گروه ایران محمدرضا ستاری
این روزها روزهای پرالتهاب و حساسی در تاریخ دیپلماسی کشور و حتی جهان است. مقامات و دیپلمات‌های ارشد 6قدرت جهانی به‌همراه تیم مذاکره‌کننده ایران به ریاست محمدجواد ظریف، از معماران دیپلماسی نوین کشورمان در وین حضور دارند تا بلکه بتوانند یکی از منحصر به فردترین مذاکرات را در سطح روابط بین‌الملل به نتیجه برسانند. با به نتیجه رسیدن این مذاکرات نه تنها فصل نوینی در سیاست خارجی کشور گشوده خواهد شد که می‌تواند سنگ بنایی باشد برای تامین حداکثری منافع ملی در سال‌های آتی، حتی می‌تواند دروازه‌یی باشد برای گشایش در برخی مشکلات و نابسامانی‌های داخلی که گریبان اقتصاد تحریم شده کشور را گرفته است. این روزها اخبار و گمانه‌زنی‌های فراوانی از وین به گوش می‌رسد و چشم نه تنها ایران که جامعه بین‌الملل نیز به پایتخت اتریش دوخته شده است تا عاقبت این ماراتن نفسگیر دیپلماتیک مشخص شود. اگر بخواهیم به روند مذاکرت دقیق شویم، می‌توان گفت که این همه رفت‌وآمد و چانه‌زنی و مذاکرات فشرده برای این نبوده که به شکست منجر شود. مگر در عالم سیاست منطقی به نظر می‌رسد که وزرای خارجه 6قدرت جهانی که برای ملاقات با هر یک از آنها باید ماه‌ها در انتظار
ماند و وقت گرفت، دو سال فشرده را به این مذاکرات اختصاص دهند و درست در واپسین لحظات این بزنگاه تاریخی به این همه تلاش و دستاورد پشت پا بزنند؟ این مذاکرات و توافق محتمل اگرچه برای کشور ما می‌تواند یک برگ برنده باشد، در مقابل برای غربی‌ها هم می‌تواند با منافع سرشاری همراه باشد. بر کسی پوشیده نیست که قابلیت‌های فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و ژئوپلیتیک ایران می‌تواند برای هر بازیگری که در پی منافع برد- برد است محصور‌کننده باشد. جان کلام اینکه باتوجه به قرائن موجود در مسیر و روندی که در مذاکرات پیموده شده و می‌شود، بعید به‌نظر می‌رسد که اندک اختلافات باقی مانده سبب ساز شکست مذاکرات شود. هر چند در دنیای پر رمز و راز سیاست گاه منطق جمعی و عرف رایج خلاف مسیر رودخانه را شنا می‌کند و هیچ چیز در این عالم و علم از قطعیت برخوردار نیست.
توافق تاریخی در پایان هفته
شبکه تلویزیونی یورونیوز باتوجه به نزدیک شدن به پایان مهلت اضافه تمدید شده مذاکرات هسته‌یی ایران با گروه 1+5 در وین گفت برخی مسائل حل نشده می‌تواند زمان مذاکرات را طولانی‌تر کند. خبرنگار این شبکه تلویزیونی از هتل کوبورگ، محل مذاکرات هسته‌یی ایران و گروه 1+5 در وین گزارش داد: با آمدن وزرای خارجه کشورهای درگیر در این مذاکرات به وین، فضای چانه‌زنی‌های هسته‌یی داغ‌تر از قبل شده است. این چانه‌زنی‌ها به‌خصوص در روزهای پایانی باقی مانده تا مهلت تعیین شده همچنان ادامه خواهد داشت. به گزارش ایرنا این شبکه خبری در ادامه افزود: مذاکره‌کنندگان از پیشرفت‌های چشمگیر خبر می‌دهند، اما در عین حال تاکید می‌کنند برخی پرسش‌های بی‌پاسخ و مسائل حل نشده بسیاری باقی مانده است که می‌تواند زمان مذاکرات را طولانی‌تر کند. این درحالی است که روزگذشته محمدجواد ظریف وزیر خارجه کشورمان از وجود برخی اختلافات در مذاکرات خبر داده و از مردم خواست دعا کنند که هر چه بر صلاح کشور و مردم است مقدر شود. همچنین وانگ یی وزیر خارجه چین با اعلام اینکه مذاکرات در حال پیشرفت است، اعلام کرد ایران و امریکا در این روزها باید تصمیم‌های سخت بگیرند و جان کری با
بیان اینکه هیچ‌وقت تا این حد به توافق نزدیک نبوده‌ایم اظهار داشت: اگر تصمیمات سخت ظرف چند روز آینده گرفته شود، این هفته به توافق دست می‌یابیم. وی پس از دیدار با دیگر وزرای امور خارجه 1+5 در پیامی در صفحه توییتر خود نوشت: با همکارانم در گروه 1+5 و اتحادیه اروپا برای گفت‌وگو و بررسی وضعیت مذاکرات هسته‌یی با ایران در وین دیدار کردم. انتظار می‌رود این رایزنی‌ها تا پایان ضرب‌الاجل هفت جولای به یک توافق جامع نهایی درخصوص برنامه هسته‌یی ایران و چگونگی لغو تحریم‌ها علیه این کشور منجر شود.
بسیار به توافق نزدیک هستیم
باتوجه به التهابات فراوانی که در واپسین زمان‌های باقی مانده تا اعلام نتیجه مذاکرات هسته‌یی باقی مانده است یک منبع آگاه دیپلماتیک کشورمان که خواست نامش فاش نشود، گفت: پیشرفت در ضمیمه فنی بر جام 70درصد و برخی ضمیمه‌های دیگر تا 90درصد بوده است. این منبع دیپلماتیک در واکنش به صحبت‌های جان کری وزیر خارجه امریکا گفت: صحبت‌های آقای کری چندان منفی نبوده است و در برخی موارد مشکلات جدی باقی مانده است. به گزارش ایرنا، وی افزود: بحث‌های تندی بین ایران با طرف مقابل صورت گرفته است و مذاکرات نهایتا یا تا آخر شب چهارشنبه یا پنج‌شنبه صبح به طول خواهد انجامید. همزمان با اظهارات این مقام ایرانی، فدریکا موگرینی مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در بدو ورود به وین در جمع خبرنگاران گفت: ما در کیلومترهای پایانی این ماراتن هستیم و شرایط برای رسیدن به توافق مهیاست. گفت‌وگوهای فشرده‌یی دو طرف داشته و ما بسیار به یک توافق نزدیک هستیم. فضای مذاکرات مثبت و خوب است و من اراده و نیت سیاسی را در طرف‌ها برای رسیدن به توافق همچنان می‌بینم. وی تاکید کرد: نکته مهم این است که البته هنوز برخی موضوعات فنی وجود دارد که باید روی آن کار کنیم.
آلمانی‌ها چشم انتظار لغو تحریم‌ها
همزمان با گمانه‌زنی‌های زیادی که همگی آنها از به‌نتیجه رسیدن مذاکرات در اواخر هفته جاری خبر می‌دهد، رویترز در گزارشی بااشاره به احتمال حصول توافق هسته‌یی میان ایران و گروه 1+5 که لغو تحریم‌ها را در پی خواهد داشت، نوشت: صادرکنندگان آلمانی چشم انتظار قراردادهای پرسود پس از تحریم‌های ایران هستند. رویترز می‌نویسد: آلمان برخلاف انگلیس و روسیه هیچ‌گاه سوابق امپریالیستی در منطقه نداشته است و این امر سبب شده تا این کشور به یک هم‌پیمان دوست داشتنی تبدیل شود. بسیاری از صادرکنندگان آلمانی در انتظار قراردادهای پرسود پس از لغو تحریم‌ها علیه ایران به سر می‌برند که پس از حصول یک توافق هسته‌یی با تهران ممکن خواهد شد. با این حال، اغلب مدیران شرکت‌های آلمانی نسبت به منافع‌شان در ایران محتاط هستند، چون نگران محدودیت‌هایی هستند که امریکا بیش از اروپا برای روابط تجاری با ایران قرار داده است. به‌عنوان مثال سخنگوی شرکت زیمنس گفت که پیش از هرگونه اقدامی در انتظار نتیجه مذاکرات هسته‌یی تا پایان هفته جاری هستند و اگر تغییری ایجاد شود، آنها وارد عمل خواهند شد. این مساله برای سیاستمداران آلمان نیز امری ناخوشایند است چون مجبورند به تحریم‌ها علیه ایران ادامه دهند، درحالی که این کار برای صنعت آلمان سودمند نخواهد بود. یک منبع نزدیک به دولت آلمان در این باره گفت که آلمان بر سر یک دو راهی قرار دارد. صنعت این کشور مشتاق حضور در ایران است اما نگران است که اگر بخواهد منتظر بماند، فرانسوی‌ها یا حتی امریکایی‌ها پیش از آنها بتوانند وارد بازار ایران شوند. مارتین هرنکنچت، رییس یک شرکت بزرگ تجهیزات حفاری در جنوب آلمان که خود را به دقت برای روز بازگشایی تجارت با ایران آماده می‌کند، گفت: اما اگر آنها اکنون وارد شوند، ایرانی‌ها ممکن است بدانند که دیگر نیازی به توافق ندارند چون تحریم‌ها حتی بدون توافق هم در حال از هم پاشیدن است.
