گروه بازرگانی بهاره چراغی
ایتالیا به دنبال تقویت روابط اقتصادی خود با ایران در دوران جدید است. در همین راستا هیات سیاسی و اقتصادی ایتالیایی دیروز با سرپرستی 2 وزیر این کشور به ایران وارد شدند تا یکی از بلندپایهترین هیاتهای اقتصادی که پس از توافق هستهیی به ایران میآید، لقب بگیرد. پائولو جنتیلونی وزیر امور خارجه و فدریکا گوییدی وزیر توسعه اقتصادی این کشور در راس هیاتی تجاری به تهران آمدند تا نخستین گامهای واقعی برای برقراری فصل جدیدی از روابط را بردارد. در جریان این سفر نخستین تفاهمنامه همکاری جمهوری اسلامی ایران با یک کشور اروپایی پس از مذاکرات وین با ایتالیا به امضا رسید. این تفاهمنامه بین ولیالله افخمی رییس سازمان توسعه تجارت و روبرتو لونگو مدیرکل آژانس خارجی ایتالیا (ایچه) امضا شد. در این تفاهمنامه به انتقال اطلاعات تجاری وبازرگانی 2کشور، اعزام هیاتهای بازرگانی، آموزش و اشاره شده است.
از سوی دیگر صبح دیروز هیات تجاری ایتالیا به اتاق ایران رفتند و با تجار و بازرگانان کشور دیدار کردند. رییس اتاق بازرگانی ایران در دیدار مشترک با رییس اتاق بازرگانی ایران و فعالان اتاق مشترک اتاق بازرگانی ایران و ایتالیا به بیان اهمیت و چشمانداز روابط اقتصادی و تجاری ایران و ایتالیا پرداخت و اظهار کرد: ایتالیاییها میتواند بیش از گذشته در ایران حضور داشته باشند. همچنین وزیر توسعه اقتصاد ایتالیا ضمن اعلام اینکه ایتالیا به دنبال همکاریهای طولانی و سرمایهگذاریهای مفید در ایران است، گفت: برای همکاری در صنایع بزرگ ایران آمادگی داریم. همچنین اعلام شده که میتوانیم در صنایعی از جمله انرژی قابل بازیافت، ساختوساز، ساخت بیمارستان و... همکاری داشته باشیم.
در هیات ایتالیایی، مدیران ارشد شرکتهای بیمه ساچه، بانکهای معتبر، شرکتهای خودروسازی، داروسازی، شرکت نفتی انی و شرکتهایی که در زمینه آب، نیرو، انرژی، نفت، گاز و پتروشیمی فعالیت دارند در این هیات ایتالیایی حضور دارند.
ایتالیا و اقتصاد جدید
رییس اتاق بازرگانی ایران به بیان اهمیت و چشمانداز روابط اقتصادی و تجاری ایران و ایتالیا پرداخت و اظهار کرد: ایتالیاییها میتوانند بیش از گذشته در ایران حضور داشته باشند. محسن جلالپور در دیدار مشترک با فدریکو گوییدی، وزیر توسعه اقتصاد ایتالیا که در اتاق بازرگانی ایران برگزار شد، درباره روابط ایران و ایتالیا اظهار کرد: بسیار خوشحالم که میزبان هیات عالیرتبهیی از کشور ایتالیا هستیم؛ کشوری که روابط فرهنگی و اقتصادی دیرینهیی با ایران دارد. وی ادامه داد: روابط ایران و ایتالیا پیش از روابط اقتصادی، فرهنگی بوده است. تاریخ و تمدن 2کشور نشان از یک ارتباط قدیمی و پیوندی محکم دارد. ایتالیا در نزد مردم ایران به هنر و سازندگی و فرهنگ بسیار غنی شناخته میشود. کشوری که هیچگاه به استعمار فکر نکرده و همواره در فرهنگسازی و تمدن بشری نقش بسزایی داشته است. رییس اتاق بازرگانی ایران عنوان کرد: روابط اقتصادی ایران و ایتالیا البته با فرازوفرودهایی همراه بوده است. اما همیشه این روابط برقرار بوده و گاها ایتالیا نخستین شریک تجاری ایران بین کشورهای اروپایی بوده است. جلالپور با اشاره به شرایط اقتصاد ایران بعد از توافق هستهیی
ادامه داد: اقتصاد ایران بعد از تفاهم اقتصادی متکی به بخش خصوصی خواهد بود. ما بنا داریم اقتصاد جدیدی را در کشور پایهریزی کنیم که در این روند ایتالیا میتواند نقش موثری داشته باشد. در این شرایط ظرفیت بالای ایتالیا در صنایع کوچک و متوسط میتواند در این روند موثر باشد. چراکه ساختار قوی صنایع کوچک و متوسط و تکنولوژی ایتالیا را به خوبی میشناسیم لذا مطمئنا میتواند در فضای جدید در همکاری و روابط اقتصادی با ایران مناسب واقع شود.
رییس اتاق بازرگانی ایران با اشاره به برخی ظرفیتها و مزایای اقتصادی ایران تصریح کرد: جمعیت 80 میلیونی ایران، جمعیت 400میلیونی منطقه، نیروی انسانی غنی و ظرفیتهای طبیعی در کشوری که شرایط سیاسی خوبی در منطقه دارد و از ارتباطات خوبی در میان کشورهای منطقه برخوردار است، میتواند فضای مطلوبی را برای بخش خصوصی ایتالیا در ایران فراهم کند. وی اضافه کرد: همچنین در صنایع بزرگ نیاز به همکاری با ایتالیا وجود دارد. در صنایعی از جمله حملونقل، انرژی، معادن، خودرو، آب، ساخت نیروگاهها و... امکان مناسبی برای همکاریهای مشترک در فضای مناسب وجود دارد. ایران جدید ایران سرمایهگذاری، تکنولوژی و ایرانی بر پایه اقتصاد مردم و دانشبنیان است که در تمامی این زمینهها ایتالیا میتواند نقش مهمی ایفا کند.
جلالپور ادامه داد: در زمینههایی چون حفظ محیطزیست، منابع طبیعی و انرژیهای تجدیدپذیر خواهان حضور ایتالیاییها در ایران هستیم. ایران قدرتی در بین کشورهای منطقه است که در فضایی باز آغوش خود را به سوی کشورهای دوست از جمله ایتالیا باز کرده است و با چشم تیزبین، حضور همه کشورها را رصد خواهد کرد و علاقهمند است که ایتالیا بیش از گذشته در ایران حضور داشته باشد.
ورود ایتالیاییها به صنایع بزرگ
وزیر توسعه اقتصاد ایتالیا ضمن اعلام اینکه ایتالیا به دنبال همکاریهای طولانی و سرمایهگذاریهای مفید در ایران است، گفت: برای همکاری در صنایع بزرگ ایران آمادگی داریم. همچنین اعلام شده که میتوانیم در صنایعی از جمله انرژی قابل بازیافت، ساختوساز، ساخت بیمارستان و... همکاری داشته باشیم. فدریکو گوییدی اظهار کرد: از گذشته همکاریهای زیادی بین ایران و ایتالیا وجود داشته است. مطمئن هستم این میراث مشترک فرهنگی میتواند نقش مهمی برای آینده داشته باشد.
وی ادامه داد: توافقنامه وین نگاه جدیدی را ایجاد کرده است، ما میخواهیم از این نقطه بار دیگر روابطمان را شروع کنیم و این تاکید را داریم که برای همکاری با ایران به ویژه در صنایع بزرگ توجه ویژهیی داریم. همچنین بعضی از شرکتهای کوچک در ایتالیا که پیش از این همکاریهای مشترکی با ایران داشتند این تمایل را دارند که روابط رو به رشدی با ایران داشته باشند؛ همانگونهیی که پیش از این رقم 7میلیارد دلاری در تبادلات تجاری میان 2کشور وجود داشته است و از این جهت میتوانیم همکاریهایمان را ادامه دهیم.
وزیر توسعه اقتصاد ایتالیا عنوان کرد: طی2 روزی که در ایران حضور داشتهایم کاملا این موضوع را لمس کردیم که نیازهای اقتصادی و توسعهیی ایران تغییر کرده است و ما میتوانیم امروز در بخشهای نفت و گاز ایران حضور داشته باشیم. همچنین در این مذاکرات به ما گفته شد که میتوانیم در صنایع دیگری از جمله انرژی قابل بازیافت، ساختوساز، ساخت بیمارستان و... همکاریهای بیشتری با ایران داشته باشیم. گوییدی همچنین تصریح کرد که روح سرمایهگذاری ایتالیایی برای همکاریهای طولانی و پایدار در ایران خواهد بود.
تجارت ایتالیا و ایران به روایت آمار
روابط تجاری ایران و ایتالیا سابقهیی طولانی دارد. تحریمهای هستهیی در سالهای اخیر این روابط را تحت تاثیر قرار داد. از سال 2012 کاهش حجم تجارت 2کشور خود را در آمارها نشان داده است. البته ایتالیا جزو کشورهایی به شمار میرود که پس از اعمال تحریمها همکاری خود را با ایران در برخی زمینهها ادامه داده و به اصطلاح امروز موضع چندان سرسختی نگرفته است. طبق آمارهای رسمی اوج تحارت ایران با ایتالیا در سال 2008 رقم خورده است که حجم آن به 2میلیارد و 416میلیون دلار رسیده است. سهم ایران از صادرات به ایتالیا در این سال تنها 371میلیون دلار و سهم ایتالیا از صادرات به ایران 2میلیارد و 45میلیون دلار بوده است. پس از آن در سال 2009 و 2010 حجم تجارت 2کشور کاهش یافت و در سال 2011 روابط اقتصادی ایران و ایتالیا با افزایش مواجه شد. در این سال یک میلیارد و 721میلیون دلار کالا از ایتالیا به ایران آمد و 258 میلیون دلار کالا از ایران راهی ایتالیا شد. از سال 2012 به بعد تجارت 2کشور تحت تاثیر تحریمها کاهش یافت بهطوری که در سال 2012 معادل یک میلیارد و 152میلیون دلار کالا از ایتالیا به ایران صادر شد و 196میلیون دلار کالا از ایران به
ایتالیا رفت. در سال 2013 روند نزولی تجارت 2کشور ادامه پیدا کرد بهطوری که در این سال 858میلیون دلار کالا از ایتالیا وارد کردیم و 170میلیون دلار کالا به این کشور صادرات داشتیم. در سال 2014 اما روند تجارت2 کشور تغییر کرد و حجم صادرات و واردات ایران با ایتالیا با افزایش مواجه شد. آمارهای گمرک ایران از مراودات تجاری2 کشور در 4 ماهه نخست سال 1394 نیز نشان میدهد که در این مدت ایران بیش از 193میلیون دلار کالا به ایتالیا صادر کرده است و در همین مدت نزدیک به 293میلیون دلار کالا از این کشور وارد ایران شده است.
سوابق دیدارهای سیاسی
رفتوآمدهای سیاسی و تجاری ایران و ایتالیا در سال 2014 ادامه داشت. محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران به دعوت موگرینی همتای سابق ایتالیاییاش به رم سفر کرد و دیدار و گفتوگوهایی درباره موضوعات دوجانبه، برنامه هستهیی و تحولات منطقهیی انجام دادند. سیدعباس عراقچی و مجید تختروانچی معاونان وزیر امور خارجه ایران و اعضای ارشد تیم مذاکرهکننده هستهیی کشورمان نیز در ادامه رایزنیها و مذاکرات دوجانبه درسال 2014 به رم سفر کردند. موضع ایتالیا در قبال جمهوری اسلامی ایران بهدنبال پیروزی حسن روحانی در انتخابات ریاستجمهوری، بسط روابط و گفتوگو میان2 کشور بوده و ایتالیا نخستین کشور اروپایی بود که ابتدا نماینده خود را به تهران فرستاد و به دنبال آن خانم 'اما بونینو' وزیر خارجه اسبق این کشور در اواخر سال 2013 به ایران سفر کرد و این نخستینبار پس از گذشت 10سال بود که یک وزیر خارجه ایتالیا راهی ایران میشد. محمدجواد لاریجانی دبیر ستاد حقوق بشر جمهوری اسلامی ایران نیز بهتازگی در راس یک هیات عالیرتبه قضایی و حقوق بشری ایران به ایتالیا سفر کرد و با ' پیئترو گراسو' رییس مجلس سنای این کشور دیدار و بر همکاری 2کشور در مبارزه با
تروریسم و مواد مخدر تاکید کردند. لاریجانی همچنین با سناتور 'لوئیجی مانکونی' رییس کمیته حقوق بشر مجلس سنای ایتالیا گفتوگو کرد و توافق شد همکاریهای قضایی و گفتمان حقوق بشری میان 2کشور گسترش یابد. معصومه ابتکار معاون رییسجمهوری و رییس سازمان حفاظت از محیطزیست ایران نیز در ماههای پایانی سال 2014 در سفر به ایتالیا با 'جانلوکا گالتی' وزیر محیطزیست این کشور دیدار و یادداشت تفاهم همکاری در زمینههای زیستمحیطی امضا کردند. وی همچنین با 'پائولو جنتیلونی' وزیر خارجه و 'لئورا بولدرینی' رییس مجلس نمایندگان دیدار و گفتوگوکرد.
عزم جدی تهران و رم برای توسعه مبادلات تجاری
علی طیب نیا وزیر امور اقتصادی و دارایی در دیدار با همتای ایتالیایی خود با اشاره به رقم 1.5میلیارد دلاری کنونی مبادلات تجاری میان دو کشور، افزایش مبادلات را به رقم حداقل 3 میلیارد دلار در آیندهیی نزدیک خواستار شد.
وی افزود: در زمینه همکاریهای اقتصادی و به خصوص سرمایهگذاریهای مشترک، زمینههای خوبی برای همکاری دو کشور ایران و ایتالیا وجود دارد. وزیر امور اقتصادی و دارایی کشورمان همچنین با اشاره به پتانسیلهای بالای ایران برای سرمایهگذاری گفت: موقعیت ژئوپولتیک، ذخایر انرژی، نیروی کار تحصیل کرده و ماهر باعث شده است ایران به کشوری کاملا مستعد برای سرمایهگذاری تبدیل شود.
طیبنیا در عین حال تصریح کرد: ایران و ایتالیا در سالهای گذشته دارای روابط اقتصادی خوبی بودهاند که هر دو طرف باید سعی کنند ارتقای روابط اقتصادی را هم سطح روابط قبلی توسعه دهند.