گروه جهان
«ملامحمد عمر» رهبر گروه طالبان افغانستان که از مدت‌ها قبل در ملاعام حاضر نشده بود در اثر ابتلا به بیماری درگذشته و در خاک افغانستان به خاک سپرده شده است. پیش‌تر اخبار ضد و نقیضی درخصوص مرگ او منتشر می‌شد اما یکی از مقامات طالبان اعلام کرد، رهبر طالبان «دو سال قبل در افغانستان در گذشته و در خاک همین کشور هم به خاک سپرده شده است خبری که می‌تواند فضای سیاسی در کابل را دستخوش تغییرات جدی کرده و سرنوشت مذاکرات صلح طالبان و دولت افغانستان را در هاله‌یی از ابهام قرار دهد.
به گزارش خبرگزاری افغان خامه‌پرس، یک وزیر پیشین و عضو شورای کنونی رهبری طالبان به رسانه‌های پاکستانی گفته که ملاعمر بر اثر بیماری توبرکلوز درگذشته است. او در این باره گفته است: «ملاعمر دو سال و چهار ماه پیش به علت بیماری توبرکلوز (سل ریوی) درگذشته و در بخش‌های مرزی افغانستان دفن شد.»
ملاعمر در سال‌های گذشته از نظرها دور بوده و همه ساله با انتشار پیام‌های مناسبتی حرف‌هایش را از طریق وب‌سایت گروه طالبان به افراد این گروه رسانده است. به گفته این مقام نزدیک به طالبان جسد ملاعمر را پسرش قبل از خاک سپاری شناسایی کرده است. گزارش خامه‌پرس زمان افشای حقیقت مرگ ملاعمر را مربوط به جلسه چهارشنبه طالبان دانسته است. این نشست برای تعیین رهبر جدید تشکیل شده بود. وزیر پیشین طالبان که نخواست نامش فاش شود نیز گفته در این نشست حضور داشته تا در مورد تعیین رهبر جدید نظر بدهد.
درگذشته یا کشته شده؟
پیش از اعلام این خبر حرف و حدیث‌های فراوانی در مورد مرگ رهبر طالبان وجود داشت. در همین زمینه یکی از شاخه‌های طالبان به نام «معاذ فدایی» اعلام کرده که ملاعمر توسط اختر محمد منصور، دوست و معاونش کشته شده است. سخنگوی این جبهه که «حمزه» نام دارد در پیامی به رسانه‌ها گفت که جبهه نظامی «فداییون» در طالبان اطلاعات موثقی دریافت کرده است که نشان می‌دهد رهبر طالبان توسط «محمد منصور» جانشینش و «گل آغا» مسوول مالی طالبان حدود 24ماه قبل کشته شده است. رسانه‌ها در آن هنگام گزارش‌هایی را مبنی بر اینکه ملامحمد عمر کشته شده، منتشر کردند اما طالبان این گزارش‌ها را در آن هنگام تکذیب و اعلام کردند که این گزارش‌ها به دور از واقعیت است. در آن زمان امنیت ملی افغانستان اعلام کرده بود که زنده و مرده بودن ملاعمر مورد تردید قرار دارد. بلافاصله پس از اعلام این خبر در رسانه‌های پاکستانی بود که منابع نزدیک به محمد اشرف غنی، رییس‌جمهوری و عبدالله عبدالله، رییس اجرایی حکومت افغانستان همچنین منابع امنیتی این کشور تایید کردند که ملاعمر، رهبر گروه طالبان «دو یا سه سال پیش» درگذشته است. برخی منابع نزدیک به حکومت در گفت‌وگو با بی‌بی‌سی اعلام
کردند که خبر درگذشت ملا محمد عمر از سوی حکومت پاکستان در اختیار مقام‌های افغان قرار گرفته است.
اگرچه تاکنون مشخص نیست طالبان چه کسی را به عنوان رهبرشان انتخاب خواهند کرد اما پیش از این گفته‌هایی وجود داشت که شماری از طالبان به خاطر گزینش ملا محمد یعقوب، پسر ۲۶ ساله ملاعمر به عنوان رهبر جدیدشان توافق کرده‌اند.
رهبری در سایه
در آن زمان که حضور ملاعمر کم رنگ شده بود و شایعات هر روز رنگ و بوی دیگری می‌گرفت، سخنگوی طالبان در اقدامی غیرمنتظره زندگینامه او را منتشر کرد که حاوی نکات قابل توجهی بود. این زندگینامه پنج هزار کلمه‌یی در وب‌سایت طالبان واقعیاتی را درباره تولد، دوران کودکی و جوانی ملامحمد عمر علنی کرد. به گزارش بی‌بی‌سی در این زندگینامه از ملامحمد عمر معروف به «امیرالمومنین» با عنوان «مجاهد» یاد شده است. گفته شده که او از قوم تومزی و یکی از قبائل اصلی پشتون به نام هوتک است. نام پدر او مولوی غلام نبی «شخصیتی علمی و اجتماعی» و «در بین مردم چهره‌یی درخشان» بوده که پنج سال بعد از تولد ملاعمر در گذشته است. بعد از مرگ پدر، خانواده او به ولایت ارزگان مهاجرت کردند. ملاعمر بعد از حمله اتحاد جماهیر شوروی سابق به افغانستان تحصیل دینی خود را رها کرد تا به مجاهدین بپیوندد. فهرست نبردهای او از سال ۱۹۸۳ تا ۱۹۹۱ با نیروهای شوروی در این زندگینامه عنوان شده بود. او چهار بار زخمی شد و در نهایت چشم راست خود را از دست داد. گفته شده او سال ۱۹۹۲ (۱۳۷۱ شمسی) سلاح بر زمین گذاشت و در روستای گیشانو ولسوالی میوند قندهار مدرسه‌یی دینی تاسیس کرد.
سال ۱۹۹۴ او رهبر طالبان افغانستان شد و سال ۱۹۹۶ همراه با تصرف بیشتر بخش‌های افغانستان در گردهمایی در قندهار «امیرالمومنین» لقب گرفت. طالبان سپس کابل، پایتخت افغانستان را هم در همان سال (مهرماه ۱۳۷۵) تصرف کرد.
طالبان می‌گویند بعد از تصرف کابل و تاسیس امارت اسلامی افغانستان «قدرت‌های کافر جهان نتوانستند قانون شریعت را تحمل کنند» و به همین دلیل حمله‌یی نظامی را آغاز کردند.
حمله نظامی ایالات متحده امریکا و متحدان ناتو به افغانستان در سال٢٠٠١ و رویارویی آنان با طالبان نیز قصه‌یی قدیمی است که همچنان ادامه دارد. از سال 2001 ملاعمر هرگز در ملاعام دیده نشد اما نیروهای امریکا همواره به دنبال او می‌گشت تا جایی که یک جایزه 10میلیون دلاری تعیین کرد. در این بیوگرافی درباره دوران حمله امریکا به افغانستان به نقل از ملاعمر آمده است که: «باید بدانید برپا کردن آشوب بسیار آسان اما ریشه‌کن کردن آن و بازگرداندن نظم و قانون کاری به غایت سخت و طاقت‌فرساست.»
و در آخر پیرامون بحث شخصیت و رهبری ملاعمر آمده است که: «او آرام است، عصبانی نمی‌شود و نمی‌ترسد. خانه و حساب بانکی در خارج از کشور ندارد. خوش برخورد است و شوخ طبعی ویژه‌یی دارد و هیچگاه خود را بر‌تر از همراهانش نمی‌داند. طالبان مدعی است با آنکه ملاعمر به‌شدت تحت تعقیب دشمن قرار دارد در فعالیت‌های روزانه او تغییری ایجاد نشده است.»
مذاکرات پرماجرا
در شرایطی که دولت افغانستان و سران طالبان به دنبال آن هستند تا با مذاکرات اختلافاتشان را حل کنند، خبر مرگ ملاعمر موجب شده تا آینده مذاکرات در خطر قرار بگیرد. دولت افغانستان انتظار دارد که دور دوم گفت‌وگوهای صلح اسلام‌آباد میان نمایندگان گروه طالبان و هیات دولت افغانستان به زودی برگزار شود اما هنوز مشخص نیست که این خبرها تاثیری روی نشست‌های صلح خواهد داشت یا نه. با توجه به شروع شدن تحرکات داعش در افغانستان به نظر می‌رسد جلسات پیش روی مذاکرات صلح، انگیزه بیشتری برای دست‌یابی به صلح و نتیجه مورد نظر دارد. به گزارش اکسپرس تریبیون، هفته گذشته یک مقام ارشد امنیتی پاکستان که خواست نامش فاش نشود، تاکید کرد دور دوم مذاکرات نمایندگان دولت افغانستان و طالبان روز سی و یکم جولای در اسلام‌آباد برگزار خواهد شد. به گفته یک مقام پاکستانی نخستین مذاکره مستقیم دو طرف به عنوان اقدامی برای آب کردن یخ روابط عمل کرده و گام‌هایی نیز در آن برداشته شده است. پیش‌تر منابع آگاه مدعی شده بودند که دور دوم این مذاکرات در چین برگزار خواهد شد. آنها دلیل این تصمیم را نگرانی جدی چین از کشیده شدن دامنه خشونت‌های افغانستان به خاک خود عنوان کرده بودند.
