عسکری: 21 هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی، ظرف 4ماه نصیب دولت شد
گروه کلان
یکی از جنبه‌های اساسی توسعه اقتصادی به عنوان یکی از مولفه‌های اصلی توسعه در هر کشور، نظام اقتصادی آن کشور است. دولتی که بتواند از یک اقتصاد مولد، درون‌زا و رو به رشد، به درستی و عادلانه مالیات دریافت کند، در حقیقت موتور محرک توسعه پایدار اقتصادی را به حرکت درآورده است. نظام مالیاتی به عنوان یکی از ابزارهای مهم مدیریت اقتصادی کشور، اصلی‌ترین کارکردها را در ایجاد توازن و تعادل در بخش‌های مختلف اقتصادی برعهده دارد. اصولا کشورهای پیشرفته و توسعه‌یافته، دارای نظام‌های مالیاتی پیشرفته بوده و کمتر وابستگی به درآمدهای نفتی دارند. طبق تئوری‌های اقتصاد بخش عمومی، نظام مالیاتی مطلوب در کنار حکمرانی مطلوب، از ارکان محوری نظام‌های اقتصادی پیشرفته محسوب می‌شود.
نظام مالیاتی مطلوب نظامی است که هم به رضایت‌مندی عمومی اهمیت می‌دهد و هم آنکه با تامین هزینه‌های بخش عمومی، به بازتوزیع درآمد و ثروت در جامعه کمک می‌کند. این نظام همچنین منجر به شکل‌گیری پدیده پاسخگویی در دولت و تقویت روحیه مردم‌سالاری نیز می‌شود. مالیات همچنین به عنوان یکی از ابزارهای هدایت غیرمستقیم دولت از طریق تاثیر بر فعالیت‌های بنگاه‌های اقتصادی، می‌تواند در سیاست‌گذاری‌های توسعه صنعتی نقش کلیدی ایفا کند. به همین دلیل، صاحب‌نظران توسعه معتقدند دولت با تدوین نظام مالیاتی مطلوب می‌تواند بر چگونگی دستیابی به اهداف توسعه‌یی تاثیر بگذارد؛ اما این نکته را نباید از ذهن دور داشت که صرفا میزان وصولی درآمدها نیست که معیاری روشن برای توسعه پایدار به شمار می‌رود بلکه کارآیی سیستم مالیاتی است که در نهایت مولفه‌های توسعه پایدار را تقویت می‌کند. به همین جهت اگر دولت درصدد ایجاد توسعه متوازن و پایدار در نظام اقتصادی کشور است، بی‌تردید باید تلاش خود را بر ارتقای نظام مالیاتی از طریق اصلاح ساختار و تشکیلات نظام مالیاتی، تقویت پایه‌های اخذ مالیات مستقیم، اصلاح قوانین و مقررات مالیاتی، برقراری نظام مالیات الکترونیک و
بهره‌گیری از مالیات‌های سبز متمرکز سازد تا در نهایت با تقویت سهم بخش‌های درآمدزای مولد از کل تولید ناخالص ملی، امکان بیشتری برای اخذ مالیات‌های مناسب را به وجود آورد و ضمن اثرات تعدیلی در توزیع درآمدها، اعتبارات بیشتری جهت ایجاد عدالت اجتماعی فراهم شود.
در این میان، به لحاظ میزان تحقق درآمدهای مالیاتی متناسب با پتانسیل و ظرفیت‌های موجود در اقتصاد کشور، باید به رقم درآمد مالیاتی عمومی و اختصاصی توجه شود، زیرا در نهایت این رقم توسط مودیان و فعالان اقتصادی به نظام مالیاتی پرداخت می‌شود، اما از بابت تنظیم منابع بودجه‌یی و تامین منابع عمومی از محل درآمدهای عمومی، موضوعی که باید مورد توجه قرار گیرد، این است که تحقق رقمی معادل 86هزار میلیارد تومان از محل درآمدهای عمومی مالیاتی در سال 1394 مهم است و عدم تحقق این رقم می‌تواند به کسری بودجه منجر شود.
درآمدزایی 21هزار میلیارد تومانی مالیات
براساس اعلام علی عسکری رییس کل سازمان مالیاتی کشور، تا پایان تیرماه سال جاری 21هزار و 200میلیارد تومان درآمد مالیاتی وجود داشته و 4.8میلیون اظهارنامه از مودیان دریافت شده است. به گفته عسکری در حال حاضر تا پایان تیرماه سال جاری، بالغ بر 4میلیون و 800هزار اظهارنامه مالیاتی اخذ شده است. از آنجایی که تعداد اظهارنامه‌ها نسبت به سال گذشته کاهش یافته، درخصوص علت آن می‌توان گفت: به دلیل آنکه سال‌های گذشته افرادی که در یک بنگاه شراکت داشتند، به صورت جداگانه از آنها اظهارنامه دریافت می‌شد، اما امسال همه شرکا در یک بنگاه، یک اظهارنامه ارائه کردند. همچنین بنگاه‌هایی که تعطیل می‌شوند نیز باید اظهارنامه مالیاتی خود را به سازمان ارائه دهند. در قوانین سالانه بودجه حکمی آورده شده که مشاغل خودرو و همچنین املاک اجباری برای اظهارنامه در تیرماه ندارند و به همین علت بخش زیادی از کاهش تعدادی از کارنامه‌های مالیاتی مربوط به این موضوع است، در بخش املاک 7درصد و در بخش خودرو 13درصد کاهش ارائه اظهارنامه الکترونیکی صورت گرفته است. مشاغل خودرویی و همچنین املاک می‌توانند در طول سال اظهارنامه‌های خود را ارائه دهند. در تیرماه فقط حدود
8هزار و 300میلیارد تومان درآمد کسب شده و همچنین در 4ماه اول سال این رقم بالغ بر 21هزار و 200میلیارد تومان است.
اظهارنامه‌های مالیاتی الکترونیکی
سازمان امور مالیاتی کشور مکلف به رعایت محرمانگی اطلاعات مودیان مالیاتی است و همچنین طبق قوانین ناظر بر ارائه خدمات الکترونیکی باید تمام اقدامات در جهت حفاظت از اطلاعات مودیان و عدم سوءاستفاده از اطلاعات حیاتی شهروندان را به عمل آورده و از همین رو، سازمان امور مالیاتی کشور در ایجاد پایگاه اطلاعات مودیان مالیاتی از جنبه امنیت اطلاعات الکترونیکی، تمام جوانب را در نظر گرفته است. همچنین ثبت‌نام مودیان مالیاتی در سامانه عملیات الکترونیکی مالیاتی، علاوه‌بر امکان ارسال اظهارنامه مالیاتی به صورت الکترونیکی، از امکان پرداخت مالیات به صورت الکترونیکی نیز بهره‌مند خواهند شد و به طور کلی مودیان مالیاتی می‌توانند از تمام درگاه‌های موجود ازجمله اینترنت، ATM، دستگاه‌های POS یا مراجعه به شعبه‌های بانکی نسبت به پرداخت مالیات خود اقدام کنند.
مالیات در جهت عدالت اجتماعی
به گفته معاون مالیات بر ارزش‌افزوده سازمان امور مالیاتی کشور، تنها در صورت ارائه اظهارنامه در موعد مقرر قانونی، جرایم مالیاتی قابل بخشودگی خواهد بود. علیرضا طاری‌بخش معاون مالیات بر ارزش‌افزوده سازمان امور مالیاتی کشور، با اشاره به اینکه تاکنون حدود ۱۶۰صنف به نظام مالیات بر ارزش‌افزوده پیوسته‌اند، تاکید کرد: طی 6مرحله فراخوان قانون مالیات بر ارزش‌افزوده، علاوه‌بر اشخاص حقوقی، مودیان مشمول بندهای (الف) و (ب) ماده ۹۶ قانون مالیات‌های مستقیم و همچنین برخی از مشاغل بند (ج)، مشمول ثبت‌نام و اجرای این قانون شده‌اند. همچنین نرخ مالیات بر ارزش‌افزوده کالا و خدمات عمومی در سال ۱۳۹۴ یک‌درصد افزایش یافته و به ۹درصد رسیده که این نرخ شامل ۶درصد مالیات و ۳درصد عوارض است.
بررسی سابقه تاریخی درآمدهای دولت در ایران حاکی از این است که او‌لا دولت به درآمدهای مالیاتی به صورت منبعی برای تامین بخشی از هزینه‌های خود می‌نگریسته؛ به همین دلیل یک ابزار مهم سیاست‌گذاری در جهت عدالت اجتماعی، رشد اقتصادی، ایجاد اشتغال و... استفاده می‌شود. همچنین با افزایش درآمدهای نفتی که درآمدهای سرشار بدون دردسری را از فروش ثروت ملی در اختیار دولت قرار می‌دهد، اهمیت مالیات و نظام مالیاتی در تامین درآمدهای دولت کاهش یافته و در درجه دوم قرار گرفته است. در صورت اصلاح قوانین و مقررات مالیاتی، اعتماد به مودیان در خودتشخیصی و خوداظهاری و بیش از همه، پاسخگو بودن دولت درخصوص اقلام گوناگون هزینه یا مصارف تامین مالی شده از مالیات و رعایت عدالت مالیاتی، امید است که اعتماد افراد جامعه به نظام مالی و مالیاتی دولت افزایش یابد و هرگونه فرار مالیاتی پیش از اینکه خلاف قانون به شمار آید، مشکل وجدانی برای افراد پدید آورد.
