جمعیت نیروی کار دوبرابر می‌شود

ترکیه و عربستان مهم‌ترین رقبای اقتصادی ایران در منطقه می‌شوند

گروه اقتصاد کلان مرضیه امیری

موسسات مختلف اقتصادی هر کدام پیش‌بینی‌های متفاوتی برای چشم‌انداز اقتصاد ایران تا سال 2050 دارند. اکونومیست در بازه زمانی 2050-2014 متوسط رشد اقتصادی ایران را 3درصد برآورد کرده درحالی که موسسه PwC پیشرفت رشد اقتصاد ایران را تا 5درصد هم پیش‌بینی کرده و ایران سال 2050 را با تولید ناخالص داخلی 2هزار و 243میلیارد دلاری در پله سی‌ام اقتصادهای برتر دنیا قرار داده است. سهمی که این موسسه برای سرمایه‌گذاری ایران از رشد تولید ناخالص داخلی پیش‌بینی کرده 5/20درصد است. موسسه HSBC یکی دیگر از موسساتی است که با انجام مطالعاتی روند رشد اقتصادی ایران تا 2050 را نزولی ترسیم کرده است. بر این اساس ایران تا 2020 رشدی 5/4درصدی را تجربه خواهد کرد و این رقم تا 2030 با افت 1/0درصد به 4/4درصد خواهد رسید. موسسه یاد شده این کاهش رشد اقتصادی را ادامه‌دار خوانده تا جایی که معتقد است در 2040 رشد اقتصادی ایران به 8/3درصد و در نهایت در 2050 به 8/2درصد می‌رسد. البته این موسسه رشد افزایشی در اقتصاد جهان در این بازه زمانی را نزدیک به 3درصد برآورد کرده است. موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی، پیش‌بینی‌های چند نهاد معتبر درباره جایگاه اقتصاد ایران در میان کشورهای جهان تا سال ۲۰۵۰ را منتشر کرده است. براساس این گزارش موسسه دپارتمان کشاورزی ایالات متحده امریکا نیز چشم‌انداز اقتصاد ایران را در 2030 مورد مطالعه قرار داده و پیش‌بینی کرده است تا 5 سال دیگر ایران رشد بیشتر از 9/1درصدی را تجربه نخواهد کرد و این رقم در 2030 به 4/3درصد خواهد رسید و با تولید ناخالص داخلی 732میلیارد دلاری جایگاه بیست‌وهفتم در بین 100 اقتصاد برتر دنیا را به دست خواهد آورد. صندوق بین‌المللی پول نیز برآورد چندان امیدوارکننده‌یی درباره رشد اقتصادی ایران تا 5 سال آینده ندارد و 08/1درصد رشد اقتصادی تا 2020 را برای کشورمان پیش‌بینی کرده است و از بین 189کشور، جایگاه ایران تا 2020 را با ارتقای 4پله‌یی 33 عنوان کرده است.

چشم‌انداز درآمد سرانه کشور

به گزارش «تعادل» اقتصاد ایران از لحاظ درآمد سرانه تنزل در جایگاه را تجربه خواهد کرد؛ به طوری که طبق پیش‌بینی موسسه PWC رتبه اقتصاد ایران تا سال 2050 از هفتاد و دوم به هشتاد و یکم تنزل پیدا می‌کند. این موسسه متوسط رشد درآمد سرانه ایران تا سال نهایی چشم‌انداز را 2درصد پیش‌بینی کرده اما موسسه HSBC میانگین متوسط رشد درآمد سرانه در بازه زمانی

2050-2010 را بدون اصلاحات ساختاری 7/4درصد و با اصلاحات ساختاری 6درصد اعلام و مقدار درآمد سرانه حقیقی را 7هزار و 547دلار پیش‌بینی کرده است. اما موسسه USDA پیش‌بینی چشم‌انداز چندان روشنی برای درآمد سرانه ایران متصور نیست؛ به طوری که متوسط رشد درآمد سرانه تا 2020 را تنها 71/0درصد و تا 2030، 6/2درصد معرفی کرده و متوسط مقدار سرانه حقیقی برای پایان این دو دهه را به ‌ترتیب 5552 و 6812 دلار برآورد کرده است.

دو برابر شدن جمعیت نیروی کار

جمعیت یکی دیگر از متغیرهایی است که در چشم‌انداز اقتصاد ایران تا 2050 مورد بررسی قرار گرفته است. پیش‌بینی موسسه اکونومیست درباره جمعیت ایران این است که در بازه زمانی 2050-2014 جمعیت نیروی کار کشور دو برابر خواهد شد و از 20میلیون نفر در سال مبدأ به 40میلیون نفر در سال پایانی دوره مورد بررسی می‌رسد. موسسه PWC نیز متوسط نرخ رشد جمعیت ایران را 7/0درصد و متوسط نرخ رشد جمعیت فعال را 5/0درصد اعلام کرده اما موسسه HSBC در بررسی‌های خود به اعداد بزرگ‌تری در میزان جمعیت ایران در سال 2050 رسیده است؛ به طوری که پیش‌بینی کرده است جمعیت ایران در این سال با رشد 29درصدی به 97میلیون نفر خواهد رسید.

جایگاه اقتصاد ایران در میان رقبا

اقتصاد ترکیه در تمام پیش‌بینی‌ها در بین 20 اقتصاد برتر دنیا قرار دارد و تا سال 2050 جایگاه بهتری نیز پیدا می‌کند. موسسه HSBC جایگاه اقتصاد ترکیه در بین 32 اقتصاد برتر دوازدهم پیش‌بینی شده است. تمام پیش‌بینی‌ها حاکی از عملکرد بهتر اقتصاد عربستان است همچنین موسسه PWC جایگاه اقتصاد عربستان را در بین 32 اقتصاد برتر سیزدهم پیش‌بینی کرده است.

در این میان خوشبینانه‌ترین پیش‌بینی از جایگاه اقتصاد ایران مربوط به موسسه HSBC است که بعد از ترکیه و عربستان، سومین اقتصاد برتر خاورمیانه را متعلق به ایران دانسته و رتبه 27 را برای آن پیش‌بینی کرده است.

در مقابل پیش‌بینی صندوق بین‌المللی پول درباره جایگاه اقتصاد ایران در 2050 چندان امیدوارکننده نیست؛ به طوری که این موسسه کشور ترکیه را در جایگاه 17 و عربستان را در پله نوزدهم معرفی کرده و جایگاه ایران را با اختلاف زیاد در رتبه 33 اعلام کرده است. بهترین پیش‌بینی برای متوسط رشد اقتصادی ایران در بلندمدت 5درصد و مربوط به موسسه HSBC است. جالب است که نرخ رشد اقتصادی که این موسسه برای ایران پیش‌بینی کرده بیشتر از رشد کشورهای ترکیه و عربستان است (براساس پیش‌بینی همان موسسه متوسط رشد اقتصادی در بلندمدت ترکیه 9/4درصد و عربستان 7/4درصد است) . موسسات دیگری همچون HSBC و USDA متوسط رشد اقتصادی را به ‌ترتیب 6/3 و 6/2درصد پیش‌بینی کرده‌اند. در متوسط رشد درآمد سرانه نیز مهم‌ترین رقبای ایران در منطقه کشورهای ترکیه و عربستان هستند که براساس برآوردها در میزان درآمد اختلاف چشم‌گیری با کشور ما دارند. موسسه USDA متوسط رشد درآمد سرانه ترکیه تا سال 2030 را 11/3درصد و کشور عربستان را 3درصد پیش‌بینی کرده است درحالی که رشد درآمد هر ایرانی را بیشتر از 6/1درصد تخمین نزده است.

چین، امریکا و هند؛ سه اقتصاد برتر

براساس مطالعات موسسه PwC بیشترین نرخ سالانه رشد تا سال 2050 مربوط به اقتصادهای نوظهور مانند نیجریه و ویتنام با 5درصد خواهد بود و کشور چین نیز رشدی 3 تا 4درصدی را تجربه خواهد کرد. این موسسه میزان رشد اقتصادی کشورهای توسعه ‌یافته را بین 5/1تا 5/2درصد برآورد کرده و پیش‌بینی کرده است، اقتصاد چین در سال 2028 از اقتصاد امریکا پیش خواهد گرفت و جایگاه نخست در جهان را به دست خواهد آورد.

براساس چشم‌اندازی که این موسسه برای اقتصاد جهان تا 2050 ترسیم کرده است در این سال چین، امریکا و هند به ‌ترتیب رتبه اول تا سوم را خواهند داشت و اندونزی، مکزیک و نیجریه در بین 10قدرت برتر اقتصادی دنیا قرار خواهند گرفت. پیش‌بینی اکونومیست نیز به برآوردهای این موسسه بسیار نزدیک است. اکونومیست سال 2050 را سال کشورهای چین، امریکا و هند خوانده که به تنهایی بیشتر از مجموع ثروت 5 اقتصاد برتر دیگر خواهند بود.

مشاهده صفحات روزنامه