینده خواهد بود را هدف قرار داده است. بهطور خاص میتوان به اکسون موبیل که در سال ٢٠١١ توافقنامه ٣,٢میلیارد دلاری را با شرکت روسی روسنفت برای توسعه فعالیتهای نفتی در قطب شمال امضا کرد، اشاره کرد که این توافقنامه میلیاردی در معرض خطر قرار گرفته است. فعالیت این دو شرکت حفاری از ماه گذشته در دریای کارا آغاز شده اما تحلیلگران صنعتی این سوال را مطرح میکنند که آیا در شرایط تحریم میتوانند سرمایه خود را زنده نگه دارند یا خیر. بسی جای تعجب است که امریکا شرکت «لوک اویل» را بهعنوان نخستین شرکت خصوصی روسی برای تنبیه دولت روسیه وارد لیست تحریمها کرد. تولیدکنندگان نفت با ولادیمیر پوتین همراهی نکردهاند و در تحولات اوکراین نیز نقشی نداشتهاند.
پیام روشن تحریمهای آمریکا
«اندرو وییس» یکی از مدیران ارشد موسسه کارنگی برای صلح بینالملل در این رابطه گفت، تحریمهای امریکا یک پیام روشن است به تمامی شرکتهای روسی که بدانند فعالیتهای پوتین و نقش روسیه در اوکراین دامن آنها را نیز خواهد گرفت و خشکوتر با هم خواهند سوخت.
اتحادیه اروپا نیز روز پنجشنبه حلقه تحریمهای خود علیه روسیه را تنگتر کرد. درگزارش اتحادیه اروپا نام 24نفر و سه شرکت بزرگ انرژی روسیه -رز نفت، گازپروم و ترنس نفت- دیده میشود. با این حال، اتحادیه اروپا روز جمعه اعلام کرد تلاشهای بسیاری برای بهتعویق انداختن تحریمها و همچنین یافتن راهی برای پایان دادن به جنگ اوکراین در دست انجام است.
تحلیلگران اقتصادی معتقد هستند دایره تحریمها علیه روسیه دو روی مختلف دارد، از یک سو اوکراین میتواند از فرصت استفاده از کالاهای اتحادیه اروپا استفاده کند و از دیگر سو، رسوخ اقتصاد قدرتمند اروپایی در این کشور میتواند صدمات بلندمدتی برای اقتصاد این کشور داشته باشد. بهنظر میرسد معامله بزرگی برای جلب نظر مسکو بین روسیه و اتحادیه پشت پرده وجود دارد و این موضوع کییف را مضطرب میکند. شرایط کنونی باعث شده است که سیاستمداران اوکراینی رییسجمهور سابق اوکراین را متهم کنند اگر در ماه نوامبر گذشته توافقنامه الحاق به اتحادیه اروپا را مدیریت میکرد، امروز کار به اینجا نمیکشید. در مقابل، گروه دیگری از اقتصاددانان اوکراینی باور دارند اگر اوکراین زمان مناسب در اختیار داشته باشد میتواند اوضاع را مدیریت کند و این شرایط میتواند بهنفع مردم اوکراین در نهایت تمام شود. شرایط کنونی کییف را وادار خواهد کرد استانداردهای زندگی مردم را بهسطح اتحادیه اروپا نزدیک کند و قوانین خاص این اتحادیه را پیاده کند.
وزارت خزانه داری امریکا 6بانک روسیه را تحریم کرد که یکی از آنها، «سبربانک» از بزرگترین بانکهای روسیه است. علاوه بر آن، محدودیتها و موانعی برای جلوگیری از دسترسی بانکهای روسی به بازار سرمایه امریکا ایجاد شد و افراد امریکایی از بستن قراردادهای مالی که دیونی با مهلت پرداخت بیش از 30روزه را سبب میشوند، منع شدند. علاوه بر آن، خرید سهام یا حمایت مالی و همکاری اقتصادی با روسیه توسط افراد امریکایی ممنوع شد. اوباما اعلام کرده است در صورت توافق با روسیه این تحریمها میتواند فورا برداشته شود و این موضوع بستگی بهتوافق با روسیه در مورد آتش بس اوکراین دارد.
واکنشهای داخلی در روسیه
ولادیمیر پوتین رییسجمهور روسیه مدعی است تحریمهای اتحادیه اروپا علیه اشخاص و شرکتهای روسی میتواند روند صلح را دچار مشکل کند. پوتین گفت، دولت روسیه در صورت ادامه روند فوق در نظر دارد تا اقدامات تلافی جویانهیی را علیه غرب اتخاذ کند. «آندره بلوسوف» مشاور ارشد اقتصادی پوتین در این رابطه گفت، ما تاکنون با تحریم چند شرکت خودروساز اروپایی خشم خود را بهطرف مقابل نشان دادهایم و نشان دادیم روسیه میتواند اقدامات درخور توجهی را در این رابطه اتخاذ کند.