گروه تعاون هادی آذری
طبقه پنجم ساختمان اتاق تعاون ایران در میدان تختی تهران، صبح روز سهشنبه شاهد برگزاری نشست خبری مقامات بلندپایه این اتاق با اصحاب رسانه بود که خبرهای امیدبخشی را برای تعاونگران دربرداشت. این نشست با حضور بهمن عبداللهی رییس اتاق تعاون و معاونان ایشان برگزار شد. بهمن عبداللهی، رییس اتاق تعاون در ابتدای سخنان خود توضیحاتی پیرامون تحولات اخیر اتاق تعاون از ابتدای سالجاری داده و مشارکت 100درصدی اعضای مجمع در انتخاب هیاترییسه در اواخر سال گذشته و اصلاح قانون تعاون توسط مجلس شورای اسلامی در ابتدای سال93 را گامی بلند در راستای تحقق ظرفیتهای بخش تعاون توصیف کرد.
وی در ادامه بااشاره به تشکیل کارگروهی برای تدوین برنامه سه ساله اتاق تعاون به تشریح محور اصلی این برنامه درچهار حوزه وظایف و اختیارات، تجزیه و تحلیل وضع موجود، استراتیهای عملکردی و اجرایی و بازنگری و اصلاح این برنامه سه ساله که به نوعی نقشه راه اتاق تعاون در سه سال آتی محسوب میشود، پرداخت.
تعاون در دوران پس ازتحریم
بهمن عبداللهی در ادامه سخنان خود با قدردانی از تلاشهای دولت یازدهم و بهویژه تیم مذاکرکننده در نیل به توافق هستهیی، از تشکیل ستاد مطالعاتی و برنامهریزی برای بررسی وضعیت بخش تعاون در شرایط پس ازتحریم خبر داد و اعلام امیدواری کرد که رفع تحریمهای ظالمانه، باعث گسترش و ارتقای سطح فعالیتهای اقتصادی هرچه گستردهتر بخش تعاون درکشور شود.
رییس اتاق تعاون ایران در ادامه بااشاره به محقق نشدن سهم 25درصدی تعاون از اقتصاد کشور در نتیجه وجود مشکلات بیرونی و قانونی موجود در بخش تعاون در سالهای گذشته، از عزم اتاق تعاون برای ورود به بازار سرمایه و پول و نظام بانکداری در راستای جبران این عقبافتادگیها با هدف افزایش سهم تعاون در اقتصاد کشور خبر داد و سهم فعلی تعاون از اقتصاد کشور را بین 5 تا 8درصد اعلام کرد.
وی درهمین رابطه و در راستای ایجاد سازوکاری قانونی به منظور فعالیت تعاونیها در بازار سرمایه، از حصول توافقی اصولی با سازمان بورس و اوراق بهادار کشور و ایجاد کارگروهی تخصصی با همکاری این دو نهاد درهمین رابطه خبر داد.
گسترش همکاری با بخشهای دولتی
بهمن عبداللهی در راستای گسترش فعالیتهای اقتصادی بخش تعاون به عنوان نهادی اجتماعی و اقتصادی، از حضور فعال نمایندگان بخش تعاون در 30 شورای اجرایی برنامهریزی برنامه پنجساله ششم توسعه و همکاری نزدیک این اتاق با سازمان ومدیریت و برنامهریزی کشور در جهت حفظ منافع تعاونگران و همچنین تایید بر ظرفیتهای درنظر گرفته شده برای این بخش در اسناد بالادستی ازجمله اصل44 قانون اساسی خبر داد.
وی در ادامه سخنان خود با تصریح وظیفه اتاق تعاون به عنوان مشاور سه قوا عنوان کرد که تفاهمنامهیی بین اتاق تعاون ایران و مجمع تشخیص مصلحت نظام برای کمک به تدوین سیاستها و برنامههای کلان کشور و همچنین پیگیری اهداف بلندمدت و بنیادین تعاون درکشور، منعقده شده است.
همچنین رییس اتاق تعاون ایران عنوان کرد که بهمنظور گسترش همکاری با قوه قضاییه و کاهش حجم ورودی بالای پروندههای قضایی، یک مرکز داوری تخصصی با بهرهگیری از کارشناسان و متخصصین امر در هفته تعاون افتتاح خواهد شد که وظیفه رسیدگی به دعاوی بخش تعاون را برعهده خواهد گرفت.
عبداللهی یکی از راههای برطرف شدن نقایص و کاستیها گذشته در بخش تعاون را آموزش و ارتقای سطح علمی تعاونگران برشمرد و بااشاره به برگزاری نخستین دوره آموزشی در تیرماه سال94، از تداوم این برنامههای آموزشی منسجم و مدون در قالب دورههای ماهانه، سهماهه و سالانه خبر داد.
وی همچنین از دو اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و اتاق اصناف درکنار اتاق تعاون به عنوان سه بازوی نمایندگی بخش خصوصی یاد کرد و عنوان کرد که به منظور ارتقای بخش خصوصی و بخش تعاون در دوران پس ازتحریم و کمک به دولت یازدهم برای حل مشکلات اقتصادی، تعاملهای میان اتاق تعاون و دو اتاق دیگر صورت گرفته است.
چشم آبیها در راه ایران
عبداللهی در ادامه این نشست، بااشاره به برگزاری پانزدهمین نمایشگاه بینالمللی صنعت ساختمان در هفته آتی، از این نمایشگاه به عنوان راهی برای دستیابی به بازارهای هدف، افزایش صادرات و معرفی توانمندیهای فنی و تولیدی جمهوری اسلامی ایران به سایر کشورها دانست. پانزدهمین نمایشگاه بینالمللی صنعت ساختمان که در تاریخ 18 مردادماه سالجاری برگزار خواهد شد، به گفته بهمن عبداللهی با اختصاص 52هزار مترمربع فضای نمایشگاهی و حضور 1200 شرکت داخلی و خارجی، بزرگترین نمایشگاه بینالمللی کشور محسوب میشود که 10 دوره آن توسط اتاق تعاون برگزار شده است.
عبداللهی در ادامه افزود: «فضای ایجادشده پس از حصول توافق هستهیی، استقبال گستردهتر کشورهای اروپایی برای حضور در این نمایشگاه را به دنبال داشته که میتواند فرصتی مغتنم برای تولیدکنندگان مصالح ساختمانی و سازندگان مسکن محسوب شود.» وی در ادامه از کشورهای روسیه، ایتالیا، سوئد، استرالیا، لهستان، اسپانیا، بلژیک، هلند، فرانسه، آلمان، یونان و ایالات متحده به عنوان کشورهای اروپایی و امریکایی شرکتکننده در این نمایشگاه نام برد که از افزایشی 47.5درصدی مشارکت شرکتهای خارجی در این نمایشگاه نسبت به سال گذشته نشان دارد.
24 هزار تعاونی مسکن آماده خدمترسانی
رییس اتاق تعاون ایران بااشاره به رکود صنعت ساختمان در سالهای گذشته بهتبع شرایط اقتصادی کشور در این رابطه متذکر شد: «با بررسیهای میدانی صورت گرفته از شرکتکنندگان و نوع کالاهای عرض شده، این اعتقاد را داریم که کیفیت مصالح ساختمانی و تولیدات مرتبط با صنعت ساختمان درکشور نسبت به سالهای پیش بسیار ارتقا پیدا کرده و درحال حاضر همگام با صنعت ساختمان روز در دنیا، بسیاری از فناوریهای نوین ساختمانی ازجمله سیستمهای هوشمند نظارتی و بهینهسازی انرژی در ایران نیز استفاده میشود.»
وی در ادامه سخنان خود، اعلام امادگی کرد که درصورت موافقت دولت، باتوجه به وجود 24هزار تعاونی مسکن در کشور، بخش تعاون با تمام قدرت در پروژه تامین مسکن اجتماعی ورود کند.
سهم 5 درصدی تعاون از تسهیلات بانکی
بهمن عبداللهی در ادامه سخنان خود افزود: «با توجه به وجود 110هزار تعاونی فعال و حدود 60هزار تعاونی غیرفعال در کشور، ارتقای کمی تعاونیها در دستورکار اتاق تعاون قرار ندارد بلکه اتاق به دنبال ارتقای کیفی تعاونیهای موجود است.»
رییس اتاق تعاون در ادامه، پایان ماموریت تعاونیها مانند تعاونیهای مسکن، تاثیر تحریمها بر تعاونیهای تولیدی، فشارهای تحمیل شده از سوی بانک مرکزی به برخی تعاونیها و فقدان اعتبار مالی را ازجمله دلایل تعطیلی تعاونیها در سالهای اخیر در کشور برشمرد.
وی در ادامه با انتقاد از رویکرد بانکها در قبال عدم حمایت کافی بخش تعاون افزود: «درحالی که طبق احکام سند توسعه بخش تعاون 30درصد از کل تسهیلات اعطایی بانکهای کشور باید به بخش تعاونی اختصاص یابد اما متاسفانه این تسهیلات اعطایی به 5درصد نیز نمیرسد. با وجود اینکه ما از یک بانک تخصصی به نام بانک توسعه تعاون برخورداریم اما به دلیل کوچک و کم سرمایه بودن این بانک، قادر به تامین نیاز مالی تعاونیها نبوده و تعاونیها به ناچار به بانکهای تجارتی روی میآورند که این بانکها نیز کمک چندانی به تعاونیها نمیکنند.»
تعاون مصداق اقتصاد مقاومتی
عبداللهی در ادامه با اشاره به بیانات و تاکید مقام معظم رهبری درخصوص ایجاد بستری مناسب برای مشارکت آحاد جامعه در فعالیت اقتصادی و تسهیل همکاریهای اقتصادی، این رهنمونها را منطبق با ماهیت تعاون دانست و افزود: «استنباط ما این است که نظر مقام معظم رهبری به اولویت تعاونیها، انجام امور اقتصادی و فعالیتهای جمعی اقتصادی در قالب تعاونی بوده است.»
وی با اشاره به نقش موثر الگوی تعاونی عنوان کرد که خروج از شرایط رکود تورمی فعلی نیازمند بهره گیری از تمام توان و پتانسیل اقتصادی کشور است، تصریح کرد: «از آنجا که اعتقاد داریم اقتصاد تعاون، اقتصاد مردم محور و عدالت محور است، بخش تعاون میتواند نقش موثر و سودمندی را در این زمینه ایفا کرده و در شرایط پس از تحریم نیز بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.»
رییس اتاق تعاون ایران با اشاره به فعال بودن تعاونی ها در بیش از 120زمینه تولیدی، گسترش و توسعه این زمینههای تولیدی را راه موثری برای خروج کشور از شرایط رکود تورمی دانسته و تاکید کرد: «همچنین به منظور تسریع در حل مشکلات اقتصادی کشور با وجود اذعان به نگاه مثبت مدیران دولتی به مساله تعاون، خواهان توجه بیشتر و جدیتر دولت به پتانسیل و توان عظیم بخش تعاون شد. نکته: تعاونیها قابلیت تبدیل شدن به منبع تولید اشتغال را دارند و تعداد افراد شاغل در بخش تعاون حدود 2.5میلیون نفر است. با بهبود شرایط اقتصادی کشور و فعال شدن تعاونیها پیشبینی میشود که 50درصد به ظرفیت فعلی اشتغال در این بخش افزوده شود.»
ایران میزبان تعاونیهای جهان
بهمن عبداللهی در صحبتهای پایانی خود عنوان کرد که در راستای بهرهگیری از تجارب کشورهای موفق در زمینه فعالیتهای اقتصادی تعاونی، اتاق تعاون در نخستین گام خود دوره فعالیت فعلیاش موفق به عقد تفاهمنامهیی با اتاق بازرگانی فرانسه به عنوان متولی بخش تعاون این کشور شده است.
وی هدف از امضای این تفاهمنامه را بسط توسعه همکاریهای اقتصادی میان دو کشور، استفاده از ظرفیتهای آموزشی و علمی کشور فرانسه همچنین بهرهگیری از تجربیات عملی این کشور عنوان کرد. همچنین از انجام مذاکراتی برای عقد تفاهمنامه با چند تعاونی بزرگ و اتحادیه تعاونی در کشور هلند به عنوان یکی از پیشرفتهترین کشورها از لحاظ نظام تعاونی خبر داد.
رییس اتاق تعاون بسط و توسعه همکاریهای بینالمللی را ازجمله اهداف دیگر اتاق تعاون عنوان کرد که مذاکرات و اقدامات مقدماتی نیز در راستای ایجاد اتاقهای مشترک با سایر کشورها صورت گرفته است. ایران در مجمع بینالمللی تعاون (ICA) حضور فعال موثر و فعال دارد و با درخواست اتاق تعاون توانسته موافقت اولیه را برای برگزاری مجمع عمومی این سازمان در سال 2017 در ایران کسب کند.
تابلو اختصاصی تعاونیها در بورس
ماشالله عظیمی، دبیرکل اتاق تعاون ایران در ادامه این نشست گفت: براساس سند توسعه بخش تعاون، سهم این بخش در بازار سرمایه 50درصد تعیین شده است. در رابطه با اقداماتی که در این راستا انجام شده است میتوان به قابل معامله بودن سهام تعاونیها در بازار سرمایه اشاره کرد.
وی به جلسه مشترک رییس اتاق تعاون با رییس سازمان بورس اشاره کرد و گفت: تعاون با تابلو اختصاصی در بورس شرکت میکند چراکه حتی در سند توسعه این بخش اشاره شده که بخش تعاون میتواند در فرابورس شرکت کند. این همان بخش معطل مانده برنامه پنجم توسعه بود که با روی کار آمدن اعضای جدید هیاترییسه اتاق تعاون، بخش زیادی از مباحث نمایندگان اتاق در شوراها به بحث تخصصی تعاون اختصاص مییابد.
به گفته ماشالله عظیمی کارگروه مشترکی با حضور دبیرکل اتاق تعاون و سیدمحمد کریمی، عضو هیات رییسه به عنوان نمایندگان تشکیل شده است. اتاق تعاون در تمام جلسات سازمان بورس که هر دو هفته یک بار برگزار میشود، حضور منظم دارد. قانون، سازمان بورس و وزارت اقتصاد را مکلف کرده در این زمینه همکاری داشته باشند و جهت حضور تعاونگران و برنامه ابداعی و اصلاحی آنان در بازار سرمایه موانع قانونی را برداشته و تسهیل کند.
رییس اتاق تعاون ایران در ادامه افزود: در ماه گذشته 6جلسه رسمی برگزار شد. اما سازمان بورس موظف شده با حضور تمام کارشناسان این موضوع را بررسی کند که آیا بخش تعاون میتواند نهاد مالی تعاون داشته باشد یا خیر، که با تلاشهای نمایندگان مرسوم شده که شکل حقوقی کارگزاری میتواند تعاونی هم باشد. نهادهای مالی اشکال مختلفی میتوانند داشته باشند که ساختار حقوقی آنان هیچ ربطی به فلسفه تشکیل آنها ندارد. به همین خاطر اگر قرار است حضور پیدا کنیم تعاونیها را با نهادهای خاص تعاونی در بازار سرمایه میتوانیم گره بزنیم و این نقطه قوت بخش تعاون است.
وی افزود: برای آنکه تعاون به سهم 25درصد در اقتصاد ملی برسد باید اقدامات ویژهیی انجام شود. اگر 50درصد فعالیتهای بازار سرمایه به تعاون اختصاص پیدا میکرد این سهم محقق میشد. همچنین بخشهای جا مانده از برنامه پنجم به برنامه ششم منتقل میشود.
ماشالله عظیمی معتقد است ابتداییترین کار برای بخش تعاون در بازار سرمایه این است که بورس مستقل داشته باشد. قرار نیست تعاونگران فقط با خودشان معامله داشته باشند و تعاون هم یک رشته فعالیت خاص تخصصی نیست بلکه یک موضوع فرابخشی است که همه بخشها میتوانند در آن فعال باشند.