عباس رجایی
رییس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی
بخش کشاورزی در خیلی از زمینه‌ها، وابستگی به بحث تحریم‌ها نداشته است، اما در حوزه‌هایی هم به این موضوع بستگی داشته است. برای نمونه نخستین مشکلی که تحریم‌ها برای بخش کشاورزی ایجاد کرده‌اند در بحث واردات نهاده‌های تولید است. بخشی از نهاده‌های تولید مانند بذر، کود، سموم و واکسن‌ها به کشور وارد می‌شوند. اما به خاطر تحریم سیستم بانکی، نقل و انتقال پول با مشکل مواجه بوده و امکان تامین آسان و به موقع این نهاده‌ها وجود نداشت.
از طرف دیگر به خاطر محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها، ایران از بسیاری از کشورها که با آنها مبادلات نفتی داشت، طلبکار بود و این طلب را در غالب محصولات کشاورزی دریافت می‌کرد. اما محصولات و نهاده‌های کشاورزی که به این شکل وارد کشور می‌شد الزاما از کیفیت مطلوب برخوردار نبود. در کل وارداتی که در سال‌های تحریم، چه از مجرای رسمی و چه به صورت قاچاق انجام می‌شد، بی‌کیفیت بود و اثر مطلوبی بر بخش کشاورزی نداشت.
اکنون بعد از توافق هسته‌یی و رفع تحریم‌ها می‌توان امید داشت که واردات محصولات و نهاده‌های کشاورزی به وضع مطلوب بازگردد و با کیفیت بالا انجام شود. در حوزه ماشین‌آلات کشاورزی هم، آن دسته از این ماشین‌آلات که در کشور تولید نمی‌شوند، راحت‌تر و ارزان‌تر به کشور وارد خواهند شد.
حوزه دیگری که تحت تاثیر توافق قرار می‌گیرد، صادرات است. در سال‌های تحریم، صادرات ایران با چالش مواجه بود. برای منزوی کردن ایران، بسیاری از کشورها، واردات از ایران را محدود کرده بودند. آن دسته هم که نمی‌خواستند عمل سیاسی انجام دهند در راستای اقدامات اقتصادی با وضع تعرفه‌های ترجیحی بر کالاهای ایرانی، قیمت آنها را افزایش و قدرت رقابتی‌شان را کاهش داده بودند. در بازارهای منطقه‌یی هم، کشورهای همسایه که تحت استیلای کشورهای سلطه‌گر هستند در فرآیند تجارت با ایران اخلال ایجاد می‌کردند.
بعد از توافق، تجارت کالاهای کشاورزی ایران با محدودیت مواجه نخواهد شد. بنابراین حجم صادرات این محصولات واقعی و مطلوب می‌شود و ایران می‌تواند سهم بزرگ‌تری از بازار جهانی محصولات کشاورزی جهانی و منطقه‌یی را از آن خود کند.
سرمایه‌گذاری خارجی از دیگر مباحثی است که تحت تاثیر تحریم‌ها قرار گرفته بود و بعد از توافق، امید بهبود و افزایش آن در بخش کشاورزی می‌رود.
کشاورزی ایران سابقا معیشتی بود اما در سال‌های اخیر و پیرو مصوبات مجلس که قوانینی مانند احداث شرکت شهرک‌های کشاورزی را شامل می‌شد، رویکرد اقتصادی به خود گرفته و ظرفیت سرمایه‌گذاری چه برای سرمایه‌گذار داخلی و چه خارجی را دارد. همچنین کشور در حوزه ماشین‌آلات کشاورزی و صنایع تبدیلی به سرمایه‌گذاری نیاز دارد چراکه صنایع تبدیلی ایران باید در مقیاس مدرن رشد یافته و افزایش سرعت پیدا کند تا بتواند از میزان ضایعات کاسته و تولید را افزایش دهد. پیش‌بینی ما این است که بتوانیم در این حوزه‌ها سرمایه‌گذار خارجی جذب کنیم. انرژی‌های زیست محیطی، آبیاری نوین و کشت گلخانه‌یی از دیگر حوزه‌هایی است که می‌توانیم در آنها کارهای بزرگی انجام دهیم و فرصت جذب سرمایه‌گذار خارجی را دارد.
