گروه ایران هدی احمدی
اینکه برجام چه سرنوشتی در انتظارش است و آیا پافشاری بهارستانی‌ها بر تصویب آن در مجلس یک اقدام مشترک دوطرفه و داوطلبانه را زیر سوال می‌برد ازجمله دغدغه‌هایی است که این روزها پررنگ‌تر شده است. بسیاری معتقدند مجلس برای خود تکلیف در قانون الزام دولت به حفظ دستاوردهای هسته‌یی را تعیین کرده و این در حالی است که در این قانون چیزی درباره تصویب گفته نشده است. عراقچی و بسیاری از مقامات کشور بر این اعتقادند که «برجام» معاهده نیست و مجموعه‌یی از اقدامات داوطلبانه است که به تصویب مجلس نیاز ندارد و تصویب آن بیشتر مربوط به شورای‌عالی امنیت ملی است. البته این را هم نباید فراموش کنیم که برخی از نمایندگان هم در راستای صحبت‌های معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه کشورمان و دولت، تصویب برجام را به هیچ عنوان مقوله‌یی منطقی و به صلاح نمی‌دانند و در جایی دیگر برخی مجلسی‌ها در صورت ارائه برجام به مجلس از الان قول تصویب آن را به همگان داده‌اند؛ هرچند که باز با پافشاری همیشگی خود، روزها را در انتظار تصویب برجام می‌شمارند. حال باید دید اصرار برخی از بهارستانی‌ها بر تصویب برجام و پیشنهاد علی لاریجانی مبنی‌بر اینکه این
مساله به صورت طرح به دولت برود و دولت مجددا آن را در قالب لایحه به مجلس تقدیم کند، چه سرنوشتی را برای مهم‌ترین رویداد کشورمان رقم خواهد زد.
برجام در اختیار
شورای عالی امنیت ملی است
معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه کشورمان در گفت‌وگوی تلفنی خود با میزگرد خبری یکی از شبکه‌های صدا و سیما با تاکید بر اینکه دیدگاه وزارت امور خارجه این است که به لحاظ منافع ملی کشور صلاح نیست برجام در مجلس به تصویب برسد، گفت: «این اقدامات مشترک از سوی دو طرف به صورت داوطلبانه انجام شده است. این موضوع ۱۲سال است در شورای‌عالی امنیت ملی بررسی می‌شود. هر 2دیدگاه از پایه‌های معقول، منطقی و حقوقی برخوردارند ولی اعتقاد ما بر این است که این برجام معاهده نیست و مجموعه‌یی از اقدامات داوطلبانه است که به تصویب مجلس نیاز ندارد و بیشتر مربوط به شورای‌عالی امنیت ملی است. این دیدگاه به نظر من قوی‌تر است.» عباس عراقچی همچنین ادامه داد: «اما در کنار این 2دیدگاه، دیدگاه سیاسی وزارت امور خارجه از منظر منافع ملی وجود دارد. این دیدگاه می‌گوید به لحاظ منافع ملی کشور به صلاح نیست برجام به تصویب مجلس برسد. زیرا هیچ‌یک از اعضای دیگر برجام یعنی کشورهای 1+5 این توافق را در پارلمان‌های خود تصویب نمی‌کنند. بحث کنگره امریکا برای تصویب نیست؛ برای رد کردن آن است. آنها رد کردن توافق را به رای می‌گذارند که اگر رای بیاورد،
رییس‌جمهور امریکا این رای را وتو می‌کند. نهایتا برجام به تصویب کنگره امریکا نخواهد رسید. برای دولت امریکا حتی اگر مراحل وتو را طی کند، این به یک قانون تبدیل نمی‌شود و مجموعه به صورت اقدامات داوطلبانه باقی می‌ماند.»
لزومی به تصویب برجام توسط مجلس نیست
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس درخصوص اینکه با توجه به نظارت مستقیم مقام معظم رهبری و شورای امنیت ملی و اینکه بسیاری از مقامات تصویب برجام در مجلس و ارائه آن به صورت لایحه را امری مهم نمی‌دانند به «تعادل» گفت: «در این مساله مباحث فنی مهم است. برخی می‌گویند تصویب شدن آن در مجلس جنبه سیاسی دارد و بعضی نیز معتقدند دقیقا برعکس، عدم تایید آن در مجلس جنبه‌یی سیاسی به خود می‌گیرد. در صورتی که همه ما باید بدانیم این موضوع کاملا فنی است و حاشیه در آن معنایی ندارد.» نوذر شفیعی ادامه داد: «آقای عراقچی اعتقاد دارد که برجام تعهدی داوطلبانه و دوجانبه است و در کشورهای دیگر هم در پارلمان‌هایشان مطرح نیست بنابراین در شرایطی که هر موقع ممکن است بر اثر عدم تعهد طرفین برجامی درکار نباشد چرا باید تصویبی یک‌طرفه داشته باشیم. ضمن اینکه در قانون الزام دولت به حفظ دستاوردها و حقوق هسته‌یی هم اشاره‌یی به تصویب چنین قانونی از طرف مجلس نشده است. پس لزومی ندارد که چنین چیزی تصویب شود.» شفیعی همچنین در میزگرد خبری خود در صدا و سیما تاکید کرده بود: «برجام دارد اجرا می‌شود. شورای امنیت تشکیل جلسه داده و قطعنامه ۱۲۳۱ برجام را
تایید کرده است. اتحادیه اروپا براساس همین برجام برخی از تحریم‌ها را لغو می‌کند. اجرای برجام زودتر از مراحل قانونی در حال اجراست. بنابراین شما چه چیزی را می‌خواهید تصویب یا رد کنید؟ این ابهام‌زاست. البته معتقدم این قانون فرعی نمی‌تواند قانون‌اساسی را تحت‌تاثیر قرار دهد. در برجام چه بحث حقوقی، چه سیاسی و چه فنی باشد باید معطوف به منافع ملی کشور باشیم. این منافع ملی کشور را تامین می‌کند یا نه؟»
آقای عراقچی کمی نگران هستند
دیگر عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس نیز در گفت‌وگویی که با «تعادل» داشت بحث مذاکرات را 3مرحله اعلام کرد که مرحله اول آن بیانیه مشترکی بود که تحت عنوان برجام با برنامه جامع اقدام مشترک 1+5 و ایران منتشر شد. در مرحله دوم و در غالب این مساله 2ماه فرصت داده شد تا شورای امنیت ملی و مجلس آن را بدون بررسی یعنی فارغ از هرگونه تغییری تایید یا رد کنند. صفر نعیمی‌زر مرحله سوم را اجرای آن بعد از 2ماه عنوان کرد و گفت: «قرار شد طی این مراحل کمیسیون ویژه‌یی برای موضوع برجام تشکیل شود. ابتدا مقرر شد تا کمیسیون امنیت ملی علاوه‌بر ماموریت خود یک یا 2نفر را برای پیگیری مشخص کند و فراکسیون‌های مختلف نیز بسته به جمعیت‌شان تعدادی را معرفی کنند تا با حداقل 15نفر کمیسیون برجام تشکیل شود.» این نماینده مجلس نهم همچنین تاکید کرد: «آقای لاریجانی معتقد هستند که این مساله به صورت طرح به دولت برود و دولت مجددا آن را در قالب لایحه به مجلس تقدیم کند که در جلسه روز دوشنبه مجلس، همکاران ما برای تسریع این روند امضا جمع‌آوری کردند.» عضو پارلمان دوستی ایران - جمهوری آذربایجان صحبت‌های عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه و مذاکره‌کننده ارشد تیم
مذاکرات هسته‌یی کشورمان درخصوص واجب نبودن تصویب مجلس در پارلمان را ناشی از نگرانی او دانست و گفت: «آقای عراقچی کمی نگران هستند اما ما به ایشان این اطمینان را می‌دهیم که موضوع برجام 100درصد در مجلس تصویب خواهد شد زیرا آنچه مهم است نظر مقام معظم رهبری و پس از آن دولت و تیم مذاکره‌کننده است بنابراین علاوه‌بر اینکه منتظر تایید شورای امنیت امریکا هستیم، می‌توانم با اطمینان تصویب برجام را اعلام کنم.»
