نخستین روز کاری بورس تهران با موج منفی معاملات شرکت‌های بزرگ شروع شد و به‌تدریج که معاملات پیش می‌رفت اوضاع تالار معاملاتی بدتر شد هرچند مطابق روندی که نهاد ناظر در پیش گرفته تلاش‌هایی به‌شکل معاملات بلوکی در نماد عادی جهت جلوگیری از افت بیشتر صورت گرفت اما ریزش شدید شاخص کل مسیر خود را پی گرفت. بدین‌ترتیب روز خلوت از لحاظ پایین بودن حجم و ارزش معاملات و پرآشوب از بعد قرمزشدن اکثریت نمادهای تاثیرگذار بر شاخص کل، روزی بود که این متغیر با افت 439 واحدی مواجه و در کانال 71486 واحد متوقف شد. این روند موجب شد که بازدهی بورس در شهریور تا روز گذشته به منفی 3.3درصد برسد و از ابتدای سال جاری تاکنون نیز این متغیر به منفی 9.5درصد سقوط کند. در نتیجه کاملا محتمل است که با وضعیت فعلی، بازدهی تابستانی بورس تهران منفی رقم خواهد خورد. اما وضعیت نگران‌کننده بازار، پایین بودن حجم و دفعات معاملات و به‌دنبال آن کاهش ارزش معاملات است که بیش از شاخص کل اذهان فعالان و بازیگران این بازار را آشفته کرده است.
همانطور که «تعادل» پیش بینی کرده بود هفته جاری برای بازار سهام هفته چندان خوشایندی به‌نظر نمی‌رسد، روند معاملات نخستین روز کاری هفته نیز دال بر هفته ناامید‌کننده‌یی است که احتمالا پیش‌روی این بازار است. برپایه پیش‌بینی‌های «تعادل» به‌دلیل افت قیمت‌های فلزات و نفت در بازارهای جهانی به‌دنبال افزایش نرخ برابری دلار در قبال سایر ارزهای معتبر جهانی، بازار سهام کشورنیز بااثر‌پذیری از روند کاهشی قیمت جهانی کالاها به‌طور کلی جو منفی را انتظار می‌کشید که در بازار دیروز گام‌های اولیه چنین جوی برداشته شد. از سوی دیگر بازار سرمایه بی‌رمق کشور بی‌وقفه و منتظر، به پای نتایج مذاکرات هسته‌یی نشسته است به‌طوری‌که هر خبر و اتفاق مرتبط با این حوزه را کاملا رصد می‌کند و در فعل و انفعالات معاملات و متغیرهای دیگر به‌خصوص شاخص کل انعکاس می‌دهد. به‌نظر می‌رسد روز منفی بازار دیروز نیز بیشتر برگرفته از اخبار مرتبط با این حوزه باشد. در همین راستا روزگذشته معاون اروپا و امریکای وزیر امور خارجه از اختلافات جدی بین طرفین خبر داد و در عین حال از تلاش ایران برای رسیدن به‌توافق تا قبل از چهار آذر سخن به‌میان آورد. مجید تخت روانچی، دیپلمات
عضو گروه مذاکره‌کننده هسته‌یی کشور، گفت: اختلافات بین ما و گروه 1+5 همچنان جدی است اما اگر طرف مقابل حسن نیت داشته باشد ما هم تلاش می‌کنیم تا چهارم آذر به‌توافق برسیم. البته طبیعی است که به هر قیمت و هر هزینه‌یی حاضر به این کار نیستیم. روانچی تاکید کرد: اگر در طرف مقابل، اراده سیاسی واقعی برای حل اختلافات وجود داشته باشد در همان سطح وزرای خارجه و معاونان مذاکرات می‌تواند تا بیش از چهارم آذر به‌توافق برسد. وی اضافه کرد: ما به‌خطوط قرمز و اصولی که بارها پیش از این اعلام کردیم پایبند هستیم و باید آنها رعایت شود. بی‌گمان این اظهارات دوپهلوی دیپلماتیکی شاید از منظر سیاسی، مطلوب تلقی شود اما بازار سرمایه توام با ریسک و نااطمینانی، ورای انگاره سیاسی این‌گونه سخنان، بیشتر از تناقضات آن تاثیر می‌پذیرد.
ماجرای معاملات روز
در هر حال شروع کار زمخت و وحشت آفرین روند دادوستدهای انواع اوراق بهادار در نخستین روز هفته، چندان رمقی برای بازیگران حرفه‌یی نیز نگذاشته است. مبتنی بر این روند، شرکت‌های بزرگ گروه پتروشیمی روز گذشته به‌خصوص پارسان نماد گسترش نفت و گاز پارسیان با افت 4درصدی صف فروش شد و نزدیک 94واحد شاخص را به سمت پایین سوق داد. از این گروه پس از پارسان، تاپیکو نماد سرمایه‌گذاری نفت و گاز و پتروشیمی نیز دچار افت شد و کاهش را ریزشی کرد. اما اتفاق قابل تامل در جریان معاملات روز گذشته بازار سهام، این بود که هلدینگ خلیج فارس که تا نزدیکی پایان معاملات تا 4درصد افت را تجربه کرده بود با خریدهای جهت‌دار حقوقی‌ها و دستکاری آشکار قیمتی تا 4درصد رشد را تجربه کرد و به‌عبارتی در یک روز کاری هشت‌درصد افزایش قیمت خورد تا بدین نحو بتواند بر شاخص کل تاثیر بگذارد اما اثر این نوع معامله آن‌چنانی نبود که بتواند همچون ناجی شاخص عمل کند. به‌نظر می‌رسد ادامه چنین روندی بازار را از موضوعیت برخواهد انداخت و تمایل و اشتیاق سهامداران خرد و حقیقی بازار را به ادامه بازی در چنین معرکه‌یی کمرنگ‌تر خواهد کرد. اما از این گروه نمادهایی نیز بودند که با
وجود روند منفی لیدر گروه، صف خرید شدند. شیران و شفند از جمله این نمادها بودند.
اثر کاهشی قیمت‌های جهانی
به‌دنبال کاهش قیمت‌های جهانی سنگ آهن و فلزات اساسی نمادهای گروه استخراج کانه‌های فلزی بیشترین تاثیر منفی را بر شاخص کل دیروز گذاشتند، به‌طوری‌که کچاد نماد شرکت صنعتی و معدنی چادرملو با بیشترین درصد افت، صف فروش شد و بیش از 60 واحد شاخص را کاهشی کرد. از این گروه همچنین گل گهر نیز با افت نزدیک به‌چهاردرصدی صف فروش شد. اما اتفاق قابل توجه رشد و معادن نماد سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات بود که عنوان نماد مثبت بازار را برگرفت. روی این سهم معامله بلوکی درنماد عادی صورت گرفت تا برشاخص اثرگذار باشد. در حالی این نماد با معامله بلوکی شاهد رشد بود هرسه شرکت اصلی پرتفوی این نماد دچار کاهش قیمت بودند که با این حساب سهم «ومعادن» نیز درصورت عدم دخالت در روند معاملات ریزشی می‌شد. اما دیگر نمادهای این گروه شامل معادن بافق، توسعه معدنی و صنعتی صبانور نیز صف فروش شدند. اما نمادی که عمده‌ترین تاثیر را از اخبار حول مذاکرات آتی هسته‌یی برگرفت و تا کف دامنه نوسان افت کرد و صف فروش شد، نماد گروه پیمانکاری مپنا بود. از آنجایی که فعالیت‌های این گروه مرتبط با تحریم‌های بین‌المللی است بیشتر تحت تاثیر مذاکرات قرار می‌گیرد. درگروه
خودرو نیز اکثر نمادهای این گروه با صف فروش مواجه شدند. بر این اساس ایران خودرو تا آستانه صف فروش پیش رفت اما صف آن جمع شد. این در حالی بود که در این نماد نیز معامله بلوکی در نماد عادی انجام شد. نماد پارس خودرو از ابتدای معاملات شاهد صف فروش سنگین بود، این امر نیز ناشی از ثبت افزایش سرمایه این شرکت بود که به‌دنبال آن فشار صف‌های فروش پیش از ثبت سرمایه نیز مضاف بر صف فروش روز کاری گذشته شد به‌طوری‌که بیش از 50میلیون سهم این شرکت در صف فروش قرار گرفت. سایپا و زامیاد نیز با ریزش نزدیک به چهاردرصد با صف فروش مواجه شدند. گروه بانکی‌ها نیز حال و روز خوبی نداشتند. اکثر نمادهای آن کاهشی بودند به‌جز وپست نماد پست بانک ایران که برخلاف جهت هم گروه‌هایش، نزدیک به 4درصد رشد کرد و همچنان صف خرید بود.
بازار از نگاه آمار
بدین‌ترتیب در داد و ستدهای دیروز بورس تهران سهامداران بیش از 323میلیون برگه سهم و
حق تقدم را به ارزش یک هزار و 37 میلیارد ریال دست به دست کردند. گروه شیمیایی‌ها با معامله بیش از 25میلیون سهم به ارزش 195میلیارد ریال بیشترین حجم و ارزش معاملات را در میان 39صنعت حاضر در بازار داشتند و در صدر برترین صنایع قرار گرفتند. همچنین گروه مالی و مواد دارویی نیز در رده‌های دوم و سوم نشستند. نمادهای پارسان، چادرملو، مپنا، تاپیکو و گل گهر با بیشترین تاثیر منفی بر شاخص کل افت 439 واحدی این متغیر را رقم زدند. اما در سوی مقابل هلدینگ فارس در پایان معاملات و سرمایه‌گذاری معادن و فلزات با بیشترین تاثیر مثبت بر شاخص مانع افت بیشتر آن شدند. شاخص صنعت نیز در روز جاری 361 واحد افت کرد. همچنین دو شاخص بازار اول و دوم به ترتیب 436 و 161 واحد نزولی شدند. به گزارش سنا، سهامداران شاهد صدرنشینی نمادهای خوراک دام پارس، داروسازی امین، سخت آژند، نیروکلر، سرمایه‌گذاری توسعه آذربایجان، لامیران و داروسازی اسوه با بیشترین رشد قیمت بودند. این در حالی بود که نمادهای چادرملو، موتورسازان تراکتورسازی، افست، الکتریک خودرو شرق، صنایع لاستیکی سهند، کمک فنرایندامین و مپنا با بیشترین افت قیمت در انتهای جدول معاملات قرار گرفتند.
طولانی‌ترین صف‌های خرید نیز برای نمادهای پارس الکتریک، صنعتی آما، پست بانک، داروسازی امین، فرآورده‌های نسوز آذر و سپنتا تشکیل شد. سهامداران سنگین‌ترین صف‌های فروش را برای نمادهای پارس خودرو، مپنا، سیمان مازندران، پارس پامچال، کمباین‌سازی ایران، کاغذ‌سازی کاوه و صنعتی آما تشکیل دادند. در پایان معاملات امروز بانک تجارت، ایران خودرو و تیپیکو بیشترین حجم معاملات را داشتند. در مقابل نمادهای هلدینگ خلیج فارس، تیپیکو و تولید اتومبیل سایپا بیشترین ارزش معاملات را ثبت کردند.
نگاهی به فرابورس
آیفکس شاخص فرابورس نیز همسو با بورس با افت 4واحد به کانال 813 واحدی برگشت خورد. نمادهایی که بیشترین اثر منفی را بر این شاخص کل گذاشتند عبارت بودند از: پتروشیمی جم، ذوب آهن اصفهان، هلدینگ صنایع معدنی خاورمیانه و پتروشیمی زاگرس. این در حالی بود که ثرود نماد سرمایه‌گذاری مسکن زاینده‌رود که با صف‌های خرید پی در پی مواجه بود، روزگذشته با افت نزدیک به پنج‌درصدی این‌بار با صف فروش مواجه شد. اما از طرف دیگر سمگا نماد گروه سرمایه‌گذاری میراث فرهنگی با رشد حدود پنج درصدی صف خرید شد. همچنین این نماد با معامله 5.2میلیون سهم به ارزش 42.6 میلیارد ریال از بیشترین حجم و ارزش بهره‌مند شد. کمترین حجم معاملات هم به‌شرکت‌های سرمایه‌گذاری اقتصاد نوین، بیمه‌های نوین و کارآفرین تعلق داشت.
در همین میان، شرکت‌های کارخانجات مخابرات ایران، فارسیت اهواز، اوره لردگان، احیاءصنایع خراسان و گاز لوله بیشترین رشد قیمت را داشتند. بیشترین کاهش قیمت هم نصیب قند بیستون، بسته‌بندی ایران، سرمایه‌گذاری مس سرچشمه و صنعتی آبگینه شد. از سوی دیگر، در بازار ابزارهای نوین مالی بیشترین حجم معاملات را خرید و فروش 42هزار و 300 برگه اوراق اجاره مپنا کسب کرد. همچنین در بازار صندوق‌های قابل معامله (ETF) صندوق سرمایه‌گذاری اطلس با جابه‌جایی22هزار و 878 واحد بیشترین حجم و ارزش معاملات را به خود اختصاص داد.
