وزرای خارجه روسیه و امریکا امروز در دوحه قطر و در چارچوب اجلاس وزرای خارجه کشورهای خلیج‌فارس، درخصوص توافق با ایران به بحث و گفت‌وگو خواهند پرداخت. کری و لاوروف سعی خواهند کرد تا این اتهام که این توافق به ضرر امنیت کشورهای منطقه است را با توضیحات خود رفع و تاکید کنند این توافق خواهد توانست امنیت منطقه‌یی را تحکیم کند آن هم در زمانی که تروریسم و رادیکالیسم مذهبی با پرچمداری گروه‌هایی نظیر داعش، جبهه النصره و القاعده امنیت کل منطقه را با مخاطرات جدی مواجه کرده است.
سفر جان کری وزیر امور خارجه امریکا به مصر و قطر را می‌توان در راستای سفرهای اخیر مقامات امریکایی به منطقه خاورمیانه تحلیل و بررسی کرد. روز گذشته کری در دور تازه‌یی از سفرهای منطقه‌یی خود پس از توافق هسته‌یی میان ایران و گروه 1+5 وارد قاهره پایتخت مصر شد تا با مسوولان بلندپایه این کشور به رایزنی و گفت‌وگو بپردازد. به‌زعم کارشناسان، محور مهم سفر وی به منطقه پیرامون توافق هسته‌یی، بحث تروریسم و امنیت منطقه و همچنین آغاز روابط راهبردی میان امریکا و مصر است. گفته می‌شود پس از بهار عربی و سرنگونی دولت حسنی مبارک که از عمده همپیمانان امریکا در خاورمیانه محسوب می‌شد، روابط دو کشور پس از تیرگی، امروز با کمک یک‌میلیاردو300میلیون دلاری امریکا به ارتش مصر و تحولاتی که پس از توافق هسته‌یی با ایران در سیاست منطقه خاورمیانه رخ داده است، وارد فاز جدیدی از نزدیکی و همکاری می‌شود. در همین حال سفرهای منطقه‌یی وزیر خارجه کشورمان که هفته گذشته در راستای محوریت توافق هسته‌یی و همکاری‌های منطقه‌یی به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس انجام شد نیز نشان از مربوط بودن دیپلماتیک این سفرها با سفر مقامات امریکایی به منطقه دارد.
درحالی که تردد ورود مقامات اروپایی و غربی به کشور و نیز سفرهای منطقه‌یی وزیر خارجه ایران و امریکا با محوریت موضوع هسته‌یی نشان از آن دارد که فصل جدیدی در سیاست خارجی ایران در سطح بین‌الملل ایجاد شده است، اعلیه علانی تحلیلگر سیاسی و استاد دانشگاه تونس در مقاله‌یی نوشت: اکنون مناسب‌ترین زمان برای تنش زدایی میان ایران و کشورهای عربی فرارسیده است. هفته گذشته محمدجواد ظریف وزیر خارجه در سفرهای خود علاوه بر عراق و کویت به دوحه رفت تا با پادشاه قطر و وزیر خارجه این کشور دیدار و گفت‌وگو داشته باشد. به نظر کارشناسان سفر وی برای گفت‌وگوهایی پیرامون توافق هسته‌یی بوده و زمینه‌های همکاری‌های بین ایران و کشورهای منطقه را تقویت کرده است، چرا که عربستان و رژیم صهیونیستی که به عنوان مخالفان عمده توافق هسته‌یی در خاورمیانه محسوب می‌شوند، هر یک در تلاشند تا در مسیر اجرایی شدن این توافق کارشکنی کنند. به همین سبب است که دستگاه دیپلماسی ایران با رویکردی فعال سعی دارد تا زمینه‌های تعامل و همگرایی بیشتر را با همسایگان خود توسعه و بهبود ببخشد. همچنین اهمیت دیگر سفر وزیر خارجه کشورمان که یک هفته جلوتر از سفر جان کری به منطقه
خاورمیانه صورت گرفت در این است که در رسانه‌ها اعلام شده که جان کری قرار است در جلسه شورای همکاری خلیج‌فارس که در قطر برگزار می‌شود با سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه و عادل الجبیر همتای عربستانی خود، پیرامون مساله توافق هسته‌یی میان ایران و 1+5 دیدار و گفت‌وگو داشته باشد.
یکی دیگر از محورهای مهمی که پس از توافق هسته‌یی می‌تواند نقشی اثرگذار داشته باشد، مساله تروریسم و بحران امنیتی است که امروزه تمام کشورهای منطقه را تهدید می‌کند. ایران به عنوان کشوری که دارای جایگاهی منحصربه‌فرد از لحاظ سیاسی، ژئوپلیتیک و نظامی در منطقه است، توانسته است که نقشی پررنگ در مقابله با تروریسم منطقه‌یی ایفا کند و امروز که به نوعی بهار سیاست خارجی ایران محسوب می‌شود، می‌تواند این نقش را با همکاری و تعامل با همسایگان بیش از پیش پررنگ‌تر و اثرگذار‌تر ایفا کند.
آغاز روابط راهبردی مصر و امریکا
جان کری، وزیر امور خارجه امریکا در حالی وارد قاهره شد که به گزارش خبرگزاری فرانسه با عبدالفتاح سیسی، رییس‌جمهور مصر و نیز همتای خود سامح شکری دیدار و گفت‌وگو کرد. وزیر خارجه امریکا در سفر خود به کشورهای منطقه قصد دارد، نظر مساعد شماری از همپیمانان ایالات متحده را در مورد توافق هسته‌یی با ایران جلب کند، زیرا کشورهای عربی به این توافق به دیده تردید می‌نگرند. کری در کنفرانس مطبوعاتی مشترک خود با وزیر خارجه مصر در قاهره در رابطه با توافق هسته‌یی با ایران گفت، هیچ تردیدی نیست که اگر توافق هسته‌یی با ایران کاملا اجرا شود، مصر و دیگر کشورهای منطقه امن‌تر از آنی خواهند بود که پیش از این بودند یا شاید می‌شدند. از سوی دیگر رویترز گزارش داد: وزیر خارجه امریکا تاکید کرد که ایالات متحده و مصر با وجود تنش‌ها و نگرانی‌هایی که در رابطه با وضعیت حقوق بشر در این کشور وجود دارد، به سوی مبانی قدرتمند در مناسبات پیشین خود حرکت می‌کنند. کری افزود که ماه‌های آینده همزمان با نزدیک شدن به انتخابات، تعیین خواهد کرد که آیا مصر خواهد توانست توازنی میان مبارزه با تروریسم و حقوق بشر برقرار کند؟ سفر کری به قاهره مدت کوتاهی پس از موافقت
واشنگتن با ارسال جنگنده‌های اف۱۶ به مصر صورت می‌گیرد. این جنگنده‌ها تا چند روز دیگر به مصر ارسال خواهند شد. ممنوعیت کمک‌های نظامی به مصر در ماه مارس سال جاری میلادی لغو شد. این ممنوعیت در سال ۲۰۱۳ در پی سرنگون شدن محمد مرسی به دست نظامیان اعمال شده بود. در همین راستا یک دیپلمات امریکایی توضیح داد: مصری‌ها با تهدید بسیار جدی سازمان‌های وابسته به داعش مواجهند و ما به آنها کمک می‌کنیم. مبارزه با افراط‌گرایان بخش مهمی از گفت‌وگوها را به خود اختصاص خواهد داد زیرا ما بسیار نگران روند تحولات هستیم.
توافق هسته‌ای ضامن امنیت منطقه
به گزارش واحد مرکزی خبر، امریکایی‌ها که از سال 2011 در مقابل مصر بر سر دو راهی قرار گرفته‌اند (الزامات امنیتی برای دفاع از اسراییل در مقابل دفاع از حقوق بشر)، همچنین سرکوب شدید هواداران رییس‌جمهور سابق توسط رژیم عبدالفتاح السیسی را محکوم می‌کنند. براین اساس تام مالینوفسکی مسوول بخش حقوق بشر وزارت امور خارجه امریکا، جان کری را در سفر به مصر همراهی می‌کند. از سوی دیگر در کنفرانس خبری مشترک میان سامح شکری و جان کری در قاهره، وزیر خارجه مصر، برلزوم یافتن یک راه‌حل سیاسی در بحران سوریه و حفظ تمامیت ارضی این کشور تاکید شد. شکری در این کنفرانس گفت: ما در این دیدار درباره توافق هسته‌یی ایران و کشورهای غربی گفت‌وگو کردیم و مصر بر اهمیت تحقق صلح و ثبات در خاورمیانه و اجرای دقیق این توافقنامه و ممانعت از گسترش تسلیحات هسته‌یی در کشورها تاکید کرد. از سوی دیگر جان کری با بیان اینکه هدف تروریسم ایجاد هرج و مرج است و امریکا نمی‌خواهد تروریسم را توجیه کند، گفت: اجرای توافقنامه هسته‌یی با ایران به برقراری امنیت در منطقه خاورمیانه کمک می‌کند.
کری به سرزمین‌های اشغالی نخواهد رفت
گفتنی است کری پس از پایان دیدارش از مصر، عازم دوحه می‌شود. وی قرار است در دوحه با همتایان خود از کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس دیدار و گفت‌وگو کند. هدف از این دیدار، گفت‌وگو درباره جمع‌بندی به دست آمده درباره مذاکرات هسته‌یی ایران است. گفته می‌شود، اکثر کشورهای عربی حوزه خلیج فارس از توافق به دست آمده بین ایران و گروه 1+5 با احتیاط استقبال کردند. یک مقام وزارت خارجه امریکا در این رابطه گفت: این فرصت خوبی برای جان کری است تا به سوال‌های باقی مانده آنها پاسخ دهد و اطمینان حاصل شود که آنها از ادامه تلاش‌های ما حمایت می‌کنند. مساله یمن و سوریه نیز از دیگر محورهای گفت‌وگوی کری با همتایان عرب خود است. همچنین نکته جالب توجه این است که کری در این سفرها به سرزمین‌های اشغالی سفر نخواهد کرد.
