باراک اوباما رییسجمهوری امریکا بلافاصله بعد از قرائت متن توافق جامع هستهیی که توسط محمدجواد ظریف وزیر خارجه کشورمان و فدریکا موگرینی مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا صورت گرفت، در پیام تلویزیونی خود که بازتابهای وسیعی هم در رسانههای دنیا داشت، تاکید کرد که دیپلماسی رهبری است که قدرتهای بزرگ دنیا را با هم متحد کرده است و این دیپلماسی راه بهتری را برای اطمینان حاصل کردن از اینکه ایران به دنبال سلاح هستهیی نمیرود را ایجاد کرده است. همچنین اوباما بااشاره به برخی کارشکنیها بر سر راه توافق هستهیی میان ایران و 1+5 تاکید کرد که من هر اقدام کنگره را که بخواهد، جلوی اجرای موفقیتآمیز این توافق را بگیرد، وتو خواهم کرد.
اوباما، با بیان این ادعا که یک دیپلماسی امریکایی میتواند تغییر واقعی و معناداری را به وجود بیاورد، تغییراتی که کشور ما و دنیا را امنتر میکند، گفت: این توافق هماهنگ با سنت رهبری امریکا در دنیاست. 50سال پیش بود که کندی در مقابل مردم امریکا ایستاد و گفت هرگز از سر ترس مذاکره نکنید و هرگز هم نترسید از مذاکره کردن. او درباره لزوم مذاکره با شوروی صحبت میکرد که در جهت کاهش تکثیر سلاحهای هستهیی بود. در آن زمان خطر احتمال وقوع یک جنگ بزرگ بین دو ابرقدرت بود. وی در ادامه با بیان اینکه اکنون نیز موضوع در ارتباط باوجود سلاح هستهیی در خاورمیانه است، ادعا کرد که امریکا از موضع قدرت در این ارتباط مذاکره کرد تا جلوی گسترش تسلیحات هستهیی را بگیرد. اوباما با اشاره به تعهدات ایران در توافق ایجاد شده و اطمینانی که جامعه بینالملل از فعالیتهای هستهیی ایران دست پیدا خواهد گفت: در این توافق راههای راستیآزمایی فعالیتهای هستهیی ایران درنظر گرفته شده و ایران نمیتواند پلوتونیومی تولید کند که لازمه ساخت سلاح هستهیی است و براساس توافقی که صورت گرفته ایران 98درصد اورانیوم غنی شده خود را کنار میگذارد، در حال حاضر ذخایر اورانیوم ایران میتواند 10 سلاح اتمی تولید کند و این ذخایر کاهش پیدا میکند. وی با بیان اینکه این ذخایر تا 15سال آینده به همین مقدار میماند، گفت: ایران از طریق تاسیسات اراک نمیتواند پلوتونیوم تولید کند و سوخت نیروگاه از این کشور برای 15سال آینده خارج خواهد شد و تاسیسات آب سنگین تولید نخواهد کرد. به گزارش ایسنا، اوباما که سعی داشت سخنانش را بیشتر برای جلبتوجه افکار عمومی داخل کشورش بیان کند در ادامه گفت: ما در موقعیتی هستیم که از تعهدات ایران راستیآزمایی کنیم و مبنای کار فقط اعتماد نیست. بازرسان سازمان انرژی اتمی 24ساعته به تاسیسات ایران، چرخه سوخت و غنیسازی و تولید آن دسترسی خواهند داشت تا اطمینان لازم را حاصل کنند. برخی از این تدابیر تا 25سال اعمال میشود. بازرسان از هرچه که مظنون باشند، بازرسی میکنند. بارزسان سازمان بینالمللی انرژی اتمی به هرچه که لازم باشد و هروقت که باشد، دسترسی خواهند داشت و این دایمی است. وی با بیان اینکه آژانس تحقیقات خود را درمورد ابعاد احتمالی فعالیتهای هستهیی ایران دنبال میکند، گفت: ایران در نهایت براساس انپیتی از تولید سلاح هستهیی منع خواهد شد و درصورتی که ایران به تعهدات خود عمل کند، تحریمها کمکم لغو میشود که این تحریمها شامل تحریمهای امریکا و شورای امنیت است. ازجمله موارد این موضوع رفع محدودیت سلاحها و موشکهای هستهیی در طول 5سال است. اوباما با بیان اینکه این توافق مصوبه شورای امنیت را به همراه خواهد داشت و اگر ایران از این توافق تخطی کند، تحریمها برمیگردد ادامه داد: جامعه بینالمللی از این توافق استقبال میکند. رییسجمهور امریکا در بخش دیگری از صحبتهای خود گفت: کنگره میتواند جزییات توافق را بررسی کند. دولت نیز اطلاعات لازم را دراختیار کنگره قرار خواهد داد. وی مدعی شد: بدون یک راهحل دیپلماتیک یا من یا رییسجمهور آینده امریکا مجبور میشود با یک تصمیم بسیار بزرگی روبهرو شود و اجازه دهد ایران دارای سلاح هستهیی باشد یا برای مقابله با ایران از ارتش امریکا استفاده کند.
اوباما همچنین با این ادعا که بدون توافق احتمال جنگ در خاورمیانه بیشتر میشد، افزود: اگر ما این موضوع را محک بزنیم که آیا مسائل بهطور صلحآمیز حل میشود یا نه هیچ چیز را از دست ندادهایم ولی در صورتی که در بدترین حالت ایران از توافق تخطی کند گزینههایی که امروز در دسترس من است در دسترس همه روسای جمهور آینده امریکا هم خواهد بود. از نظر من در زمینه چنین موضوع سختی لازم است مردم امریکا و نمایندگان کنگره فرصت کافی داشته باشند تا توافق را بررسی کنند. جزییات توافق اهمیت دارد و ما برخی از بهترین دانشمندان هستهیی خود را به کار گرفتیم تا جزییات را بررسی کنند. ما با کشوری برخورد میکنیم که بیش از 35سال است که دشمن قسمخورده امریکا بوده و به همین دلیل من از ورود فعالانه کنگره به این موضوع و بررسی توافق استقبال میکنم. البته من هر قانون کنگره را که بخواهد مانع از اجرای موافقتآمیز تعهد (توافق) باشد را وتو خواهم کرد. ما نباید به این چرخه اجتنابناپذیر درگیری تن بدهیم و اصلا نباید دنبال آن باشیم و باتوجه به اینکه هزینههای پشت کردن به این گزینهها بالاست، باید بگویم که دیگر وقت سیاستورزی نیست. حرف تند زدن و موضعگیریهای تند داشتن دیگر جواب نمیدهد بلکه دیپلماسی، رهبری است که قدرتهای بزرگ دنیا را متحد کرده است و دیپلماسی راه بهتری را برای اطمینان حاصل کردن از اینکه ایران به دنبال سلاح هستهیی نمیرود، ایجاد کرده است.