گروه جهان
مذاکرات برای تشکیل کابینه ائتلافی ترکیه میان 2حزب «عدالت و توسعه» و «جمهوریخواه خلق» بدون نتیجه به پایان رسید. این شکست با به پایان رسیدن مهلت تشکیل دولت تنها یک راه پیش پای آینده سیاسی این کشور قرار میدهد و آن برگزاری انتخابات زودهنگام پارلمانی است. از اینرو ترکیه دوباره وارد فضای انتخاباتی و رقابتهای حزبی خواهد شد آن هم در شرایطی که ادامه تنشهای سیاسی باعث کاهش روزافزون ارزش لیر در این کشور شده است. به گزارش یورونیوز، «احمد داووداوغلو»، از حزب عدالت و توسعه حزب حامی رجب طیب اردوغان، اعلام کرد که مذاکرات با حزب سکولار جمهوریخواه خلق «به شکلی منفی» به پایان رسیده است. از اینرو برگزاری انتخابات دوباره تنها گزینه است. این سومین دیدار داووداوغلو و «کمال قلیچداراوغلو»، رییس حزب جمهوری خلق برای تشکیل یک دولت ائتلافی بود. داووداوغلو در این باره گفت: «در شرایط حاضر مراجعه به اراده ملی به عنوان تنها احتمال مطرح میشود.» یکشنبه 2هفته بعد مهلت ۴۵روزه برای تشکیل کابینه جدید به پایان خواهد رسید و رییسجمهور ترکیه میتواند ضمن مشورت با رییس پارلمان، نسبت به اعلام انتخابات زودهنگام اقدام کند. در صورتی که رییسجمهور حکم به انتخابات زودرس بدهد با گذشت ۹۰روز از تصمیم رییسجمهور، انتخابات پارلمانی در ماه نوامبر ۲۰۱۵ برگزار خواهد شد.
با این حال قلیچداراوغلو در زمینه شکست مذاکرات گفت: «به ما پیشنهاد حکومت ائتلافی داده نشد، بلکه پیشنهاد حکومت انتخاباتی کوتاهمدت یا حکومت اقلیت ارائه شده است.» احزاب عدالت و توسعه و جمهوریخواه خلق به ترتیب ۴١درصد و ٢۵درصد آرا را به دست آورده بودند. حزب عدالت و توسعه در انتخابات 2ماه پیش پس از ۱۳سال اکثریت مطلق در پارلمان ترکیه را از دست داد و به این ترتیب نمیتواند به تنهایی کابینه تشکیل دهد. مهلت تشکیل کابینه ائتلافی هم تا ١٠روز دیگر است که مطابق آنچه که داووداغلو اعلام کرده با شکست مذاکرات در مهلت قانونی کابینهیی تشکیل نخواهد شد. بنبست سیاسی ترکیه با بزرگترین عملیات نظامی این کشور در سالهای اخیر همزمان شده است. در شرایطی که ترکیه دست به عملیات گسترده علیه تروریستها و داعشیها زده اخبار حاکی از آن است که درگیری میان نظامیان ترکیه و اعضای حزب پ.ک.ک (کارگران کردستان) به اوج خود رسیده است. اواخر هفته گذشته جنگجویان حزب پ.ک.ک، حداقل به 5پایگاه و پست نظامی در شرق ترکیه حمله کردند. این در حالی است که رجب طیب اردوغان، رییسجمهوری این کشور میگوید کشورش جنگی بیپایان علیه «تروریستها» را آغاز کرده است. آنکارا پیشتر اعلام کرده بود علاوهبر مواضع پ.ک.ک مواضع داعش را نیز هدف میگیرد و قصد استفاده از پیادهنظام در جنگ علیه جهادیهای داعش را ندارد. در این حملات همزمان و برای نخستینبار جنگندههای اف16 امریکا با پرواز از پایگاه هوایی اینجرلیک در نزدیکی شهر آدانای ترکیه به مواضع داعش در خاک سوریه حمله کردند. پایگاه هوایی اینجرلیک محل استقرار پهپادهای امریکا در هدف گرفتن مواضع داعش بوده است.
دولت چه خواهد کرد؟
ترکیه تا زمان برگزاری انتخابات بعدی 3ماه فرصت دارد و در این مدت 3 گزینه پیروی دولت قرار خواهد داشت. به گزارش دویچهوله، در نخستین گزینه نخستوزیر میتواند خواهان نشست فوقالعاده مجلس شود و برای کابینه فعلی درخواست رأی اعتماد کند. با توجه مخالفت هر 3حزب با دولت کنونی، این گزینه، راهی دشوار برای حزب عدالت و توسعه خواهد بود. دومین گزینه نیز حاوی احتمال تشکیل دولت اقلیت است. در این مورد دولت میتواند با لابی کردن با یکی از احزاب مخالف برای دولت رای اعتماد بگیرد. در شرایط حاضر مسوولان حزب احتمال مذاکره با حزب ملیگرای «حرکت ملی» برای این موضوع را رد نمیکنند و گزینه آخری که پیشروی داووداوغلو قرار دارد این است که در صورت به توافق نرسیدن احزاب بر سر گزینههای بالا محتملترین گزینه مذاکره رییسجمهور ترکیه با «عصمت ییلماز» رییسمجلس بر سر تشکیل «دولت انتخابات» است. این دولت تا اعلام نتیجه انتخابات زودرس بر سر کار خواهد بود و اعضای آن متشکل از احزابی خواهد بود که به مجلس راه یافتهاند. این احزاب بر اساس نسبت آرای خود، در «دولت انتخابات» وزیر خواهند داشت. عمر این دولت تنها 3ماه خواهد بود.
انتخابات زودهنگام، آرزوی عدالت و توسعه
بسیاری از کارشناسان معتقدند که برگزاری انتخابات زودهنگام از همان اول خواسته قلبی اعضای عدالت و توسعه بوده است. از اینرو پیشبینی میشود که حتی با شرایط حمله ترکیه به مواضع داعش و در کنار آن حزب پ.ک.ک آرا به نفع این حزب به صندوقهای رای ریخته شود. بر اساس یکی از پیشبینیها در صورت برگزاری انتخابات آرای حزب حاکم عدالت و توسعه در مناطق کردنشین اندکی افزایش خواهد یافت چراکه «اکثریت خاموش» مناطق کردنشین خواهان ادامه درگیری نیستند و تمایل دارند به زندگی عادی خود ادامه دهند. امری که اکنون با شروع درگیریها بین پ.ک.ک و ارتش ترکیه ناممکن به نظر میرسد. از اینرو حزب عدالت و توسعه در انتخابات پیشرو بیش از آنکه به دنبال آرای احزاب دیگر باشد به آرای طرفداران حزب ملیگرای حرکت ملی به رهبری دولت باغچهلی چشم دوخته است. با شروع حملات علیه پ.ک.ک پیشبینی میشود بخشی از طرفداران حزب حرکت ملی آرای خود را روانه سبد عدالت و توسعه کنند. محتملترین گزینه پیشرو نیز این است که حتی اگر حزب عدالت و توسعه همان آرای قبلی را هم کسب نکند و یکی از احزاب کردی دموکراتیک خلقها یا حزب ملیگرای حرکت ملی نتوانند حدنصاب 10درصدی آرا برای ورود به پارلمان را به دست بیاورد و در آرای حزب جمهوری خلق هم تغییر خاصی ایجاد نشود، در این صورت باز هم حزب عدالت و توسعه خواهد توانست دولت جدید و کابینه را به تنهایی تشکیل دهد.
کاهش دوباره ارزش لیر
ارزش واحد پول ترکیه در برابر دلار امریکا، عصر پنجشنبه در پی شکست مذاکرات تشکیل دولت ائتلافی در این کشور به پایینترین سطح در تاریخ خود رسید. با اعلام شکست مذاکرات تشکیل دولت هر دلار امریکا در بازار ارز این کشور بیش از 2.82لیر ترکیه به فروش رفت. کارشناسان اقتصادی بر این باورند که در صورت ادامه وضع فعلی در ترکیه، ارزش لیر این کشور در هفتههای آینده شاهد افت بیشتر در قبال ارزهای معتبر خواهد بود. ترکیه همزمان با بروز برخی ناآرامیها در چند روز اخیر، امروز شاهد شکست مذاکرات احزاب عدالت و توسعه و جمهوریخواه خلق برای تشکیل دولت ائتلافی بود. احزاب مخالف میگویند، حزب عدالت و توسعه که تاب تحمل شکست در انتخابات گذشته را نداشت، با بازیهای سیاسی تلاش کرد با به پایان رساندن مهلت قانونی تشکیل دولت ائتلافی، زمینه را برای برگزاری انتخابات دوباره برای کسب نتیجه بهتر نسبت به انتخابات گذشته فراهم آورد.